Nga quyết không nhường sân trong cuộc chiến quyền lực mềm

06/01/2015 08:00 GMT+7

Nga đang nỗ lực mở rộng quyền lực mềm trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng ngày càng quyết liệt trên thế giới.

Nga đang nỗ lực mở rộng quyền lực mềm trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng  ngày càng quyết liệt trên thế giới.

Tổng thống Nga Putin trong chuyến kiểm tra và gắn thiết bị định vị trên các chú hổ quý - Ảnh: Reuters
Tháng 11.2014, Nga tiến hành cải tổ toàn diện Hãng thông tấn RIA-Novosti và cho ra đời mạng lưới thông tin mới mang tên Sputnik với 1.000 nhân viên cùng chi nhánh đặt tại 34 quốc gia, sản xuất nội dung cho nhiều kênh khác nhau như radio, mạng xã hội bằng nhiều thứ tiếng. Đây được cho là một nỗ lực trong kế hoạch thực thi tuyên bố năm 2013 của Tổng thống Vladimir Putin rằng Nga sẽ chú trọng phát huy và tăng cường quyền lực mềm.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Gennady Gatilov cũng khẳng định: “Sử dụng tốt quyền lực mềm giúp chúng ta đạt được những ưu tiên trong các hoạt động quốc tế”. Theo Tân Hoa xã, những công cụ quyền lực mềm của Nga được ông Gatilov đề cập bao gồm tăng cường hiện diện về văn hóa, thông tin và hoạt động nhân đạo ở nước ngoài.
Vấn đề quyền lực mềm của Nga được đặt ra giữa lúc hình ảnh của phương Tây đang xấu đi tại một số nước Hồi giáo và châu Mỹ La tinh trong khi chiến lược quyền lực mềm hao tiền tốn của của Trung Quốc chưa giúp nước này đạt mục tiêu. Trong bối cảnh đó, sau một thời gian dài có vẻ “ngủ quên”, Nga đang nỗ lực gầy dựng lại quyền lực mềm trên nền tảng các thành quả có từ thời Liên Xô.

Sức mạnh truyền thống

Trong bài phân tích mới đây đăng trên trang Project Syndicate, cha đẻ thuật ngữ “quyền lực mềm” là giáo sư Joseph S.Nye nhận định Nga có ảnh hưởng đáng kể trong lịch sử nhờ quyền lực mềm. Theo ông, với nền văn hóa đa dạng của mình, xứ sở bạch dương đã có những đóng góp to lớn cho nghệ thuật, âm nhạc và văn học thế giới. Đến giai đoạn sau Thế chiến 2, Liên Xô có sức hút mạnh mẽ trên thế giới, nhờ vai trò trong cuộc chiến chống phát xít.
Tổng thống Putin đang tạo nên ấn tượng về một lãnh đạo và một nước Nga mạnh mẽ, quyết đoán và không ngần ngại trước thách thức - Ảnh: Reuters
Nhiều người cho rằng chính sự lan tỏa, thấm nhuần văn hóa và ngôn ngữ Nga đã góp phần tạo ra một tinh thần Liên Xô nghĩa tình, anh dũng đương đầu với chủ nghĩa phát xít tại châu Âu. Đến nay, dù đã trải qua nhiều biến cố lịch sử nhưng những giá trị tốt đẹp lâu đời vẫn được tôn trọng trong một bộ phận lớn dân cư tại các nước thuộc Liên Xô trước đây cũng như các đối tác có quan hệ hữu hảo, bền chặt truyền thống với Moscow trên thế giới.

Minh chứng lớn nhất và thời sự nhất hiện nay chính là những gì đã và đang diễn ra ở Ukraine. Hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Nga vẫn luôn hiện diện tại Crimea trong những năm lãnh thổ này thuộc Ukraine. Sự sáp nhập tương đối hòa bình của Crimea vào Nga hồi tháng 3.2014 một phần cũng do mối dây liên kết mạnh mẽ này.
Tương tự, các khu vực miền đông Ukraine cũng chịu ảnh hưởng sâu đậm của quyền lực mềm Nga. Chiến thắng của phe nổi dậy thân Nga trong các cuộc trưng cầu dân ý cùng mong muốn mạnh mẽ tham gia thành phần Liên bang Nga ở Donetsk và Lugansk cho thấy ảnh hưởng quyền lực mềm của Moscow.

Dấu ấn Putin

Đài Tiếng nói nước Nga dẫn lời nhiều chuyên gia nhận định Nga có không ít công cụ để vận dụng quyền lực mềm như di sản văn học, âm nhạc cổ điển của Nga, nhạc vũ kịch hay các món ăn đặc sản đã rất phổ biến ở một số quốc gia.
Tuy nhiên, tất cả đều không thể có ảnh hưởng lớn bằng hình ảnh Tổng thống Putin. Trong 15 năm qua, dấu ấn của ông không chỉ hiển hiện qua những chính sách đưa “gấu Nga” bừng tỉnh khỏi giấc ngủ đông kéo dài mà còn qua những hành động mạnh mẽ, thậm chí mạo hiểm mà ít có vị lãnh đạo nào dám làm.
Tổng thống Putin dắt... hổ đi dạo - Ảnh: Reuters
Dư luận Nga và thế giới trầm trồ hết lần này đến lần khác khi ông Putin quật ngã đối thủ trên sàn judo, lái chiến đấu cơ hay điều khiển máy bay dập cháy rừng, lái xe đua thể thức 1 rồi lại ngồi tàu lặn thám hiểm hồ Baikal sâu nhất thế giới. Vừa nghe tin ông hạ gục một con gấu Bắc cực bằng súng gây mê để giúp gắn thiết bị định vị theo dõi lên con vật thì đã thấy ông ngồi xuồng cao su đuổi theo cá voi cũng với mục đích tương tự.
Bức ảnh do Điện Kremlin công bố hồi năm 2007 cho thấy ông Putin đội mũ tai bèo, đeo kính đen đứng câu cá và ở trần khoe thân hình vạm vỡ đã trở thành một trong những hình ảnh nổi tiếng nhất của nhà lãnh đạo. Tất cả tạo nên ấn tượng sâu sắc về một Vladimir Putin và một nước Nga mạnh mẽ, quyết đoán và không ngần ngại trước thách thức.
Trên các diễn đàn của giới trẻ phương Tây hiện nay, dù vẫn phản đối những gì Nga đang làm trong vấn đề Ukraine nhưng đa số đều bày tỏ sự ngưỡng mộ vị tổng thống “cực ngầu” này.

Nỗ lực Đông tiến

Dù Nga đang có phần ưu thế trong vấn đề Ukraine nhưng theo Giáo sư Joseph Nye, cũng chính cuộc khủng hoảng này đã khiến quyền lực mềm Nga tổn hại nghiêm trọng khi phương Tây đang nhìn Moscow như một đối thủ. Trong bối cảnh đó, một ưu tiên hiện nay của Nga là châu Á. Theo Đài Tiếng nói nước Nga, cuối năm ngoái, một lễ hội văn hóa Nga đã được tổ chức tại 4 thành phố của Ấn Độ với sự tham gia của hàng trăm nghệ sĩ. Đây là một trong những hoạt động giao lưu văn hóa quy mô lớn của Nga ở nước ngoài và là một phần nỗ lực mở rộng quyền lực mềm sang khu vực mà Mỹ và Trung Quốc đang ra sức cạnh tranh ảnh hưởng.

Trong cuộc họp hồi tháng 9.2014 của Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế (INF), các chuyên gia nước này nhận định rằng ngay trước khi nảy sinh vấn đề Ukraine, Nga đã định hướng về phía đông. Nhưng nếu trước đây đó chỉ là một trong những lựa chọn, thì bây giờ đã trở thành hướng đi không thể tránh khỏi, theo Đài Tiếng nói nước Nga.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.