Triển vọng từ giống lúa Nhật

Ông Nguyễn Hoàng Nam, Phó giám đốc Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Đường Gỗ Lộ, cho biết lâu nay nông dân ở đây chỉ quen trồng lúa cao sản ngắn ngày IR-50404. Giống này tuy năng suất cao nhưng chi phí phân bón, thuốc trừ sâu, tiền thuê nhân công chăm sóc tốn kém; đến lúc thu hoạch thường xuyên được mùa mất giá; “cò lúa” hứa thu mua rồi hủy hợp đồng xảy ra thường xuyên… Khoảng 3 - 4 năm trước, ngành nông nghiệp tỉnh Kiên Giang hướng dẫn nông dân chuyển sang trồng lúa thơm sử dụng giống đã được cấp xác nhận là Jasmine, năng suất cao (10 - 11 tấn/ha) nhưng chi phí nhiều, trong đó đáng ngại nhất là bị sâu rầy và chuột cắn phá.

Năm 2017, trong một lần dự hội thảo, ông Nam cùng một số xã viên được giới thiệu về giống lúa Nhật. Sau khi đi tham quan 2 mô hình tại H.Tri Tôn (An Giang) và H.Hòn Đất (Kiên Giang), ông bàn với mọi người trong HTX chuyển sang trồng giống lúa Nhật. Trước mùa vụ, phía doanh nghiệp xuất khẩu gạo tạm ứng cho nông dân 500.000 đồng/công (1.000 m²) và chi phí mua lúa giống. Toàn bộ 100% sản lượng lúa đều được bao tiêu xuất khẩu sang Nhật. Giá hợp đồng với xã viên vào đầu vụ là 5.700 đồng/kg, cao hơn giá lúa thơm chất lượng cao khoảng 500 đồng/kg.

Theo ông Nam, so với một số giống lúa truyền thống thì giống lúa Nhật có ưu điểm là từ lúc gieo sạ tới lúc thu hoạch gần 4 tháng nhưng chỉ cần bón phân từ 3 - 4 lần, không cần phun hay xịt bất kỳ loại thuốc trừ sâu nào, không cần chăm sóc mà cây lúa vẫn tăng trưởng tốt. Năng suất bình quân khoảng 12 tấn/ha, cá biệt có hộ đạt trên 13 tấn/ha. Hiện tại, giống lúa Nhật có giá khoảng 6.900 đồng/kg, lúa thơm khoảng 6.200 đồng/kg. HTX ký hợp đồng 5.700 đồng/kg là thấp nhưng xã viên đều hài lòng vì lúc ký thỏa thuận bao tiêu doanh nghiệp cho giá cao hơn 500 đồng.

Ông Trần Thành An (68 tuổi) cho biết gia đình ông có 3 ha đất trong HTX Đường Gỗ Lộ và chưa lúc nào nghề trồng lúa lại “khỏe” như trồng giống lúa Nhật. “Làm ruộng cả đời, tôi chưa từng thấy giống lúa nào lạ lùng như giống lúa Nhật. Không sâu rầy, chuột cũng không màng cắn phá vì cây lúa cứng... Mấy miếng ruộng liền thửa với HTX trồng lúa truyền thống bị cháy rầy, còn ruộng tôi không hề bị gì hết”, ông An chia sẻ.

Ông Nam nhẩm tính mỗi héc ta đất trồng lúa Nhật tiết kiệm chi phí khoảng 500.000 đồng so với lúa thường. Với giá 5.700 đồng/kg, sau trừ chi phí, nông dân thu lãi khoảng 3.500 đồng/kg. Nếu mỗi héc ta cho năng suất 10 tấn thì sau một vụ lúa 4 tháng, nông dân thu lãi 35 triệu đồng. Mỗi năm làm 2 vụ, số tiền thu được lên tới 70 triệu đồng. Đó là chưa kể tiền bán rơm sau khi thu hoạch, bởi lúa Nhật có bụi to, cây cứng, khỏe, cao hơn 1 m nên người trồng nấm rơm rất chuộng. Cũng theo ông Nam, trước mắt trồng giống lúa Nhật thấy có nhiều cái lợi, đó là đồng ruộng xanh, sạch đúng nghĩa bởi nông dân không xịt bất kỳ loại hóa chất độc hại nào. Giá cả ổn định, năng suất cao, nhẹ công chăm sóc. Nhà nông làm ra hạt gạo bán hết qua Nhật Bản.

Mô hình trồng lúa giống Nhật là một điển hình cho xu hướng nông nghiệp sạch. Ngoài H.Giồng Riềng, nông dân các huyện Hòn Đất, Giang Thành, Kiên Lương… cũng đang trồng rất nhiều.