Theo thống kê năm 2012, có hơn 3/4 thí sinh tại Cần Thơ đăng ký dự thi vào các trường ĐH ở Cần Thơ và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Học sinh ở tỉnh Đắk Lắk thường chọn các trường như ĐH Tây nguyên, Đà Lạt... Khoảng 1/3 thí sinh Bình Định đăng ký vào Trường ĐH Quy Nhơn. Thí sinh Quảng Nam thường chọn các trường ở Đà Nẵng hoặc Huế. Tình hình cũng tương tự ở nhiều địa phương khác như Bình Phước, Bà Rịa-Vũng Tàu, Tiền Giang...
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này.
Đầu tiên là do tình hình kinh tế khó khăn những năm gần đây khiến nhiều phụ huynh, học sinh phải tính toán lại khả năng tài chính trong việc chọn trường. Vào các thành phố lớn học đại học là ước mơ của phần lớn học sinh vì nó mở ra nhiều cơ hội trong việc lựa chọn nghề nghiệp sau này. Thế nhưng sống xa gia đình, ở các thành phố lớn thường đi kèm với chi phí cao nên nếu điều kiện tài chính eo hẹp, học ở địa phương là một lựa chọn hợp lý với nhiều thí sinh.
Thời gian qua, có nhiều trường ĐH, CĐ ở địa phương ra đời, những ĐH vùng cũng dần khẳng định được vị trí của mình nên học sinh các tỉnh, thành có thêm lựa chọn khi đăng ký dự thi.
Các khu công nghiệp, nhà máy, tập đoàn lớn của nước ngoài, công ty... có mặt ở nhiều vùng miền khác nhau, cần nhiều lao động chất lượng cao của địa phương.
Và một lý do hết sức quan trọng là ngày càng có nhiều tỉnh, thành thực hiện chính sách ưu đãi, thu hút người giỏi ở chính địa phương mình. Chẳng hạn, trong buổi Tư vấn mùa thi của Báo Thanh Niên vừa mới diễn ra cuối tuần qua tại Quảng Nam, ông Nguyễn Tấn Thắng, Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh này cho biết tỉnh đang có chính sách hỗ trợ học sinh, đặc biệt là người có năng khiếu. Cụ thể năm nay Quảng Nam dành 25 suất học bổng cho học sinh học các ngành mà tỉnh đang cần nhân lực, trong đó có 5 suất học tại các trường ĐH danh tiếng trên thế giới. Học sinh đi học sẽ được tỉnh hỗ trợ ngân sách và khi ra trường được ưu tiên tuyển dụng. Tỉnh Ninh thuận cũng có nhiều chính sách ưu đãi cho những thí sinh chọn thi ngành điện hạt nhân, y dược... Ở nhiều tỉnh thành khác mà chương trình Tư vấn mùa thi diễn ra, lãnh đạo các cấp cũng thông tin các chính sách hỗ trợ học sinh, thanh niên lập nghiệp...
Vì những điều này mà trong hầu hết các chương trình Tư vấn mùa thi từ quy mô lớn (tập trung nhiều trường) đến quy mô ở từng lớp học, bao giờ chúng tôi cũng nhận được rất nhiều câu hỏi của học sinh quan tâm đến việc học ngành gì để sau này có thể làm việc tại quê nhà.
Đây rõ ràng là điều đáng vui mừng. Vui vì thanh niên, học sinh gắn bó với quê hương, muốn phục vụ ngay tại địa phương. Mừng vì sẽ hạn chế dần tình trạng các địa phương thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao như lâu nay. Không ai hiểu quê hương mình bằng chính những người sinh ra và lớn lên ở đó. Sự phát triển của một tỉnh thành do chính sự vun đắp của dân địa phương càng đáng tự hào hơn.
Từ thực tế này, có thể nói đến điều lớn hơn. Nếu quê hương có những thay đổi về chính sách; tạo điều kiện, môi trường để người có tài được tự do phát huy năng lực, chắc chắn nhiều du học sinh sẽ lựa chọn quê hương là nơi để phục vụ.
Từ trong sâu thẳm, với bất cứ ai, quê hương luôn là nguồn cội, là nơi để hướng về.
Thùy Ngân
Bình luận