Vấy bẩn giá trị văn hóa

05/10/2014 02:46 GMT+7

Trong những ngày nóng bỏng nhất tại Đền Trần, khi người dân bất chấp tất cả, đạp lên mái ngói, đạp lên nhau để cướp lá ấn lộc , TS Nguyễn Quốc Tuấn, Viện Tôn giáo, đã thở dài: “Tự dưng, truyền thống lại trở thành điều để người ta nghi ngờ, tranh cãi”. Nghi ngờ vì một bên tin chắc lá ấn này sẽ giúp thăng quan tiến chức.

Phía ngược lại cho rằng đó chỉ là một lá ấn may mắn bình thường đầu năm. Các nhà khoa học cùng lúc cũng lên tiếng vì việc “bịa” phong tục để trục lợi.

Truyền thống đã bị nghi ngờ, gây ra chia rẽ cộng đồng vì hai lẽ. Thứ nhất, những nghiên cứu khoa học tới nơi tới chốn đã bị lờ đi, để ý nghĩa của lá ấn bị xuyên tạc. Thứ hai, đằng sau sự “bỏ qua” nghiên cứu thấu đáo là những mối lợi lớn từ di sản. Hàng dài xin ấn tuy không mua cũng bỏ tiền để tỏ lòng thành và đó là một khoản thu không nhỏ.

Không những thế, những vụ việc bị phát hiện gần đây cũng khiến giá trị của truyền thống bị nghi ngờ. Vừa qua, một phó giám đốc bảo tàng tỉnh bị bắt vì liên quan đến việc nhận hàng trăm triệu đồng của các đình, chùa để chạy danh hiệu di tích. Các lễ lạc hoành tráng nhận danh hiệu được tổ chức, mà chỉ cần “vỗ tay xong là xong”, không để lại dư âm gì. Các di tích được bổ sung thêm nhiều hiện vật chẳng liên quan. Những hiện vật này, có nhà quản lý cho rằng phần lớn của đại gia, quan chức cúng tiến.

Họa sĩ Lê Thiết Cương chia sẻ: “Tôi nhớ một người trụ trì ngôi chùa lớn đã bảo rằng tôi biết trong số những người cúng tiền vào chùa, rất nhiều người muốn chia tội với nhà chùa”. Nghĩa là, có những người áy náy vì điều mình làm, và muốn rửa tội lỗi đó qua việc cung tiến. Bản thân việc “chia tội” đó khiến chính việc cung tiến phải chịu không ít thành kiến về động cơ, về giá trị. Tương tự, khi danh hiệu di tích cũng có thể “chạy” thì người ta có quyền nghi ngờ một di sản nào đó có thực sự có giá trị như danh tiếng hay không. Một lễ hội truyền thống cũng dễ bị coi là cái cớ để được tiêu tiền. Tội lỗi của người đã vấy bẩn sang các giá trị văn hóa.

Vì thế, nếu cần phải gieo trồng những hiểu biết có căn cốt về bản sắc thì hãy gieo. Nếu cần phải dứt khoát với những “tham nhũng di sản” thì cũng phải rốt ráo. Bởi, một khi truyền thống bị nghi ngờ, niềm tin của người dân sẽ dễ dàng bị khủng hoảng, an ninh tâm hồn sẽ phát tín hiệu cấp cứu.

Trinh Nguyễn

 >> Vẫn hiểu sai giá trị ấn đền Trần
>> Náo loạn lễ khai ấn đền Trần
>> Tạm giam phó giám đốc bảo tàng 'chạy' xếp hạng di tích
>> Chạy' xếp hạng di tích vì danh lợi

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.