Khuất tất trong một vụ án lạ: Vi phạm nghiêm trọng tố tụng

12/03/2013 03:20 GMT+7

Dù bị can Hoài Anh có đơn kêu oan khắp nơi suốt hơn 3 năm nay, vụ án vẫn không được xem xét, cơ quan tố tụng vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nhưng vẫn im lặng.

Thiếu thuyết phục

Về vấn đề này, luật sư Trương Thị Hòa (Văn phòng luật sư Trương Thị Hòa, TP.HCM) cũng đã có quan điểm cho rằng hợp đồng mua bán giữa bà Nguyễn Thị Hoài Anh với bà Phạm Thị Ngọc Lành chưa thực hiện xong. Bên mua (bà Lành) chưa thực hiện xong nghĩa vụ thanh toán của mình và bên bán (bà Anh) vẫn chưa xuất hóa đơn chứng từ thì xem như giao dịch chưa hoàn thành. Do vậy, chưa có căn cứ để tính thuế, nên việc xác định bà Anh phạm tội trốn thuế là thiếu cơ sở.

 Bà Hoài Anh bức xúc kêu oan tại tòa soạn Báo Thanh Niên
Bà Hoài Anh bức xúc kêu oan tại tòa soạn Báo Thanh Niên - Ảnh: Thanh Đông

Còn theo thạc sĩ, luật sư Phan Thông Anh - Trưởng cơ quan đại diện Liên đoàn Luật sư Việt Nam tại TP.HCM, trong giao dịch dân sự, pháp luật cho phép các bên thỏa thuận chuyển giao nghĩa vụ đóng thuế cho người mua hay người bán. Trong trường hợp này, nghĩa vụ đóng thuế được các bên thỏa thuận chuyển giao cho bên mua (Công ty Úc Việt) là hoàn toàn hợp pháp, hợp đồng cũng đã được công chứng hợp pháp. Do vậy, nghĩa vụ đóng thuế nếu phát sinh phải được xác định thuộc về trách nhiệm của bà Lành (Công ty Úc Việt). Ngay trong kết luận điều tra cũng đã xác định điều này, nghĩa vụ đóng thuế là thuộc trách nhiệm của bên mua (bà Lành).

Theo nhiều chuyên gia thì trên thực tế, việc ký kết hợp đồng với giá trị thấp hơn giá trị thực của tài sản mua bán thường xảy ra nhằm giảm số tiền phải nộp thuế. Tuy nhiên, nếu các bên thỏa thuận nghĩa vụ nộp thuế cho bên mua (như trong trường hợp trên) thì việc ký hợp đồng thấp hơn giá trị thực hầu hết là do chủ ý của bên mua, vì chỉ có bên mua mới được lợi. Cũng với quan điểm này, luật sư Phan Thông Anh cho rằng việc xác định bà Anh phạm tội trốn thuế do bỏ ngoài sổ sách (số tiền 183.480.000 đồng) mà không phải bà Lành là thiếu thuyết phục.

Vi phạm nghiêm trọng tố tụng

Tại khoản 1, điều 161  bộ luật Hình sự quy định: “Người nào trốn thuế với số tiền từ một trăm triệu đồng đến dưới ba trăm triệu đồng hoặc dưới một trăm triệu đồng nhưng đã bị xử phạt hành chính... mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một lần đến năm lần số tiền trốn thuế hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm”. Theo luật sư Nguyễn Hiền Hà, Công ty luật TNHH Hiền Hà, thì trường hợp này, nếu có phạm tội thì với số tiền trốn thuế hơn 183 triệu đồng theo kết luận điều tra, bà Anh chỉ phạm tội trong trường hợp ít nghiêm trọng. Với hành vi này, hình phạt cao nhất của khung chỉ là cải tạo không giam giữ đến hai năm. Như vậy, việc cơ quan CSĐT đã bắt giam bà Anh gần 11 tháng là quá nặng nề và trái với quy định của pháp luật.

Mặt khác, tại điều 119 bộ luật Tố tụng hình sự quy định: Thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá hai tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, ba tháng đối với tội phạm nghiêm trọng... Trong trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện Kiểm sát gia hạn điều tra... Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn một lần không quá hai tháng; Đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, lần thứ nhất không quá ba tháng và lần thứ hai không quá hai tháng... Khi đã hết thời hạn gia hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm thì cơ quan điều tra phải ra quyết định đình chỉ điều tra. Điều 120 cũng quy định: Thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá hai tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá ba tháng đối với tội phạm nghiêm trọng... Khoản 2 điều 121 bộ luật Tố tụng hình sự cũng quy định: "Trong trường hợp vụ án do tòa án trả lại để điều tra bổ sung thì thời hạn điều tra bổ sung không quá một tháng... Thời hạn điều tra bổ sung tính từ ngày cơ quan điều tra nhận lại hồ sơ vụ án và yêu cầu điều tra".

Chiếu theo các điều luật này, thời hạn điều tra của vụ án nói trên (khởi tố từ tháng 11.2009) tính đến nay đã hết thời hạn điều tra từ rất lâu và thời gian tạm giam cũng đã vượt mức cho phép, thế nhưng vẫn không được chính thức đưa ra xét xử và cũng không được đình chỉ điều tra. Dù cơ quan tố tụng tỉnh Tiền Giang đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nhưng đến nay vẫn im lặng bất chấp dư luận.

Vừa qua, Báo Thanh Niên đã có văn bản và trực tiếp chuyển hồ sơ gửi Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về vụ việc này. Ngày 18.12.2012, Văn phòng Chính phủ đã chuyển hồ sơ vụ việc cho Bộ Công an để kiểm tra, xem xét, xử lý theo luật định. Thế nhưng đến nay, theo bà Anh cho biết, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an chỉ mới mời bà lên hỏi về vụ việc một lần rồi thôi.

Gặp chúng tôi, bà Anh bật khóc: “Sau khi bị quy kết tội trốn thuế và bị bắt tạm giam gần 11 tháng, Công ty C&A bị phá sản, bản thân tôi cũng không thể làm được việc gì và cũng chẳng dám đi đâu vì vẫn còn là bị can, cuộc sống gặp biết bao khổ sở.” Điều bà Anh lo nhất là có thể vụ án sẽ bị chìm vào quên lãng, bà cứ là bị can không biết đến bao giờ và ai sẽ là người chịu trách nhiệm khi để xảy ra vụ việc này.

Trong khi đó, bà Ngọc Lành, đối tác mua tài sản và còn nợ tiền bà Anh và cũng là người trực tiếp liên quan đến nghĩa vụ nộp thuế cho tỉnh Tiền Giang đã cao bay xa chạy biệt tăm về Úc từ lâu.

Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng Trung ương và của tỉnh Tiền Giang khẩn trương xem xét lại toàn bộ vụ việc theo yêu cầu, chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ và Bộ Công an, đề ra hướng xử lý phù hợp và rốt ráo, không để kéo dài sự oan sai và quá trình vi phạm tố tụng như nêu trên.

Được biết, ngày 7.6.2011, Cơ quan điều tra - Viện KSND tối cao đã tống đạt quyết định khởi tố bị can (cho tại ngoại) đối với nguyên đại tá Ngô Thanh Phong (nguyên Phó thủ trưởng thường trực cơ quan CSĐT Công an Tiền Giang, người đã ký quyết định khởi tố và lệnh bắt tạm giam bà Hoài Anh) và 2 thuộc cấp của ông Phong về hành vi “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” trong một vụ án khác. Trước đó, ngày 23.12.2010 ông Phong bị kỷ luật, giáng cấp hàm từ đại tá xuống thượng tá. Hiện Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án về TAND Tiền Giang chờ xét xử.

Hoài Nam

Hải Nam

>> Khuất tất trong một vụ án lạ
>> Hủy vụ án dâm ô do vi phạm tố tụng

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.