Vinh danh các nhà khoa học cống hiến cho năng lượng xanh

Tôn vinh những nhà tiên phong

Tối qua, tại Hà Nội, đã diễn ra lễ trao giải VinFuture năm 2023. Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trang trọng trao giải thưởng chính VinFuture 2023 cho 4 nhà khoa học xuất sắc, những người đã cống hiến sự nghiệp khoa học của mình cho công cuộc tạo dựng năng lượng xanh, gồm: GS Martin Andrew Green (Úc), GS Stanley Whittingham (Anh - Mỹ), GS Rachid Yazami (Ma Rốc), và GS Akira Yoshino (Nhật Bản). Giải thưởng VinFuture là hoạt động trung tâm của Quỹ VinFuture, tổ chức phi lợi nhuận do tỉ phú Phạm Nhật Vượng cùng phu nhân Phạm Thu Hương đồng sáng lập.

TTXVN

Theo GS Richard Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, giải thưởng trao cho 4 nhà khoa học nói trên vì phát minh đột phá kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất bằng pin mặt trời và lưu trữ bằng pin lithium-ion. Đây là các công trình đột phá chung sức tạo nên cuộc cách mạng về năng lượng xanh bền vững cho thế giới hiện tại.

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng bày tỏ sự hoan nghênh tâm huyết của những nhà sáng lập Giải thưởng VinFuture. Với tầm nhìn mang tính toàn cầu, cách tiếp cận "chung sức toàn cầu", cổ vũ, tôn vinh những nhà khoa học có công trình nghiên cứu xuất sắc, công nghệ đột phá, mang tính ứng dụng cao, hướng đến cuộc sống tốt đẹp hơn cho nhiều người đã tạo ra sự kết nối rộng lớn với cộng đồng khoa học thế giới. "Tôi bày tỏ sự trân trọng và chúc mừng những nhà sáng lập đã khởi xướng nên giải thưởng này", Chủ tịch nước ghi nhận.

Theo Chủ tịch nước, trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam xác định tầm nhìn xa hơn, mục tiêu cao hơn, đó là phấn đấu đến năm 2030 là nước phát triển, có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Trên con đường đó, KH-CN cùng với GD-ĐT được coi là quốc sách hàng đầu, là mục tiêu, động lực quan trọng cho sự phát triển nhanh và bền vững. KH-CN được kỳ vọng sẽ tạo ra sự phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội, tăng năng suất lao động, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nâng cao tiềm lực quốc gia và chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. "Những giải pháp khoa học hữu ích luôn là những tham khảo tốt cho Việt Nam. Một đất nước Việt Nam giàu mạnh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ sẽ có đóng góp nhiều hơn cho khu vực và thế giới", Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Nhà khoa học Việt Nam đầu tiên được vinh danh

Bên cạnh giải thưởng chính, VinFuture 2023 cũng trao 3 giải đặc biệt, mỗi giải trị giá 500.000 USD dành cho các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, nhà khoa học nữ và nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển. Trong đó, lần đầu tiên tên tuổi một nhà khoa học Việt Nam được vinh danh tại giải thưởng đang ngày càng tạo được uy tín vững chãi trên phạm vi toàn cầu này là GS Võ Tòng Xuân (hạng mục giải thưởng dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển). Cùng hạng mục này là GS Gurdev Singh Khush (người Mỹ gốc Ấn) bởi các ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc phát minh và phổ biến giống lúa kháng bệnh, góp phần đảm bảo an ninh lương thực.

Chia sẻ với phóng viên Báo Thanh Niên, GS Võ Tòng Xuân cho biết việc ông được Quỹ VinFuture vinh danh rất có ý nghĩa không chỉ với cá nhân ông mà còn với giới khoa học Việt Nam, đặc biệt là những nhà khoa học có nhiều đóng góp trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ phục vụ đời sống. "Bấy lâu nay giới khoa học của chúng ta thường dành những đánh giá cao cho các nhà khoa học lý thuyết, có các công trình nghiên cứu cơ bản được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế, còn người làm ứng dụng thì bị xem nhẹ. Thật ra nghiên cứu cơ bản hay nghiên cứu ứng dụng đều rất cần, nhưng phải chất lượng và thực sự đóng góp cho sự phát triển của khoa học, có những đóng góp ý nghĩa cho cộng đồng. Việc tôi được VinFuture trao giải thưởng đặc biệt dành cho nhà khoa học các nước đang phát triển cho thấy nhà khoa học cứ toàn tâm toàn ý nghiên cứu để có những đóng góp cho khoa học, cho xã hội thì sẽ được ghi nhận", GS Võ Tòng Xuân cho biết.

Độc Lập

GS Võ Tòng Xuân, nhà khoa học của vựa lúa miền Tây

GS-NGND Võ Tòng Xuân là nhà khoa học thuộc lĩnh vực nông nghiệp, người thầy lớn trong công tác đào tạo lực lượng khoa học cho đất nước trong nhiều thập niên qua và là "cha" của nhiều giống lúa ngon của vựa lúa ĐBSCL. Ông đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động vì có nhiều đóng góp cho sự nghiệp giáo dục tại vùng này.

Theo giới chuyên môn, cuộc cách mạng trong nông nghiệp đã được thúc đẩy mạnh mẽ bởi nỗ lực của GS Võ Tòng Xuân trong việc phổ biến giống lúa kháng bệnh, góp phần củng cố an ninh lương thực toàn cầu. Ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến giống lúa IR36 trên khắp các vùng thường xuyên bị sâu bệnh tấn công ở ĐBSCL và hợp tác với nông dân để áp dụng các kỹ thuật cấy ghép tiên tiến. Nhờ các sáng kiến này, GS đã thúc đẩy mở rộng khả năng tiếp cận với hạt giống lúa chất lượng và tăng cường sản lượng lúa gạo với chi phí thấp hơn mà không sử dụng hóa chất độc hại. Ngoài ra, các công trình nghiên cứu của ông còn mang lại nhiều lợi ích cho những nước nghèo ở châu Phi.