Từ vụ án Hồ Duy Hải, cần cấp thiết ghi nhận quyền im lặng của bị can, bị cáo

06/12/2014 11:30 GMT+7

Qua vụ án Hồ Duy Hải , một lần nữa chúng ta cần thiết ghi nhận quyền được im lặng của bị can, bị cáo cho đến khi có luật sư tham gia để tránh tình trạng oan, sai trong các vụ án hình sự. Cần có cơ chế, tạo điều kiện để luật sư được quyền tham gia vụ án ngay từ đầu.


Hồ Duy Hải khi xét xử tại tòa - Ảnh: Hoàng Phương

Việc hoãn thi hành án vào phút chót đối với một “tử tù” trước khi đem ra tử hình có lẽ trước giờ chưa có tiền lệ. Xung quanh vấn đề hoãn thi hành án tử hình trong vụ này, cũng có nhiều quan điểm trái chiều.

Một số người cho rằng việc Phó chánh án TAND tỉnh Long An phê ý kiến đồng ý hoãn thi hành án tử hình vào đơn của gia đình bị cáo Hồ Duy Hải là không phù hợp với quy định của Luật Thi hành án hình sự bởi theo quy định thì chỉ có Hội đồng thi hành án hình sự mới có quyền quyết định hoãn thi hành án tử hình.

Tuy nhiên, tôi cho rằng những tranh luận này không cần thiết, bởi đằng sau ý kiến đồng ý hoãn thi hành án đó là sinh mạng của một con người, nhất là trong bối cảnh còn nhiều tình tiết của vụ án chưa được làm rõ. 

Theo tôi, nếu những thông tin báo chí phản ánh trong thời gian gần đây là đúng sự thật về việc mâu thuẫn, thiếu sót trong việc chứng minh bị cáo Hồ Duy Hải phạm tội thì quyết định hoãn thi hành án tử hình là hoàn toàn cần thiết. Vụ việc nên giao Viện KSND tối cao, TAND tối cao xem lại để có biện pháp xử lý phù hợp, đúng như yêu cầu của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.

Nếu xác định được vụ việc có mâu thuẫn, chứng cứ chưa đủ cơ sở để kết tội thì cần thiết phải tiến hành thủ tục giám đốc thẩm để tránh làm oan người vô tội. Bị tù giam thì còn có cơ chế bồi thường nhà nước để khắc phục hậu quả nhưng nếu đã tử hình rồi mà sau đó xác định là có oan, sai thì không thể khắc phục được, không gì có thể bù đắp được tổn thất đó.

Qua vụ việc này, một lần nữa tôi nhận thấy rằng chúng ta cần thiết phải ghi nhận quyền được im lặng của bị can, bị cáo cho đến khi có luật sư tham gia để tránh tình trạng oan, sai trong các vụ án hình sự. Cần có cơ chế, tạo điều kiện để luật sư được quyền tham gia vụ án ngay từ đầu.

Sự tham gia của luật sư trong tố tụng không chỉ giúp bị can, bị cáo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, mà còn góp phần trong việc xác định sự thật khách quan của vụ án, giúp việc điều tra, truy tố và xét xử được nhanh chóng, chính xác, tránh làm oan người vô tội, hay để lọt tội phạm. Việc tham gia của luật sư trong vụ án hình sự không cản trở mà còn thúc đẩy cuộc đấu tranh chống tội phạm, giúp khắc phục những sai lầm trong việc xử lý vụ án.

 Nguyễn Văn Hậu*

*Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, luật sư, Phó chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM

>> Chủ tịch nước yêu cầu báo cáo vụ Hồ Duy Hải trước ngày 4.1.2015
>> Tạm dừng thi hành án tử hình Hồ Duy Hải theo đề nghị của Chủ tịch nước
>> Hồ Duy Hải và kỳ án Bưu điện Cầu Voi - Kỳ 1: Lật lại vụ án mạng kinh hoàng

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.