Cần bao nhiêu tiền làm sách giáo khoa ?

13/10/2014 09:00 GMT+7

Từ dự toán kinh phí gần 34.000 tỉ nay còn lại hơn 800 tỉ đồng để thay toàn bộ chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015, theo đề xuất của Bộ GD-ĐT. Thế nhưng từ thực tiễn, qua kinh nghiệm cũng như dựa trên những quy định hiện hành, nhiều chuyên gia khẳng định không cần đến nhiều tiền như thế.

 
Nhiều ý kiến cho rằng chi phí làm chương trình - sách giáo khoa mới sau năm 2015 có thể thấp hơn mức dự toán của Bộ - Ảnh: Ngọc Thắng

“Chỉ cần 200 - 300 tỉ đồng”

PGS Văn Như Cương, Chủ tịch Trường phổ thông Lương Thế Vinh, Hà Nội, khẳng định gây sốc: “Chỉ cần khoảng 200 - 300 tỉ đồng thay vì 800 tỉ đồng như Bộ dự toán”.

Về hạng mục xây dựng chương trình, biên soạn một bộ sách giáo khoa (SGK) và thẩm định chương trình, SGK, theo khái toán của Bộ cần 462 tỉ đồng. PGS Cương dựa trên kinh nghiệm của người từng tham gia viết SGK, tính toán: “Theo tôi, tổng cộng số tiết viết cho SGK khoảng 10.000 tiết từ lớp 1 đến lớp 12. Để trả tiền cho tác giả viết sách 1 tiết (khoảng 2 - 3 trang) trước đây chỉ 300.000 - 500.000 đồng/tiết, giờ nếu “trượt giá” là 1 triệu đồng/tiết, dù đã là khá lớn, như vậy để viết một bộ SGK cần khoảng 10 tỉ đồng. Tính cả những chi phí phụ thêm như thẩm định, thực nghiệm, chỉnh sửa… thì tất cả những khoản này cũng không thể đến 10 tỉ đồng nữa”.

Vậy theo tính toán của ông Cương, mỗi bộ SGK chỉ cần khoảng 20 tỉ đồng và nếu có 4 bộ sách như dự kiến của Bộ thì cũng chỉ mất tổng cộng chưa đến 100 tỉ đồng cho các tác giả viết sách. “Để xây dựng chương trình thêm khoảng 20 - 30 tỉ đồng nữa cùng các phụ phí khác thì cũng không thể lên đến 462 tỉ đồng. Như vậy là quá nhiều, tôi cho rằng cần tính toán lại một cách chi tiết”, ông Cương nêu quan điểm.

 

Nhà nước không cần đầu tư tiền cho việc biên soạn SGK. Số tiền bao nhiêu tỉ ấy không phải để biên soạn SGK mà để bồi dưỡng chuyên môn cho nhà giáo, để trợ cấp cho các trường sư phạm nâng cao chất lượng đào tạo

GS Hoàng Tụy

Ở hạng mục thứ hai là triển khai thực hiện chương trình, SGK (gồm các công việc biên soạn tài liệu giáo dục của địa phương, cung cấp tài liệu tập huấn và tài liệu giáo dục của địa phương cho giáo viên, ghi hình bài giảng…), theo ông Cương cũng không thể nào lên đến con số 316,8 tỉ đồng mà vẫn có thể làm được một cách tiết kiệm trong khoảng 100 tỉ đồng. Do vậy, tổng số tiền mà Bộ tính toán cho cả 2 hạng mục chỉ nên đến 300 tỉ đồng.

Nhà nước không tốn tiền mà vẫn hiệu quả

Không đi vào tính toán chi tiết cần bao nhiêu tiền như PGS Văn Như Cương, không ít chuyên gia giáo dục đã đề xuất các cách đổi mới giáo dục phổ thông không tốn quá nhiều tiền từ ngân sách, cũng chính là tiền thuế của dân. Đáng chú ý là các ý kiến này tuy không hẹn mà đều gặp ở một điểm là không nên bỏ đi làm mới toàn bộ SGK, vừa tốn kém vừa không trúng vào điểm yếu của giáo dục phổ thông hiện nay.

GS Hoàng Tụy đề xuất: “Nhà nước không cần đầu tư tiền cho việc biên soạn. Số tiền bao nhiêu tỉ ấy không phải để biên soạn SGK mà để bồi dưỡng chuyên môn cho nhà giáo, để trợ cấp cho các trường sư phạm nâng cao chất lượng đào tạo”. Theo GS Hoàng Tụy, quan trọng là xây dựng chương trình mới và xã hội hóa việc viết sách. Muốn làm được điều này, chương trình phải làm nhanh, chương trình mới ra sao cần thông báo sớm để người ta có thể làm SGK. Tuy nhiên, trong giai đoạn mới đưa ra chủ trương xã hội hóa, 1 đến 2 năm phải có một bộ SGK tạm thời. Đó có thể là sách đang dùng sửa lại.

Đồng quan điểm, GS Nguyễn Minh Thuyết cũng cho rằng trong hoàn cảnh hiện nay, phương án tốt nhất là làm theo lộ trình. Cụ thể, trước mắt điều chỉnh, bổ sung chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo hướng làm cho nó cụ thể hơn, cập nhật hơn, có tính thực hành cao hơn và nhẹ hơn. Điều quan trọng, theo GS Thuyết là cần đổi mới phương pháp dạy học để phát huy tính tích cực của người học, làm cho chương trình tác động mạnh hơn đến sự hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất của người học. Bên cạnh đó, tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân biên soạn dần từng quyển hoặc từng bộ SGK thay thế SGK hiện hành. “Không đặt vấn đề thay đổi toàn bộ SGK ngay một lúc vì làm gấp như vậy vừa khó đảm bảo chất lượng, vừa tốn kém”, GS Thuyết nói.

PGS Nguyễn Vũ Lương, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), nhận định bộ SGK hiện tại vẫn có thể sử dụng được, chỉ có điều khi đổi mới, thường sắp xếp lại chương trình. “Sau khi sắp xếp chương trình xong, chúng ta nên tận dụng những gì tốt đẹp của bộ SGK cũ và thêm những cái hay, cái mới. Đó là cách làm rẻ mà lại đúng hướng”, PGS Lương đề nghị.

Còn theo GS Nguyễn Lân Dũng, Phó chủ nhiệm Hội đồng tư vấn khoa học - giáo dục của Ủy ban T.Ư MTTQ VN: “Nên dịch và cung cấp những cuốn sách tham khảo tốt trên thế giới cho giáo viên thực hiện việc tự bồi dưỡng, thay cho các lớp bồi dưỡng rất tốn kém và ít hiệu quả như vẫn thường làm lâu nay. Đồng thời, chấp nhận sự cạnh tranh lành mạnh của các bộ SGK do các nhóm tác giả và các nhà xuất bản ấn hành bằng kinh phí tự có. Như vậy không cần chi quá nhiều tiền mà vẫn có thể tạo nên sự bứt phá rõ rệt trong giáo dục”.

PGS Trần Diên Hiển, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, cho rằng sẽ tiết kiệm nhiều nghìn tỉ đồng chi cho các dự án biên soạn SGK, tập huấn giáo viên thay SGK như lâu nay chúng ta vẫn làm nếu xã hội hóa công tác biên soạn SGK. PGS Hiển đề nghị: “Bộ xây dựng một chương trình chuẩn, kèm theo chương trình là chuẩn đầu ra cho mỗi môn học đối với mỗi lớp, từng cấp và bậc học phổ thông. Sau đó kêu gọi. động viên các nhà khoa học, các nhà giáo có nhiệt tình, tâm huyết tham gia biên soạn SGK ở mỗi cấp học”. 

Ý kiến

Sách giáo viên hạn chế khả năng sáng tạo

Bộ GD-ĐT dự kiến chi nhiều tỉ đồng cho việc biên soạn tài liệu, băng đĩa hình bài giảng mẫu cho giáo viên. Biên soạn tài liệu hướng dẫn dạy học theo chương trình mới (sách giáo viên) là cách làm có sẵn, hạn chế khả năng sáng tạo của giáo viên. Chỉ nên có tài liệu vắn tắt thực hiện chương trình, giáo viên đủ năng lực để tổ chức dạy học, ai không đủ năng lực thì tự đào thải khỏi ngành giáo dục. Cơ quan quản lý giáo dục chỉ ban hành và quản lý chương trình đào tạo, SGK chỉ là tài liệu học tập, tác giả nào viết tốt thì người dạy, người học sử dụng.

PGS Nguyễn Thám (Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Huế)

Cần công khai

Nên xác định rõ tiến độ khi nào xây dựng xong chương trình và chuẩn đầu ra cho mỗi môn học; khi nào bắt đầu triển khai biên soạn SGK, khi nào triển khai dạy học theo SGK mới. Cần công khai danh sách hội đồng thẩm định của mỗi cuốn SGK để gắn trách nhiệm của hội đồng thẩm định với tác giả về chất lượng của mỗi cuốn sách.

PGS Trần Diên Hiển (Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội)

Chi phí viết SGK tăng cường dạy và học ngoại ngữ

Chi xây dựng chương trình và biên soạn các SGK tương ứng với chương trình ngoại ngữ 10 năm, bắt đầu từ lớp 3 cho đến hết lớp 12; xây dựng chương trình dạy và học bằng ngoại ngữ cho một số môn như toán và một số môn phù hợp ở các trường THPT. Những chi phí này từng được quy định cụ thể:

a. Xây dựng chương trình tổng thể và chương trình môn học

- Xây dựng chương trình: Tối đa 150.000 đồng/tiết;

- Sửa chữa, biên tập tổng thể: Tối đa 45.000 đồng/tiết;

- Thẩm định chương trình: Tối đa 10.000 đồng/tiết/người.

b. Biên soạn SGK, sách giáo viên

- Thù lao cho tác giả: 100.000 đồng - 400.000 đồng/ tiết;

- Thù lao cho chủ biên: Tối đa 45.000 đồng/tiết;

- Thù lao cho tổng chủ biên: Tối đa 30.000 đồng/tiết;

- Thù lao đọc góp ý đề cương: 100.000 đồng - 400.000 đồng/bản đề cương/người;

- Thù lao đọc góp ý bản thảo: 1.000 đồng - 5.000 đồng/trang bản thảo/người (trang bản thảo khổ 14,5 x 20,5 cm).

(Theo Thông tư Liên tịch giữa Bộ GD-ĐT và Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý, sử dụng kinh phí thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giáo dục và đào tạo giai đoạn 2012 - 2015)

Dự toán kinh phí xây dựng, biên soạn SGK của Bộ GD-ĐT

Xây dựng chương trình, biên soạn một bộ SGK và thẩm định chương trình, SGK: 462 tỉ đồng để thực hiện các nhiệm vụ: Tập huấn cho đội ngũ biên soạn, thẩm định chương trình, SGK (bao gồm cả lực lượng biên soạn SGK của các tổ chức, cá nhân đăng ký biên soạn) 13,1 tỉ đồng; xây dựng, thẩm định chương trình 55,2 tỉ đồng; biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn dạy học theo chương trình mới 6,1 tỉ đồng; thẩm định SGK (dự kiến 4 bộ) 46,3 tỉ đồng; nghiên cứu mô hình SGK điện tử để từng bước biên soạn, thực nghiệm và sử dụng ở những nơi có đủ điều kiện 10 tỉ đồng; đánh giá, điều chỉnh, hoàn thiện chương trình 7,7 tỉ đồng.

Biên soạn một bộ SGK: 321,6 tỉ đồng, bao gồm: Biên soạn bộ đề cương SGK (tổ chức trại viết, thù lao tác giả, thực nghiệm, trưng cầu ý kiến, thẩm định; tiếp thu ý kiến, chỉnh sửa, phê duyệt) 34 tỉ đồng; biên soạn một bộ SGK (tổ chức trại viết, thù lao tác giả, thực nghiệm, trưng cầu ý kiến, thẩm định; tiếp thu ý kiến, chỉnh sửa, biên tập, thẩm định, phê duyệt) 287,6 tỉ đồng; biên soạn tài liệu phục vụ tập huấn giáo viên và tổ chức tập huấn cho đội ngũ cốt cán cấp tỉnh về quy trình, kỹ thuật tập huấn qua internet 2 tỉ đồng.

(Theo dự thảo đề án Đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội)

Tuệ Nguyễn

>> Đổi mới chương trình - sách giáo khoa: Cách làm cũ, khó ra kết quả mới
>> Đề án đổi mới chương trình - sách giáo khoa: Từ hơn 30.000 tỉ xuống gần 800 tỉ đồng
>> Gần 800 tỉ đồng đổi mới sách giáo khoa
>> Trình lại đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.