Tháng chuyển mùa

Tháng ba âm lịch. Vẫn là tháng của mùa xuân. Nhưng trời ấm dần. Những cơn lạnh thập thò từ vùng biên ải thỉnh thoảng nghịch ngợm hắt tí hơi lạnh vào nhà mình, nay đang phải rụt tay lại vì thời tiết sắp vào hè. Người bảo khỏe ra, kẻ kêu mệt mỏi, ai cũng có cái lý do của mình.

Tất cả là tùy thuộc vào thể trạng từng người. Cũng có thể tại thời tiết chuyển mùa, cũng có thể vì các chuyện cơm áo gạo tiền. Tháng ba năm nay, giá cả chao đảo khốc liệt, không ốm không mệt mới là chuyện lạ .

Những ngày này, các bà mẹ đứng tuổi có kinh nghiệm hay dặn dò người nuôi con nhỏ: Thời tiết cuối xuân thường độc, ra đường nhớ tránh cơn gió chiều. Cho con chơi rong đừng quên cái mũ che kín thóp. Bước vào mùa viêm nhiệt, không thể coi thường. Chúng chểnh mảng nghe câu được câu chăng. Gớm nói nhiều thế, cần gì những kinh nghiệm ấy.

Điều các cụ lo đã có nơi giữ trẻ, các bà bảo mẫu lo. Mà thật ra những bà mẹ trẻ ngày nay có mấy khi ẵm con đi chơi rong đâu. Đẩy xe nôi cũng đã có người giúp việc. Trẻ con ngày nay không còn biết đến tiếng ru vọng về từ ca dao, cũng như lớp trẻ cũng không cần lắm đến lời dạy dỗ. Kiến thức trên internet như biển cả mênh mông, còn lời dạy những kinh nghiệm xưa thì rỉ rách như những mạch nước ngầm đang cạn kiệt.

Tháng ba, tháng cuối của mùa xuân ở nhiều vùng thôn quê vẫn còn í ới lễ hội. Còn nhớ các cụ vùng quê tôi nói về lễ hội thế này: Tháng giêng Đông, tháng hai Đoài, tháng ba duyên hải. Các cụ ngồi nhớ vậy thôi. Cái chân cái sức không chiều được lòng người nữa rồi. Ngồi ôn lại cũng là thứ trẩy hội tinh thần, cũng cần lắm. Nhưng in ít thôi kẻo lại bị chê là càng già càng lẩm cẩm. Lũ trẻ ngoan ngoãn bây giờ không còn nhiều lắm, nhưng hư hỗn thì lại chả ít.

Tháng ba, lại đến tiết Thanh minh. Nhà nhà, người người không quên chăm sóc phần mộ của người thân. Mấy ai không nhớ lời nhắc của tiền nhân “người ta sống vì mồ vì mả chứ không sống vì cả bát cơm”. Xuôi ngược bắc nam, miền nào cũng vậy. Ở đâu không biết chứ với dân mình, thời nào cũng thế vẫn âm thầm nhớ, âm thầm xót thương người đã khuất vì nỗi đau đã ẩn sâu vào xương cốt, nhất là với những người đã hy sinh, bỏ thân vì nước.

3.2012

Đỗ Đức