Xấu hổ thay !

Một người dân bình thường đã “xấu hổ… thay” cho một đám đông cả trăm người ùa ra giữa đường cướp bia, hôi của trên tai nạn của người khác giữa ban ngày ban mặt. Bởi hình ảnh cướp bia là hết sức phản cảm, cho thấy “người Việt xấu xí”.

May quá, không phải tất cả người Việt ở VN, ở Biên Hòa đều xấu xí. Ít nhất, có một người (cụ thể là chủ nhân tấm băng rôn trên) dù không hề tham gia “cướp bia” nhưng đã thẳng thắn lên án hành vi đáng xấu hổ này bằng cách treo băng rôn, bày tỏ: “tôi thấy xấu hổ thay”. Chữ “thay” ở đây là một phụ từ nhấn mạnh, đồng nghĩa với “quá”, “lắm”. Nhưng tôi có cảm giác, người viết và treo băng rôn còn cảm thấy “xấu hổ… giùm” cho những ai đó. “Xấu hổ thay” là bên ngoài nhìn vào, còn khách quan. Còn “xấu hổ giùm” là chính mình cũng thấy tự xấu hổ với hành động cướp cạn của những người đồng bào, đồng hương với mình. Với cả hai ý nghĩa, dòng chữ ấy đều nói lên sự bức xúc khi phải chứng kiến những “hành động kỳ quặc” như vậy xảy ra trên quê hương mình.

Thực ra, từ lâu nay, chuyện “hôi của” theo kiểu “cướp cạn” đã xảy ra khá nhiều trên đất nước chúng ta. Gọi đó là những hành động “vô thức” của đám đông thì chỉ đúng một phần. Vì như tôi biết, có thời (đây là thời bao cấp khó khăn) đã có những người dân “cơm đùm khăn gói” -nghĩa là rất có ý thức - lên tận đỉnh đèo Cù Mông hay đèo Cả, ngủ qua đêm, chờ xe tải hay xe đò bị tai nạn để… hôi của. Đó là chuyện có thật, vì hồi ấy trên những con đèo đường xấu, tai nạn thường xuyên xảy ra. Trong vòng mấy năm qua, cũng đã hơn một lần chúng ta biết được những vụ hôi của hay cướp cạn đáng xấu hổ như thế này xảy ra trên các tuyến đường, kể cả QL1, và được các phương tiện truyền thông phản ánh.

Lên án thì dễ. Xấu hổ thay cũng không quá khó. Nhưng làm thế nào để chấm dứt những cảnh xấu xí, vô đạo này thì quả thật không dễ. Một khi những người chứng kiến thì không phản ứng, mặc-kệ-nó, còn không ít cơ quan công quyền thì thờ ơ, vô trách nhiệm.

Không phải những người “cướp bia” ở vòng xoay Tam Hiệp trưa 4.12 đều là những người nghèo, những người hoàn toàn không có khả năng tài chính để uống vài lon bia, những người cướp bia để bán. Trái lại, rất nhiều người “xông vào, liều mình như chẳng có” ấy là những người có “bát ăn bát để”, những người thường uống bia, hoặc chẳng xa lạ gì với món đồ uống này. Họ hôi của, hay cướp, chỉ để thể hiện “kỹ năng”, thể hiện “cá tính” của mình. Đơn giản hơn, chỉ vì tham, vì suy nghĩ: “Cái gì trong xe anh là của anh, nhưng nếu đổ ra đường, thì là của… chùa, tôi có quyền lấy, nếu tôi nhanh nhẹn”. Đúng là họ đã nhanh nhẹn, đã hào hứng khi làm việc đáng xấu hổ này, cũng vì họ không hề cảm thấy xấu hổ. Chứ nếu đã có một chút tự trọng, một chút tự xấu hổ, không khi nào họ làm chuyện đó. Vậy, rất cần sự lên án của toàn xã hội. Và cần những biện pháp chế tài.

Thanh Thảo