'Tôi ổn - Bạn ổn', tác phẩm tâm lý học kinh điển chạm đến tận cùng xúc cảm

Lê Công Sơn
Lê Công Sơn
07/09/2022 14:10 GMT+7

Ra mắt vào năm 1969 nhưng đến nay Tôi ổn - Bạn ổn (do First News và NXB Dân Trí vừa ấn hành) chạm đến một nỗi niềm cảm xúc của nhiều người, trở thành một trong những tác phẩm tâm lý học kinh điển nhất từng xuất bản.

Thông qua Tôi ổn - Bạn ổn, bác sĩ tâm thần Thomas Harris - tác giả cuốn sách giúp mỗi người đọc thấu hiểu phần nhân cách dễ bị tổn thương của mình, thứ có nguồn gốc từ những trải nghiệm tiêu cực đầu đời. Ông còn chỉ cho cách vượt lên trên quá khứ để sống với thực tại mới với lòng tự tin, niềm vui trong trẻo, và khả năng kết nối thân mật với người khác lẫn hạnh phúc đích thực.

Tôi ổn - Bạn ổn (do First News và NXB Dân Trí vừa ấn hành) chạm đến một nỗi niềm cảm xúc của nhiều người

First News

Tôi ổn - Bạn ổn sử dụng các nguyên tắc của phân tích tương giao (Transactional Analytics) - một học thuyết và phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Eric Berne.

Bằng chứng lâm sàng chỉ ra rằng, não bộ con người có khả năng ghi lại những ấn tượng quan trọng trong thời thơ ấu - trung thực và chính xác hệt như một chiếc máy ghi âm. Những ký ức tuổi thơ, vì thế được não bộ lưu trữ giống như trong những “cuộn băng”. Trong đó, những “cuộn băng” về cảm xúc nội tâm của đứa trẻ - từ sự tò mò ban sơ, niềm vui được vỗ về cho đến những sợ hãi, hoảng loạn mà mọi đứa trẻ nhỏ bé đều từng trải qua - được lưu giữ trong phần Cái tôi trẻ em.

Còn phần Cái tôi cha mẹ là tập hợp những cuộn băng về người lớn xung quanh đứa trẻ, cùng với những gì họ nói và làm. Ở hiện tại, trong quá trình tương tác, giao tiếp với người, nếu một trong hai cái tôi trên bị “câu ra”, chúng ta sẽ phải sống lại những cảm xúc từ những tình huống gốc cũ xưa; và thực tại, nhận thức lẫn cách giải quyết vấn đề của ta sẽ bị giới hạn như chúng từng bị trong thời thơ ấu.

Hành trình tự chữa lành cảm xúc…

Theo Harris, những sợ hãi, hoảng loạn, thất vọng, tổn thương, bất lực lẫn cảm giác thấp kém của một đứa trẻ trước những người lớn trong môi trường xung quanh sẽ tạo cho chúng cảm giác không ổn về bản thân.

Cái tôi này được hình thành từ khi trẻ 10 tháng tuổi, bắt đầu trải nghiệm năng lực vận động, trẻ nhận ra nó có thể làm việc gì đó xuất phát từ suy nghĩ của riêng nó.

“Chúng ta chỉ có thể tách biệt quá khứ ra khỏi hiện tại bằng cách sử dụng Cái tôi người lớn”, Harris viết. Một Cái tôi người lớn vững chãi sẽ nhận ra cảm giác, nhận định xưa cũ trong Cái tôi trẻ em lẫn Cái tôi cha mẹ đã lỗi thời; đủ tự chủ để “tắt” cảm xúc không ổn về bản thân mỗi khi bị kích thích từ môi trường bên ngoài; đủ niềm tin và sự kiên nhẫn để xây dựng một cuộc sống khác với quá khứ.

Việc đọc cuốn sách Tôi ổn - Bạn ổn như một quá trình tự soi chiếu của mỗi người

“Chúng ta chỉ có thể tách biệt quá khứ ra khỏi hiện tại bằng cách sử dụng Cái tôi người lớn”, tác giả Harris viết trong sách

First News

Giải phóng Cái tôi người lớn cũng là chìa khóa cho vị thế sống. Vì vậy, “Làm sao để ở lại trong Cái tôi người lớn?” chính là câu hỏi cốt lõi mà Thomas Harris đã nỗ lực giải đáp trong cuốn sách.

Tôi ổn - Bạn ổn còn chứa đựng những thí nghiệm, nghiên cứu, quan điểm của các nhà phân tâm học, nhà trị liệu tâm lý và bác sĩ lỗi lạc, cùng nhiều câu chuyện thực tế từ những bệnh nhân mà Harris từng điều trị. Dù vậy, tác giả sử dụng những ngôn từ đơn giản nên tác phẩm rất dễ đọc và dễ hiểu với độc giả đại chúng.

Riêng với từng cá nhân, việc đọc cuốn sách Tôi ổn - Bạn ổn như một quá trình tự soi chiếu. Chúng ta sẽ có cuộc tìm hiểu kỹ lưỡng về những gì có trong Cái tôi cha mẹ, Cái tôi trẻ em Cái tôi người lớn của chính mình, nhìn thấy những nỗi đau từ quá khứ lẫn vết tích của chúng trong hiện tại - và từ đó, cùng với những hướng dẫn cặn kẽ nhất của Harris, nhiều hành trình tự chữa lành những cảm xúc tổn thương của mình…

Thomas A. Harris (1910 - 1995) nhận bằng Cử nhân khoa học tại Đại học Arkansas (1938) và bằng bác sĩ Y khoa tại Đại học Temple (1940). Ông được đào tạo về tâm thần học tại bệnh viện Saint Elizabeth, từng là bác sĩ phụ trách về sức khỏe tâm thần trong Hải quân (Thế chiến II), ông cũng từng tham vấn cho cựu tù binh Mỹ. Về sau, Harris mở một phòng khám tâm thần tư nhân ở Sacramento.

Bị cuốn hút bởi học thuyết của Eric Berne, Thomas A. Harris bắt đầu hợp tác chặt chẽ với Bern từ năm 1960 trong việc truyền bá lẫn áp dụng phân tích tương giao vào trị liệu lâm sàng. Với tác phẩm Tôi ổn - Bạn ổn của mình, Thomas A. Harris có công lớn trong việc làm cho phương pháp này trở nên đơn giản, nhanh hiểu, dễ đến được với đông đảo bạn đọc phổ thông.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.