* Xin cho cháu hỏi bệnh đau quặn bụng có ảnh hưởng đến thận không ạ?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đau bụng quặn có thể do nhiều nguyên nhân ví dụ như do tắc ruột, sỏi đường mật hoặc sỏi ở đường tiểu (niệu quản). Do vậy, nếu do tắc niệu quản thì có thể làm thận bị ứ nước tiểu, gây đau. Tình trạng này nếu để lâu cũng có thể ảnh hưởng đến thận.
* Anh tôi khi quá giờ mà chưa ăn thì hay có hiện tượng có nhiều hơi ở ruột, gây đau, sau đó là đi trung tiện nhiều. Bác sĩ có thể nói rõ thêm về hiện tượng trên?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Tình trạng trướng hơi ở bụng, buộc phải trung tiện nhiều là triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (HCRKT), có thể kèm theo tình trạng rối loạn về đi cầu như táo bón, tiêu chảy, hoặc xen kẽ… nhưng khi đi khám hoàn toàn không phát hiện bất thường nào rõ ràng. Đây không phải là bệnh mà là hội chứng rối loạn tiêu hóa dưới, tuy không nguy hiểm nhưng kéo dài mạn tính và thường xuyên tái phát.
* Thưa bác sĩ, em thường xuyên bị đau bụng, có lúc đau quặn tưởng gần chết. Năm 2006 em đi khám thì được kết luận là viêm đại tràng ngang co thắt. Em uống thuốc 1 thời gian thì có giảm đau. Thời gian gần đây, các cơn đau nhiều hơn và nặng hơn, em cũng đi khám lại và kết luận là hội chứng ruột kích thích, máu nhiễm khuẩn. Em có uống thuốc nhưng không hiệu quả lắm. Đặc biệt, đến ngày kinh thì em càng đau hơn, trước và trong khi đi đại tiện cũng đau. Vì vậy mà em luôn cảm thấy bất an và trong người không được khỏe. Mong bác sĩ tư vấn giúp em! Em xin cảm ơn.
- BS Bùi Hữu Hoàng: Một số phụ nữ trẻ thường có triệu chứng đau bụng lúc có kinh hoặc giữa chu kỳ kinh. Vấn đề đó có thể tùy thuộc vào thể trạng và sự nhạy cảm của mỗi người khi có sự thay đổi trong chu kỳ trứng rụng. Em nên đi khám thêm phụ khoa để kiểm tra xem có mắc thêm chứng bệnh nào khác không? Riêng về hội chứng ruột kích thích, nếu đúng là như vậy thì em cứ an tâm vì nó chỉ gây phiền hà chứ không gây nguy hiểm gì. Hội chứng này thường xuyên tái phát khi có những kích thích đặc biệt như thức ăn, tâm lý, nhiễm trùng… Tuy nhiên, em cũng phải đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được khám và tư vấn thêm.
* Tôi bị đau nửa đầu mãn tính, mỗi lần đau phải dùng thuốc giảm đau mới khỏi, thường dùng panadol. Sau khi uống thuốc giảm đau, tôi thấy cảm giác đầy bụng, không muốn ăn. Xin BS cho biết triệu chứng đó là bệnh gì? Trân trọng cảm ơn.
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đây có thể là do các tác dụng phụ của thuốc giảm đau. Panadol ít gây triệu chứng về tiêu hóa nhưng dùng lâu và nhiều có thể gây hại gan. Bạn nên đi khám thêm để bổ sung các thuốc điều chỉnh lại tình trạng này và không nên tự ý uống thuốc kéo dài mà không có hướng dẫn của bác sĩ.
* Tôi có người thân thường xuyên đau bụng vùng dưới và đi cầu táo bón (có khi phải dùng thuốc để thông cầu), ngoài ra cũng có những cơn đau co thắt vùng dạ dày hơi lệch về bên phải kèm theo ói, nghĩ là ruột thừa đi siêu âm thì không có, bác sĩ cho vài viên thuốc uống loại trị rối loạn tiêu hóa thì hết và cho về. Xin bác sĩ cho biết các triệu chứng trên là bệnh gì?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Các triệu chứng mà bạn mô tả có thể là HCRKT kiểu táo bón. Bạn có thể dùng thử Buscopan kết hợp với thuốc nhuận trường để dễ đi cầu. Quan trọng nữa là nên uống nước nhiều, ăn rau quả tươi, tập thể dục hay vận động đều đặn, xoa bụng mỗi buổi sáng khoảng 10 phút để kích thích đi cầu.
* Thưa bác sĩ, tôi bị viêm dạ dày đã hơn 10 năm nay, mỗi buổi sáng thì bụng tôi luôn chướng tức và đánh rắm rất nhiều, khi bụng đói tôi cũng bị hiện tượng trên. Tôi đã đi khám nhiều nơi, hầu hết các bác sĩ đều cho ngậm Air-X nhưng chỉ đỡ lúc đó thôi, sau đó hiện tượng chướng tức bụng vẫn như cũ. Vậy xin bác sĩ cho biết tôi cần phải điều trị ra sao?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Air-X chứa chất simethicone chỉ có tác dụng giảm hơi ở bụng chứ không ngăn ngừa sự tạo hơi trong đường tiêu hóa. Do vậy, cần kết hợp thêm các thuốc điều hòa co bóp ruột để làm hơi được lưu thông tốt hơn. Mặt khác, nếu vấn đề sinh hơi là do vi khuẩn tăng sinh ở ruột thì phải dùng kháng sinh kết hợp với các men vi sinh đường ruột để giải quyết triệu chứng trên. Bạn nên đi khám chuyên khoa để được hướng dẫn thêm.
* Tôi bị đau âm ỉ hạ sườn phải đã mấy tháng nay và được bác sĩ chẩn đoán hội chứng kích thích đại tràng. Tôi đã đi chụp đại tràng theo lời khuyên bác sĩ ngay sau đó. Kết quả chụp ĐT bình thường và có đi siêu âm màu cũng cho kết quả bình thường. Tuy nhiên từ đó đến nay tôi vẫn bị đau phía hạ sườn phải ở mức độ âm ỉ. Tôi đã uống thuốc tẩy giun Zenxen-Abendazol và một số thuốc gan mật theo đơn bác sĩ nhưng vẫn không trị dứt được cơn đau – đau tăng khi ngồi ép bụng về phía phải. Xin bác sĩ cho lời khuyên và nên uống thuốc gì để cắt cơn đau - ví dụ như thuốc Buscopan được không?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đau hạ sườn phải có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Có thể liên quan đến rối loạn co thắt đường mật, cần kiểm tra lại siêu âm bụng để tìm xem có bị sỏi mật hay không? Nếu bạn bị béo phì hay uống rượu bia nhiều thì nên kiểm tra gan xem có bị gan nhiễm mỡ hay vấn đề nào khác của gan hay không. Một số trường hợp cũng có liên quan đến HCRKT do co thắt đường ruột, trường hợp này có thể sử dụng Buscopan. Bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để kiểm tra lại một lần nữa để có hướng xử trí thích hợp.
* Tôi bị đau dạ dày gần 10 năm, giờ lại bị tiếp viêm đại tràng. Xin bác sĩ cho biết mối liên quan giữa đau dạ dày, hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng mãn tính? Bệnh này có di truyền không? Vì mẹ của tôi mất năm 2007 vì bệnh K đại tràng di căn qua gan. Xin bác sĩ tư vấn chế độ ăn uống cũng như cách điều trị.
- BS Bùi Hữu Hoàng: Rất nhiều trường hợp có hiện tượng trùng lắp về triệu chứng rối loạn tiêu hóa trên (đầy bụng, khó tiêu, mau no, ợ hơi…) đi kèm với các rối loạn tiêu hóa dưới (trướng hơi, tiêu chảy, táo bón…) vì có thể toàn bộ đường tiêu hóa bị kích thích bởi một tác nhân nào đó, thường là do thức ăn hoặc tình trạng nhiễm trùng tiêu hóa tiềm ẩn kéo dài mà thường gặp là do nhiễn H. pylori ở dạ dày. Nếu trong gia đình có người bị ung thư đường tiêu hóa, bạn nên đi khám kỹ hơn và xin nội soi kiểm tra lại dạ dày và đại tràng vì các loại ung thư này có tính di truyền. Chế độ ăn cân đối, đầy đủ dinh dưỡng, nhất là ăn nhiều rau quả tươi, hạn chế bớt đạm và muối nhiều quá.
* Tôi thỉnh thoảng 1-2 tháng lại đau 1 lần. Nhưng đi khám chỉ có dấu hiệu viêm nhẹ hang vị. Mỗi lần đau, tôi nhịn đói thì vài tiếng sau cơn đau qua được. Nếu lúc đau tôi tiếp tục ăn uống vào thì cơn đau trở nên dữ dội và dai dẳng hơn. Xin hỏi bác sĩ có cách nào phòng và chữa trị?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng đau sau ăn thường liên quan đến viêm dạ dày. Bạn có thể dùng các thuốc bảo vệ niêm mạc như sucralfate dạng gel kết hợp các thuốc điều chỉnh co bóp đường tiêu hóa như domperidone (Motilium) và giảm bớt ăn chua cay. Nếu không giảm, phải gặp lại bác sĩ của mình để điều chỉnh lại thuốc.
* Năm 2007 em bị đau bụng và được bác sĩ (tư nhân) khám và nói là bị giun chui cuống mật. Bây giờ thỉnh thoảng em lại có những cơn đau ở phần bụng dưới theo từng cơn vậy bác sĩ cho em hỏi em như thế là bị làm sao? Giun chui cuống mật là bệnh như thế nào? Chữa bằng cách nào và có hết được không?
- BS Bùi Hữu Hoàng: Trường hợp này có thể là do nhiễm giun đũa trong đường tiêu hóa. Giun có thể đi khắp nơi chui lên mũi họng, chui vào ống mật gây đau bụng quặn dữ dội, có khi số lượng giun nhiều quá gây tắc ruột phải mổ cấp cứu để lấy giun. Cần ăn uống vệ sinh, rữa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, rữa rau thật kỹ để tránh bị nhiễm. Định kỳ mỗi 4 hay 6 tháng có thể dùng thuốc tẩy giun để phòng ngừa. Nếu trong gia đình có người bị nhiễm giun thì phải tẩy giun cho cả nhà.
* Xin BS cho biết nguyên nhân bệnh ruột kích thích và cách chữa trị khi bị bệnh? Cám ơn BS. (Kim Chi, 24 tuổi, SV, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Hội chứng ruột kích thích (HCRKT) là một dạng rối loạn tiêu hóa dưới, biểu hiện bằng tính trạng đau bụng quặn, trướng bụng và rối loạn thói quen đi cầu như bị tiêu chảy, táo bón nhưng không tìm thấy những bệnh lý hay bất thường nào cụ thể để giải thích cho các rối loạn này, tức là khi làm các xét nghiệm về máu, thậm chí cả việc nội soi đại tràng hoàn toàn bình thường. Hội chứng này thường dai dẳng và tái phát thường xuyên.
Tuy nhiên, người ta ghi nhận có 1 số yếu tố được xem là các tác nhân gây kích thích trên đường tiêu hóa, cụ thể là ở ruột dẫn đến các rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như thức ăn, tâm lý, nhiễm trùng và có khi liên quan đến sự thay đổi về cảm nhận đau và tùy thuộc vào yếu tố di truyền.
Việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng và thay đổi các lối sống, nếp sinh hoạt sao cho phù hợp để hạn chế bớt các triệu chứng xảy ra.
|
Nghiên cứu thống kê cho thấy, trong số những người bị đau quặn bụng thì có khoảng 50% bị hội chứng ruột kích thích. Hội chứng này tuy không nguy hiểm nhưng thường xuyên làm ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày và gây khó khăn cho đời sống của bệnh nhân. |
- BS Bùi Hữu Hoàng: Buscopan là thuốc thuộc nhóm thuốc chống co thắt, giúp làm giảm co thắt cơ trơn đường tiêu hóa, do đó sẽ làm giảm triệu chứng đau bụng do HCRKT. Tuy nhiên, chúng ta không nên lạm dụng thuốc mà quan trọng nhất phải điều chỉnh lại lối sống và chế độ ăn uống để tránh các kích thích trên đường tiêu hóa (tránh ăn những thức ăn mà hệ tiêu hóa nhạy cảm như cà phê, sữa, bia rượu, thức ăn cay, nhiều dầu mỡ,v.v...), tránh căng thẳng, lo âu, v.v...
* Thỉnh thoảng tôi bị đau quặn bụng, hằ̀ng ngày mặc dù ăn nhiều rau, trái cây nhưng tôi vẫn bị bón, khó đi cầu hoặc nếu có đi thì rất ít, có cảm giác phân bị giữ lại trong hậu môn, lúc trước có uống thuốc của một BS, BS này chẩn đoán cũng bị hội chứng ruột kích thích. Xin hỏi chính xác tôi bị gì và làm thế nào để thoát khỏi tình trạng này? Xin cho lời khuyên về cách ăn uống và điều trị. (Tran Hoang Yen, 38 tuổi, Noi tro, Ly Chieu Hoang, P.10, Q.6)
- BS Bùi Hữu Hoàng: HCRKT có nhiều thể loại khác nhau tùy theo triệu chứng rối loạn về thói quen đi cầu: nếu bệnh nhân (BN) bị táo bón thường xuyên thì gọi là HCRKT kiểu táo bón, nếu bị tiêu chảy là chủ yếu thì gọi là HCRKT kiểu tiêu chảy, có BN bị xen kẽ từng đợt táo bón, rồi lại bị tiêu chảy thì gọi là HCRKT thể hỗn hợp… Như vậy, theo mô tả thì bạn đã bị HCRKT kiểu táo bón. Việc điều trị chủ yếu là thay đổi về cách ăn uống, lối sống, chẳng hạn như uống nhiều nước nhất là buổi sáng sớm, ăn nhiều rau quả tươi để có thêm chất xơ, hạn chế các thức ăn khô, mắm… kết hợp với việc vận động, tập thể dục, tránh ngồi lâu một chỗ. Đồng thời, có thể uống thêm các thuốc nhuận trường (thuốc xổ) hoặc thuốc giảm co thắt (nếu bị đau bụng nhiêu.
Tuy nhiên, việc chọn lựa loại thuốc nào để sử dụng thì nên đến khám bệnh và xin tư vấn thêm với BS điều trị của mình để chọn thuốc phù hợp và ít tác dụng phụ nhất.
*Tôi bị chứng ruột kích thích, đi ngoài khoảng 3lần/ngày, đi khó và lâu, dạng táo bón. Gần đây còn có các triệu chứng đau vùng lưng, 2 bên hông. Xin hỏi bác sĩ tôi có thể uống thuốc Buscopan giảm triệu chứng đau vùng bụng và hạn chế sự đi ngoài bất thường như vậy không? Xin cảm ơn (ngoc_do666@hotmail.com )
- BS Bùi Hữu Hoàng: Nếu có thêm những cơn đau vùng lưng, 2 bên hông, bạn cần đi thăm khám để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm khác. Bạn có thể sử dụng Buscopan như một loại thuốc chống co thắt, làm giảm cơn đau bụng do HCRKT, tuy nhiên cần phối hợp thêm các thuốc khác để tăng hiệu quả làm giảm triệu chứng tiêu chảy.
* Thưa bác sĩ, em hay bị cảm giác buồn cầu vào buổi tối. Nhưng khi đi thì không được hoặc đi ra một ít, cảm giác buồn cầu nhiều khi đầu óc căng thẳng. Em có đi khám ở một bệnh viện, bác sĩ nói em bị hội chứng co thắt, chỉ cần nghỉ ngơi và thay đổi cách sống là hết, không biết có đúng không, vì em chỉ thấy bớt thôi chứ không hết. (Nguyễn Quốc Trung, 30 tuổi, NV Tín dụng Ngân hàng, Tân Mai, Biên Hòa)
Bác sĩ Bùi Hữu Hoàng (trái) trả lời trực tuyến - Ảnh: Thanh Hải
- BS Bùi Hữu Hoàng: HCRKT có liên quan rất nhiều đến yếu tố tâm lý, thần kinh. Khi bị căng thẳng, stress hoặc buồn lo quá mức, thường làm cho triệu chứng khởi phát hoặc tăng lên rất nhiều. Muốn điều trị bệnh, cần chú ý đến việc bình ổn về tâm lý, phải biết trấn an và tập kiểm soát, kìm chế bớt các cảm xúc, nghỉ ngơi thư giãn, đồng thời phải uống thêm các thuốc giải lo âu, chống trầm cảm (nếu cần) kết hợp với các thuốc giảm co thắt ở ruột thì mới giải quyết triệt để được bệnh.
* Mẹ tôi năm nay 59 tuổi, hơn một năm nay bị đau bụng dưới, buổi sáng rất đau đớn, chiều thì giảm dần. Đi khám nhiều nơi, bác sĩ đều bảo bị hội chứng ruột kích thích. Uống nhiều loại thuốc vẫn không đỡ. Vậy mẹ tôi có thể dùng Buscopan để điều trị được không? Ưu điểm của Buscopan là gì? Liều lượng dùng như thế nào là hợp lý? (Thanh Hưng, Long An)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Bạn có thể sử dụng Buscopan để giúp làm giảm cơn đau bụng trong HCRKT, với liều lượng 1-2 viên x 3 lần/ ngày, không nên dùng quá 6 viên 1 ngày. Uống bằng cách nuốt nguyên viên thuốc. Ưu điểm của Buscopan là tác động tại chỗ tại cơ trơn đường tiêu hóa giúp làm giảm cơn đau quặn khó chịu trong HCRKT, ngoài ra viên thuốc nhỏ, có bao đường, dễ uống, nhất là đối tượng người cao tuổi như mẹ của bạn. Tuy nhiên, nếu tình trạng trên kéo dài bạn cần đưa mẹ đi khám để loại trừ thêm các bệnh lý khác gây rối loạn tiêu hóa.
* Tôi hay bị đau bụng (giống như đầy bụng, bụng căng cứng, tức bụng từng cơn), đi ngoài thường xuyên bị bón và tiêu chảy xen lẫn (hôm trước vừa bón cả 3-4 ngày)hôm sau lại tiêu chảy. Không biết bị bệnh gì. Mong bác sĩ tư vấn giúp. Xin cảm ơn bác sĩ. P/S: khi bị táo bón tôi thường xuyên dùng thuốc bơm , dùng lâu dài có hại hay không? (Bảo Anh, 29 tuổi, NVVP, Đà Lạt)
Tặng hoa cho các khách mời tham gia chương trình - Ảnh: Thanh Hải
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng mà bạn mô tả là HCRKT kiểu hỗn hợp, tức là có từng lúc bị táo bón xen kẽ với tiêu chảy kèm với tình trạng đau quặn bụng kết hợp với đầy bụng, trướng hơi. Các triệu chứng có thể thay đổi tùy theo các thức ăn mà chúng ta ăn hằng ngày hoặc các điều kiện thay đổi về môi trường, sinh hoạt trong cuộc sống. Cách chữa trị cũng hoàn toàn dựa vào triệu chứng nổi trội tùy theo từng đợt. Việc dùng thuốc bơm vào hậu môn để kích thích đi cầu chỉ giải quyết tạm thời nhưng nếu sử dụng lâu sẽ gây kích thích niêm mạc và viêm loét hậu môn, trực tràng hoặc gây tình trạng lệ thuộc vào thuốc. Chủ yếu nên thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt để giảm triệu chứng và kết hợp các thuốc điều chỉnh co bóp của đường ruột và chỉ sử dụng từng đợt chứ không nên lạm dụng. Khi cần sử dụng lâu dài, phải có ý kiến của BS chuyên khoa.
* Tôi thấy trên mạng có lời khuyên dùng thuốc Buscopan khi bị hội chứng ruột kích thích. Không biết thuốc đặc trị gì cho chứng ruột kích thích và có nguy hiểm gì không? Xin bác sĩ cho biết thêm. Xin cảm ơn. (phuong_huynh@yahoo.com)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Buscopan thuộc nhóm thuốc chống co thắt với cơ chế giúp làm giảm sự co thắt quá mức ở cơ trơn đường tiêu hóa, từ đó giúp làm giảm cơn đau quặn bụng thường gặp trong HCRKT. Là thuốc nên Buscopan cũng có thể có các tác dụng không mong muốn như buồn nôn, khô miệng,... nhưng cũng không thường gặp lắm. Không dung Buscopan cho các bệnh nhân lớn tuổi bị u xơ tiền liệt tuyến vì có thể gây khó tiểu.
* Khi ăn uống bình thường thì không bị gì. Nhưng khi em ăn những thức ăn có một ít ớt hay tỏi thì bụng bị đau quặn, nếu đi ngoài thì sẽ hết đau và có dấu hiệu phân sống. Xin tư vấn giúp là bệnh gì? và uống thuốc gì? Xin cảm ơn.(Nguyen Van Duy, 34 tuổi, Ky su, Yen Son, Tuyen Quang)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Thức ăn là tác nhân gây kích thích rất quan trọng đối với HCRKT, nhất là các loại thức ăn được chế biến có nhiều dầu mỡ và gia vị hoặc các thức uống như cà phê, rượu bia… Một đặc tính quan trọng của triệu chứng đau trong HCRKT là đau sẽ giảm hoặc biến mất ngay sau khi đi ngoài xong. Phân có thể lỏng, phân sống, có khi có ít đàm nhưng tuyệt đối không có máu. Việc điều trị chủ yếu là hạn chế các thức ăn khó tiêu nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị, ăn uống điều độ kết hợp với uống 1 số thuốc giảm đau dạng giảm co thắt như Buscopan để giải quyết triệu chứng. Việc điều trị lâu dài phải có ý kiến hay chỉ định của BS chuyên khoa.
* Tôi rất hay bị đau quặn bụng sau khi ăn mặc dù đã kiêng trứng, sữa, đồ tanh nhưng vẫn bị đi ngoài. Tôi đã nội soi dạ dày đại tràng và thấy bình thường. Bác sĩ kết luận tôi bị hội chứng ruột kích thích. Theo bác sĩ tôi nên dùng thuốc gì? Vì tôi dùng theo đơn của bác sĩ không thấy đỡ. (Song Ha, 45 tuổi, Hai Phong)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Việc nội soi đại tràng bình thường có thể giúp loại trừ các bệnh viêm, ung thư của ruột thì bạn cứ an tâm điều trị triệu chứng bằng các thuốc giảm co thắt và giảm đau kết hợp với các biện pháp tiết chế, điều chỉnh về ăn uống. Tuy nhiên, không nên kiêng khem quá mức có thể ảnh hưởng gây suy dinh dưỡng, suy kiệt và sụt cân. Thông thường thì nên để ý món ăn nào hay gây tiêu chảy để tránh hoặc hạn chế bớt. Nếu đã điều trị như vậy mà vẫn chưa bớt, cần phải khám bệnh lại để tìm thêm có bệnh gì khác hay không chẳng hạn như bị cường năng tuyến giáp cũng gây tiêu chảy, hoặc do dùng 1 số thuốc chữa trị bệnh khác như đái tháo đường, kháng sinh…cũng gây tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa.
* Thưa bác sĩ, em thường hay đau bụng và bị tiêu chảy mỗi khi ăn sáng xong. Vậy nguyên nhân bệnh em là sao? Em cắt túi mật được 2 năm, có phải nguyên nhân gây đau bụng và tiêu chảy không? Cám ơn bác sĩ. (Nguyễn Thị Như Quỳnh, 35 tuổi, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đau bụng và đi tiêu vào buổi sáng sau khi ăn điểm tâm cũng là triệu chứng rất gợi ý đến HCRKT, đặc biệt nếu các triệu chứng này cứ lặp đi lặp lại kéo dài. Đây không có liên quan đến bệnh của đường mật như vậy, việc cắt túi mật sẽ không giải quyết được bệnh và cũng không phải do cắt túi mật mới bị các triệu chứng này. Em nên đến gặp BS chuyên khoa Tiêu hóa để khám và làm thêm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị cụ thể hơn.
BS Bùi Hữu Hoàng (trái) trả lời trực tuyến - Ảnh: Thanh Hải
* Em năm nay 21 tuổi, nam. Bị đau thắt bụng. Em đến bệnh viện khám nội soi thì các bộ phận trong cơ thể em vẫn bình thường (dạ dày, đại tràng, tá tràng...). Bác sĩ nói em bị Hội chứng ruột kích thích và cho uống Buscopan nay đã đỡ nhiều. Em có thể mua thêm để dùng tiếp không? Liều lượng ra sao? (Thanh Hồng, Đồng Nai)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Buscopan chỉ là thuốc điều trị triệu chứng đau quặn bụng trong HCRKT, quan trọng nhất trong điều trị HCRKT là phải điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống. Em chỉ nên dùng Buscopan trong trường hợp cơn đau quặn bụng khó chịu, ảnh hưởng đến việc học hành, công việc, không nên lạm dụng như một thuốc điều trị nguyên nhân. Khi cần điều trị lâu dài phải có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
* Tôi bị đau quặn bụng, đau từng cơn, nội soi HP (+), viêm sướt hang vị, điều trị lâu dài không, có hết hẳn bệnh được không? và có nguy cơ chuyển sang ung thư không? (Trung, 21 tuổi, SV, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Một số trường hợp nhiễm Helicobacter pylori (H.p) có thể gây đau bụng kéo dài nhất là ở thượng vị vì là nguyên nhân thường gây viêm loét dạ dày, nếu không chữa trị bệnh có thể kéo dài gây các biến chứng như chảy máu đường tiêu hóa, thủng dạ dày và 1 số trường hợp có thể tiến triển sang ung thư, tuy nhiên còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa chứ không chỉ riêng việc nhiễm H.p là đủ để gây ung thư dạ dày. Việc điều trị H.p chỉ trong 2 tuần. Nếu điều trị lần đầu bị thất bại, phải chuyển sang phác đồ điều trị khác.
* Tôi rất hay bị đau bụng và đi ngoài. Tôi đã nội soi dạ dày, đại tràng thì đều thấy bình thường. Bác sĩ kết luận tôi bị hội chứng ruột kích thich và cho dùng thuốc: Elthon, Azintal, Buscopan, Dogmatil, Enterogermina trong một tháng. Thời gian đầu thì có đỡ song hết thuốc thì bệnh lại tái phát. Theo bác sĩ tôi nên dùng thuốc gì? (Truong Minh Hieu, 45 tuổi, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Bản chất của HCRKT là thường xuyên tái phát vì có rất nhiều yếu tố kích thích làm cho triệu chứng xảy ra. Có thể thời điểm này là do nguyên nhân này gây ra, có lúc khác lại do tác nhân khác gây kích thích đường tiêu hóa. Tùy mỗi lúc sẽ có cách điều chỉnh và điều trị thích hợp. Do vậy, bạn nên đến BS để được điều chỉnh thuốc và tư vấn thêm mỗi lần bị lại trệu chứng.
* Tôi xin hỏi: có lúc tôi uống bia rượu liên tục 2,3 ngày thì thường bị đau bụng và tiêu chảy. Xin Bác sĩ tư vấn giúp tôi. Xin chân thành cám ơn! (Trần Văn Dũng, 44 tuổi, Công chức, Cần Thơ)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Rượu bia thường làm rối loạn hệ vi khuẩn thường trú trong ruột nên khi uống nhiều bia rượu là bị tiêu chảy. Bạn có thể uống tạm các thuốc men vi sinh như Antibio, Lactomin, Enterogermina… để chữa triệu chứng. Nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài thì phải đi khám để tìm thêm có bệnh gì khác hay không.
* Tôi bị đái đường 10 năm, tăng huyết áp 10 năm. Mỗi ngày tôi uống thuốc Zestril 10 mg 1 viên và 2 viên Diamicron 30 mg vào buổi sang. Trong 1 tháng nay, tôi thường bị đau nhẹ ở vùng bụng bên phải liên tục, kèm đi cầu phân lỏng vàng 2-3 lần mỗi ngày, lượng vừa phải. Ngoài ra không có biểu hiện gì khác. Tôi đã đi bệnh viện khám và điều trị 1 tuần sau khi khởi bệnh, trong thời gian nằm tại bệnh viện 1 tuần thì tôi không bị đi phân lỏng, nhưng khi ra viện thị bị trở lại như cũ. Khi ra viện bác sĩ không cho thuốc gì thêm ngoài 2 loại thuốc kể trên. Xin bác sĩ cho tôi biết hướng điều trị và tôi bị bệnh gì? Chân thành cảm ơn. (B.Th.T, 55 tuổi, Hà Nội)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Bệnh đái tháo đường thường gây các biến chứng trên thần kinh, đặc biệt là hệ thống thần kinh đường tiêu hóa. Do vậy bệnh nhân thường có những rối loạn về tiêu hóa như đầy bụng khó tiêu, táo bón tiêu chảy xen kẽ. Ngoài ra, người bị bệnh đái tháo đường rất dễ bị nhiễm trùng, trong đó có thể nhiễm trùng tiêu hóa cũng là nguyên nhân gây ra tiêu chảy kéo dài. Một số trường hợp các rối loạn trên còn do các thuốc trị đái tháo đường gây ra. Bác nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được khám và hướng dẫn điều trị thích hợp.
Buổi tư vấn trực tuyến "Hội chứng ruột kích thích là gì?" - Ảnh: Thanh Hải
* Bệnh "HCRKT" có nguy hiểm và để lâu có bị biến chứng không? Bệnh "HCRKT" có thể chữa khỏi không và điều trị ở đâu? Xin bác sĩ vui lòng chỉ giúp. Chân thành cảm ơn bác sĩ. (VŨ THỊ NHỊN, 62 tuổi, Gò Vấp, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Vấn đề đầu tiên cần chú ý là HCRKT là tập hợp các triệu chứng chứ không hẳn là một bệnh vì có thể do rất nhiều tác nhân kích thích trên đường tiêu hóa nhưng không có bệnh cụ thể nào gây ra.
Hội chứng này thường xuyên tái phát nhưng hầu như không có biến chứng. Bác có thể đến khám tại phòng khám tiêu hóa của các bệnh viện lớn như BV Đại học Y Dược, Bệnh viện Chợ Rẫy để được tư vấn và theo dõi.
* Tôi có một cháu trai 10 tuổi, gần đây cháu có triệu chứng đau bụng, quanh vùng rốn, bụng không trương nhiều, cháu đau từng cơn, cứ khoảng 5-10 phút thì quặn đau, đi tiêu gần chục lần một ngày, đi tiêu phân lần đầu đen, lỏng, sau nhạt dần, và cũng ít dần, cơn bệnh thường kéo dài 2-3 ngày. Cháu vẫn chơi bình thường. Cháu đã bị lần này là lần thứ 3. Bệnh kéo dài lâu nhất là 3 ngày, ngắn nhất là 1 ngày. Khoảng cách 3 lần xảy ra tầm 2 tháng nay. Đã siêu âm, bình thường, đã uống thuốc sổ 6 tháng trước. Đi khám BS thì được chẩn đoán là rối loạn tiêu hóa, cho uống: 1. Motilium-M10mg ngày hai lần lần 1v; 2. Lansoprazol STADA 30mg, ngày 2 lần, lần 1v; 3. Probio (gói) ngày 2 lần, lần 1 gói. Cả ba loại trên đều uống trước bữa ăn 30 phút. 4. Varogel 10mg (gói), uống sau bữa ăn 1 giờ. Vậy cho tôi xin hỏi cháu nhà tôi đang bị gì? Những loại thuốc trên có tác dụng gì? Bệnh của cháu có phải là bệnh "QUẶN ĐAU BỤNG VÀ HỘI CHỨNG KÍCH THÍCH RUỘT" không? Bệnh tái đi tái lại có ảnh hưởng gì đến hệ thống tiêu hóa của cháu? BS chẩn đoán trên là đúng hay sai? (Quốc Cường, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Tình trạng đau bụng quanh rốn kèm đi tiêu nhiều lần kéo dài thường liên quan đến bệnh tại đường ruột chứ không phải do dạ dày. Do vậy, triệu chứng mà cháu trai đã bị liên quan đến bệnh lý của ruột non hoặc đại tràng. Tuy nhiên cháu đã được điều trị giống như bệnh viên dạ dày cho nên chưa phù hợp lắm với triếu chứng. Rối loạn tiêu hóa ở trẻ dưới 10 tuổi thường do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, nhiễm ký sinh trùng.
Do vậy, ngoài việc bổ sung các men vi sinh đường ruột, còn chú ý vấn đề tẩy giun, cân bằng chế độ ăn và sử dụng các thuốc giảm co thắt để điều trị triệu chứng.
* Hiện tại em đang rất mất niềm vui và sự bình thường trong cuộc sống chỉ vì cái bụng của em... Một năm trở lại đây tự nhiên em bị tình trạng đi ngoài phân không tốt (em xin lỗi) lúc đầu phân bình thường 50% sau phân sền sệt, trung tiện nhiều, ăn cảm giác không tiêu, sáng ngủ dậy là phải đi ngoài, ngày đi 1 lần, ăn uống kiêng kem nên sụt cân... Em đã đi khám khoảng 5 bệnh viện và uống chắc không dưới 1.000 viên thuốc lẫn men tiêu hóa, nội soi dạ dày tốt, nội soi đại tràng có Polyp và đã cắt, sinh thiết lành tính, viêm trực tràng nhẹ.... các bác sĩ bảo không sao. Em ất hoang mang, lo lắng, mù mịt về tương lai, không biết làm gì, đi đâu, uống gì để trở lại 80% như lúc chưa bệnh là em mãn nguyện.... Mong các bác sĩ cho em lời khuyên (Sơn Hà, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng mà em vừa mô tả có thể liên quan đến bệnh viêm loét trực tràng - đại tràng. Đây là bệnh rất khó điều trị, nguyên nhân chưa rõ ràng, có liên quan đến rối loạn miễn dịch. Bệnh thường gây đau ở vùng bụng dưới bên trái rồi lan đi khắp vùng, kèm đi tiêu chảy có thể có máu, lâu ngày sẽ phát hiện có Polyp ở đại tràng. Bệnh thường xuyên tái phát. Vì vậy em nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa về tiêu hóa để điều trị đúng cách và theo dõi các biến chứng sau này.
* Tôi có con trai nay được 4 tuổi. Gần 1 tháng nay cháu hay bị đau bụng quanh rốn, có khi bị rối loạn tiêu hóa, đi phân lợn cợn nhưng chỉ 2 lần trong ngày. Tôi đã cho cháu tẩy giun định kỳ đều đặn, có đi khám bệnh, bác sĩ chẩn đoán bệnh viêm dạ dạy, cho uống men tiêu hóa và một vài loại thuốc rối loạn tiêu hóa..., nhưng tôi thấy gần nửa tháng rồi nhưng cháu vẫn hay kêu đau bụng và ăn rất ít, bình thường là 1 chén cơm với canh, nhưng nay chỉ ăn có dưới 1/2 chén là đã kêu đau bụng, mệt, thở khó, hay lấy hơi thở ra. Có hôm cháu cứ ôm bụng nói mệt và lấy hơi thở ra cả ngày, tôi cho đi khám và bác sĩ cũng bảo bị viêm dạ dày, cần theo dõi tái khám, uống thuốc tiêu hóa, men tiêu hóa... Ngay lúc này con tôi cũng còn lấy hơi để thở ra, hỏi thì cháu bảo mệt ở bụng, con thở không nổi. Khi khám bác sĩ cũng cho khám tim, phổi đều tốt, có cho thử máu để xem có vi khuẩn trong dạ dày nhưng đều không có. Vậy xin hỏi bác sĩ con tôi có triệu chứng của bệnh gì? và cần ăn uống như thế nào, để giảm bệnh, điều trị ở đâu là tốt? Xin cảm ơn bác sĩ nhiều. (Nguyen Thi Minh Thu, Q.9, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đau bụng ở trẻ em là một vấn đề khó chẩn đoán: có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng thường là do trẻ không biết diễn tả là kể đúng triệu chứng, gây trở ngại cho việc định bệnh.
Một số nguyên nhân thường gặp gây đau bụng ở trẻ em là viêm dạ dày, rối loạn dung nạp thức ăn, nhiễm vi khuẩn H.pylori hoặc một số vi sinh khác. Gần đây người ta ghi nhận đau bụng kéo dài ở trẻ còn liên quan vấn đề tâm lý: Do cha mẹ áp lực trẻ phải ăn, học quá căng thẳng, hay la mắng trẻ hoặc không quan tâm chăm sóc trẻ đã tạo ra những tâm lý ức chế thần kinh gây rối loạn tiêu hóa. Trường hợp con của bạn nếu đã đi khám và điều trị ở nhiều nơi mà vẫn chưa giải quyết được triệu chứng thì nên chú ý thêm các vấn đề về tâm lý.
Bạn nên theo dõi và cho cháu đi tái khám để đánh giá kết quả điều trị.
* Kính gửi bác sĩ! Tôi thường xuyên bị những cơn đau bụng bất ngờ khi thay đổi nhiệt độ nhanh, ví dụ như từ ngoài nắng vào nơi có máy lạnh như siêu thị, khách sạn kèm theo đó muốn đi đại tiện. Có phải tôi bị hội chứng ruột kích thích không, thưa bác sĩ? (Hoang Hai, Go Vap, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: HCRKT có thể có rất nhiều tác nhân gây kích thích làm khởi phát triệu chứng rối loạn tiêu hóa: thức ăn, tâm lý, nhiễm trùng và nhiều tác động khác ví dụ như trường hợp của bạn là do thay đổi nhiệt độ cũng có thể kích thích gây co thắt ruột hoặc gây co mạch máu tại ruột cũng gây đau bụng.
Do vậy chúng ta cần điều chỉnh các tác động này để phòng ngừa triệu chứng.
* Tôi thỉnh thoảng bị đau bụng, bên trái và nổi cục đau quặn thắt. Hôm nào ăn thực phẩm lạ là bị đau. Cách đây 10 năm tôi đã đi khám ở BV Bình Dân, thì BS chẩn đoán là bệnh Hội chứng ruột kích thích. Xin BS tư vấn cho cách ăn uống và uống thuốc để trị dứt bệnh. Chân thành cảm ơn! (Thanh Luan, Cu xa Bac Hai, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Khi ruột bị co thắt mạnh có thể gây đau và nổi gò ở bụng, sự co thắt này có thể xảy ra sau ăn và giảm nhanh sau khi đi cầu. Nếu liên quan đến ăn uống thì cần chú ý đến các thức ăn nào thường gây rối loạn tiêu hóa để hạn chế nhưng không nên kiêng ăn quá mức sẽ dễ dẫn đến suy dinh dưỡng, sụt cân... Thông thường các thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị, sữa, thức ăn lên men dễ gây kích thích tiêu hóa nên cần tránh.
Các thuốc điều trị HCRKT chủ yếu là các thuốc chống co thắt cơ trơn làm giảm cảm giác đau, trướng bụng. Ngoài ra, tùy theo triệu chứng rối loạn đi cầu đi kèm như táo bón hoặc tiêu chảy mà phải sử dụng thêm các thuốc để điều chỉnh các rối loạn này.
* Cho em hỏi mỗi lần em đi cầu là ra máu, cứ lâu lâu là bị nhưng triệu chứng thì không có gì rõ ràng, có phải là do nóng trong người không ạ. Mong bác sĩ tư vấn dùm em, chân thành cám ơn! (Hải Minh, Bình Dương)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Đi cầu ra máu là một triệu chứng báo hiệu có một bệnh thực thể chứ không phải rối loạn về chức năng co bóp của ruột. Như vậy trường hợp này không phải HCRKT, cho nên em cần phải đi khám để tìm ra nguyên nhân gây đi cầu ra máu. Các nguyên nhân thường gặp là: Trĩ, viêm trực tràng, polyp đại tràng, ung thư trực tràng... Khi xác định được nguyên nhân thì mới điều trị khỏi được.
* Tôi bị viêm đại tràng kích thích gần 10 năm, lần soi đại tràng gần đây cách đây 2 năm rưỡi có kết quả ruột không bị tổn thương nhưng cứ đau bụng và tiêu chảy hoài. Tôi có đến khám tại trung tâm Medic nhưng BS chỉ cho thử phân mà không cho soi lại, kết quả là không có máu ẩn. Hiện tôi đang uống Lactomin, neopeptine, debridate theo toa của Medic nhưng lâu lâu lại có vài cơn đau và tiêu chảy. Xin hỏi tôi có cần soi lại đại tràng không? Tôi không thể ngưng thuốc vì ngưng lại thì đau lắm. Xin bác sĩ tư vấn dùm, rất cám ơn! (Minh Ngọc, Hà Nội)
- BS Bùi Hữu Hoàng: HCRKT là tình trạng đau bụng quặn, gây trướng hơi ở bụng kèm rối loạn thói quen đi cầu và thường xuyên tái phát nhưng không có bằng chứng tổn thương tại ruột. Do vậy khi đi nội soi đại tràng hoặc thử phân đều có kết quả bình thường. Tuy nhiên nếu tình trạng kéo dài dai dẳng, xuất hiện thêm một số dấu hiệu báo động như sụt cân, chán ăn, sốt, tiêu ra máu, mủ, phân dẹt nhỏ... thì cần phải nội soi trở lại để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm mới xuất hiện như ung thư đại tràng, vìêm loét đại tràng...
* Thưa BS em nghĩ là em bị HCRKT, vì buổi sáng ăn bất cứ thứ gì và nhất là uống cafe sữa vào buổi sáng là em bị đau bụng tiêu chảy. Hội chứng này rất ảnh hưởng đến sinh hoạt của em. Em ngày nào cũng uống một viên iminium để cầm. Nhưng uống nhiều có tốt không thưa bác sĩ. Và làm sao để chữa dứt tình trạng này. Em bị lâu lắm rồi khoảng 4 năm nay mong BS trả lời giúp. Em xinh chân thành cảm ơn. (Hà Văn Tùng, Bình Thạnh)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng mà em mô tả đúng là HCRKT vì các triệu chứng đau thường xảy ra vào buổi sáng nhất là sau khi ăn uống có thể gây ra tiêu chảy. Việc sử dụng thuốc imodium có thể giúp giảm triệu chứng đi cầu nhưng thường làm cho bụng dễ bị trướng hơi. Em không nên lạm dụng thuốc này mà cần phải đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp. Ngoài ra, cần chú ý vấn đề điều chỉnh lối sống, ăn uống tránh căng thẳng, tập thể dục để rèn luyện sức khỏe... sẽ góp phần cải thiện tình trạng bệnh tốt hơn.
* Từ tháng 6 trước em ăn vào hay bị đầy bụng, đau quặn vùng bụng trên. Sau một thời gian em có thêm biểu hiện là đau tức trên hậu môn, có lúc đi cầu được, có lúc không, ăn gì ngoài cơm cháo ra là đau bụng. Em đi nội soi, khám nhiều nơi tại Đà Nẵng, họ kết luận nhiều bệnh khác nhau như viêm hang vị, rối loạn nhu động ruột, rối loạn chức năng đường ruột, hội chứng đại tràng kích thích, trĩ nội độ 1 (nhưng em đi cầu không ra máu) nhưng không hết và liên tục sụt cân. Kính mong BS tư vấn giúp em. (Nguyen Minh Phuc)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng đầy bụng và đau bụng trên thường liên quan đến rối loạn tiêu hóa trên như viêm loét dạ dày. Còn biểu hiện đau tức hậu môn, rối loạn đi cầu lại là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa dưới như bệnh về đường ruột. Rất nhiều trường hợp một bệnh nhân bị cả hai dạng rối loạn trên. Tuy nhiên nếu em có kèm theo triệu chứng sụt cân thì cần phải đi khám để làm xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân cụ thể và chữa trị đúng cách.
* Em là sinh viên năm thứ 3, em bị HCRKT từ năm lớp 12. Mỗi khi có áp lực về tâm lý, căng thẳng là bị rối loạn tiêu hóa, đau âm ỉ ở phần bụng dưới. Nhưng bình thường em vẫn cảm thấy đau êm êm ở phần bụng dưới và em thường sử dụng viên mật ong nghệ và dầu cá Omega 3 6 9 thì có ảnh hưởng gì đến căn bệnh đó không? Vì thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa nên em rất gầy, em có nên bổ sung thêm các vitamin không? (Nguyen Thi Hong Mai, Q.Thủ Đức, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Mật ong nghệ dùng để điều trị viêm loét dạ dày chứ không phải trị HCRKT, còn dầu cá omega 3 thì không liên quan đến các rối loạn trên cho nên em đã sử dụng thuốc không đúng cách. Trường hợp của em có liên quan đến các áp lực về tâm lý nên cần điều chỉnh bằng cách tự trấn an, thư giãn và điều chỉnh cách sinh hoạt lối sống mới giải quyết được triệu chứng. Ngoài ra có thể sử dụng thêm các thuốc an thần kinh để làm dịu bớt căng thẳng. Việc kiêng ăn quá mức sẽ gây suy dinh dưỡng mà việc bổ sung vitamim sẽ không giúp ích gì ngoại trừ em nên điều chỉnh lại cách ăn uống để duy trì sức khỏe.
* Tôi năm nay 30 tuổi, cứ vào buổi sáng, vào lúc trong hoặc sau khi ăn sáng hay bị hiện tượng đau quặn bụng, đi ngoài. Đọc trên mạng thấy biểu hiện giống hiện tượng RKT. tôi có đi khám đông y, BS đông y nói nguyên nhân là do thận bị yếu gây ra, mong BS giải thích dùm tôi sao lại như vậy. (Hà Văn Tùng, Q.Bình Thạnh, TP.HCM)
- BS Bùi Hữu Hoàng: Triệu chứng mà em mô tả có thể là HCRKT. Đây là một dạng rối loạn tiêu hóa dưới, thường gây triệu chứng đau bụng và tiêu chảy chứ không liên quan gì đến yếu thận. Bệnh về thận thường gây đau lưng và rối loạn khi đi tiểu. Bạn nên đến các phòng khám chuyên khoa tiêu hóa để được khám và điều trị đúng cách hơn.
|
Chương trình do Công ty Boehringer Ingelheim tài trợ |
Thanh Niên Online
Bình luận