‘Xảy ra rút tiền hàng loạt tại ngân hàng SCB, phải ưu tiên an toàn hệ thống’

Giải trình cuối phiên thảo luận của Quốc hội sáng 1.6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết việc điều hành lãi suất và tín dụng năm 2022 và 2023 trong bối cảnh rất khó khăn và thách thức.

GIA HÂN

“Chính sách tiền tệ được giao khá nhiều nhiệm vụ, khó đạt cùng lúc. Ngân hàng Nhà nước kiên định đạt mục tiêu giữ đại cục vĩ mô tiền tệ, theo dõi sát diễn biến tình hình để ứng phó linh hoạt trong từng thời kỳ”, bà Hồng nói.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, với điều hành lãi suất, nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp khi vay vốn. Quốc hội và Chính phủ cũng rất quan tâm chỉ đạo, NHNN cũng mong muốn. Nhưng điều hành lãi suất cần xem xét trong tổng thể vĩ mô ổn định, đặc biệt là đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.

Lý giải về việc mặt bằng lãi suất năm 2022 tăng cao, theo bà Hồng có 2 lý do là lãi suất quốc tế tăng nhanh và mạnh, trong nước lạm phát năm 2022 tăng 3,5% (cao hơn 1,84% năm 2021). Đặc biệt nửa cuối 2022 lạm phát có xu hướng tăng nhanh từng tháng, nên điều hành không thể chủ quan với lạm phát.

Bên cạnh đó, áp lực mất giá đồng Việt Nam rất lớn trong 2022, khi các nước thắt chặt chính sách tiền tệ, đồng USD mất giá cũng mạnh. “Thời điểm tháng 10 đồng Việt Nam mất giá 9 - 10%, nếu không có giải pháp linh hoạt và đồng bộ thì cuối năm đồng Việt Nam không chỉ mất giá có 3,2%.

“Thời điểm đó điều hành thị trường rất khó khăn, Thủ tướng phải cập nhật hàng ngày theo báo cáo của Thống đốc. Nếu để đồng Việt Nam mất giá trên 10% thì doanh nghiệp vô cùng khó khăn”, bà Hồng nói.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, doanh nghiệp thâm hụt hàng năm rất lớn, chưa kể sản xuất trong nước phụ thuộc nhập khẩu nguyên vật liệu nước ngoài, tỷ giá tăng thì chi phí đầu vào tăng cao, chắc chắn lạm phát sẽ tăng cao. Doanh nghiệp cũng vay lượng vốn nước ngoài, nghĩa vụ trả nợ sẽ tăng lên.

Bà Hồng cũng khẳng định, khi ổn định tỷ giá trở lại, những tháng đầu năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã quyết liệt điều hành lãi suất mặt bằng giảm 0,9% bình quân so với 2021.

“Với điều hành tín dụng, đại biểu Quốc hội nêu sự kiện rút tiền hàng loạt tại Ngân hàng SCB. Đây là sự kiện chưa từng có trong lịch sử, nguy cơ lan rộng ra hệ thống ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước đã quyết định tập trung ưu tiên vừa đảm bảo an toàn ngoại hối, an toàn tổ chức tín dụng và vừa chi trả cho người dân”, bà Hồng nêu.

Đây là lý do không thể điều chỉnh room tín dụng vào tháng 10 năm ngoái. Sau khi thanh khoản ổn định, Ngân hàng Nhà nước mới điều chỉnh lại tín dụng. Bà Hồng cũng cho rằng, những diễn biến đổ vỡ ngân hàng tại Mỹ vừa qua cho thấy ưu tiên đảm bảo ngân hàng rất quan trọng.

"Dư địa room tín dụng thoải mái, thanh khoản hệ thống dư thừa"

Giải trình ý kiến của đại biểu về việc doanh nghiệp khó tiếp cận với vay vốn tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng về cơ bản chính sách cho vay vẫn giữ nguyên. Nhưng năm 2022 tăng trưởng tín dụng là 14,6%, mấy tháng đầu năm 2023 chỉ tăng khoảng 3%.

“Không thể do chính sách vì chính sách không có gì thay đổi. Dư địa room tín dụng thoải mái, thanh khoản hệ thống dư thừa. Không có lý do gì các ngân hàng huy động tiền gửi mà không cho doanh nghiệp vay", bà Hồng nói.

Lý do khó tiếp cận, theo bà Hồng là do một số nhóm doanh nghiệp “không có đầu ra, không có đơn hàng”, vì thế cần tháo gỡ đầu ra cho doanh nghiệp, có giải pháp cải thiện điều kiện vay vốn cũng như bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Về tín dụng cho bất động sản, tăng trưởng tín dụng vào bất động sản thường cao hơn tăng trưởng chung của nền kinh tế. Trong đó, 70% khó khăn của bất động sản là pháp lý, phải tập trung gỡ vướng.

Về việc tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, bà Hồng cho biết đây là “việc tồn đọng rất khó xử lý, mong đại biểu thấu hiểu chia sẻ tái cơ cấu trong điều kiện bình thường rất khó, trong điều kiện này còn khó khăn hơn. Thủ tướng rất quyết liệt chỉ đạo. Hiện các ngân hàng yếu kém đã trình xin chủ trương. Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện các bước trước khi phê duyệt đề án chi tiết”.