Báo Úc: Châu Á cần một Nhật Bản hùng mạnh để kiềm chế Trung Quốc

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - Ảnh: AFP

Hạ viện Nhật Bản vừa thông qua dự luật an ninh mới, trong đó cho phép quân đội nước này chiến đấu ở nước ngoài, lần đầu tiên kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ 2. Trong bài viết trên tờ The Age (Úc) hôm nay 21.7, giáo sư Hugh White thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc phòng (Đại học Quốc gia Úc) nhận định rằng châu Á rất cần một Nhật Bản hùng mạnh cả về kinh tế và quân sự trong bối cảnh tham vọng trỗi dậy của Trung Quốc có thể trở thành mối đe dọa cho các nước châu Á.

Sẽ không sai nếu để một Trung Quốc có vai trò lớn hơn trong việc lãnh đạo khu vực, nhưng lại rất sai nếu để Trung Quốc thống trị châu Á, tác giả bài viết nhận định.

Với riêng Nhật Bản, sự trỗi dậy của Trung Quốc có thể kéo theo căng thẳng gia tăng trong tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư giữa Tokyo và Bắc Kinh. Quần đảo này hiện do Nhật Bản kiểm soát. Ngoài ra, tác giả bài báo cũng đặt câu hỏi liệu Washington có theo đuổi được lời hứa bảo vệ đồng minh và ủng hộ Nhật Bản như Tổng thống Barack Obama từng tuyên bố hay không, nếu cuộc đối đầu với Trung Quốc tốn nhiều sức lực và tiền của của người dân Mỹ? Rủi ro sẽ rất cao nếu sự tốn kém đó quá lớn.

“Cho dù Washington có nói gì thì thực tế Nhật Bản cũng sẽ bị bỏ rơi một mình để đối mặt với Trung Quốc. Điều này có nghĩa chính sách an ninh (được Mỹ bảo vệ) của Nhật Bản dù có tốt và kéo dài bao lâu thì sẽ không thể tiếp tục trong tương lai (với sự trỗi dậy của Trung Quốc)”, từ nhận định đó, giáo sư White cho rằng chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe đang tìm kiếm một chiến lược mới.

Nhật Bản và Trung Quốc đang tranh chấp nhau quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông - Ảnh: Reuters

Thủ tướng Abe đang thực hiện chiến lược song song: một mặt tiếp tục tăng cường liên minh với Mỹ, mặt khác hợp tác với những nước khác. Trong đó Úc, Ấn Độ hoặc các nước Đông Nam Á có triển vọng trở thành đối tác đáng tin cậy của Tokyo. Những nước này cũng muốn chống lại sức mạnh của Trung Quốc và kiềm chế tham vọng bá chủ của Bắc Kinh ở châu Á.

Để thực hiện những điều này, Tokyo đã có những động thái gia tăng sức mạnh quân sự vốn lâu nay chỉ dựa vào Washington, như hợp pháp hóa sự hiện diện của quân đội Nhật Bản ở nước ngoài, tham gia hoạt động quân sự và chuyển giao công nghệ quân sự cho nước khác…

"Điều quan trọng mà tất cả chúng ta phải nhớ rằng Nhật Bản đang và sẽ vẫn là một cường quốc ở châu Á; châu Á nói chung không thể được ổn định trừ khi nước Nhật an toàn", giáo sư đại học Úc nhận xét.

“Con đường tốt nhất của Nhật Bản là tăng cường năng lực tự vệ, đồng thời góp phần xây dựng một tập thể lãnh đạo khu vực trong đó Trung Quốc đóng một vai trò lớn hơn những quốc gia còn lại. Đó sẽ là một di sản mà ông Abe có thể tự hào nếu Tokyo thành công”, giáo sư White kết luận.