Tàu cá Trung Quốc phá cáp tàu Bình Minh 02

* Đơn phương kiểm soát biển Đông

Vị trí tàu Bình Minh 02 bị phá cáp theo thông tin của PVN và phần cáp bị đứt (ảnh nhỏ) - Đồ họa: Hồng Sơn

Trên website của PVN có đăng bài trả lời Petrotimes của ông Phạm Việt Dũng, Phó trưởng ban Tìm kiếm thăm dò - phụ trách Văn phòng biển Đông của PVN. Theo đó, vào lúc 4 giờ 5 phút ngày 30.11, tàu Bình Minh 02 đang di chuyển từ tuyến PVN12-R009 về tuyến PVN12-R005 ở khu vực ngoài cửa vịnh Bắc bộ để chuẩn bị khảo sát, có rất nhiều tàu cá Trung Quốc đang hoạt động tại đây. Khi các lực lượng chức năng phát tín hiệu cảnh báo và yêu cầu các tàu cá ra khỏi khu vực làm việc của tàu Bình Minh 02, một cặp tàu kéo dã cào mang số hiệu 16025 và 16028 của Trung Quốc đã chạy qua phía sau tàu Bình Minh 02, gây đứt cáp thu nổ địa chấn của tàu Bình Minh 02 cách phao đuôi khoảng 25 m.

Vị trí cáp bị đứt có tọa độ là 17º26 bắc và 108º02 đông, cách đảo Cồn Cỏ 43 hải lý về phía đông nam và cách đường trung tuyến Việt Nam - Trung Quốc 20 hải lý về phía tây.

Theo ông Dũng, từ tháng 5.2012 đến nay, tàu Bình Minh 02 tiến hành đề án khảo sát địa chấn 2D liên kết các bể trầm tích trên thềm lục địa Việt Nam. Tàu địa chấn Bình Minh 02 bắt đầu khảo sát các tuyến liên kết ở bể Cửu Long, sau đó là bể Nam Côn Sơn, bể Phú Khánh và hiện nay đang khảo sát các tuyến liên kết ở bể sông Hồng tại khu vực ngoài cửa vịnh Bắc bộ. Thời gian gần đây, có rất nhiều tàu cá Trung Quốc xâm phạm trái phép vùng biển Việt Nam đánh bắt hải sản, với số lượng rất lớn, tập trung ở khu vực từ Cồn Cỏ đến nam Tri Tôn, có ngày lên tới hơn 100 chiếc. Các tàu chấp pháp của Việt Nam đã yêu cầu các tàu cá Trung Quốc rút ra khỏi vùng biển Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều tàu cá Trung Quốc vẫn cố tình quay trở lại xâm phạm vùng biển Việt Nam.

Ngay sau khi xảy ra sự việc, PVN đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và tàu Bình Minh 02 nhanh chóng khắc phục sự cố, sửa chữa cáp địa chấn để sớm tiếp tục công việc. Đến 14 giờ ngày 1.12, sau khi khắc phục xong sự cố cáp địa chấn, tàu Bình Minh 02 tiếp tục công tác khảo sát bình thường.

“Việc tàu cá Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm vùng biển Việt Nam đánh bắt hải sản, không những vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền của Việt Nam mà còn cản trở hoạt động bình thường của ngư dân Việt Nam và làm ảnh hưởng đến hoạt động trên biển của PVN. Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam kịch liệt phản đối hành động xâm hại tàu Bình Minh 02 của tàu cá Trung Quốc và kiến nghị các cơ quan chức năng yêu cầu phía Trung Quốc giáo dục công dân Trung Quốc tôn trọng vùng biển Việt Nam, không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các tàu Việt Nam, trong đó có các tàu khảo sát của PVN”, ông Dũng nói.

Liên tục xâm phạm

Đây không phải lần đầu tiên tàu Trung Quốc cản trở hoạt động thăm dò khai thác dầu khí của PVN. Năm ngoái, lúc 6 giờ ngày 9.6.2011, khi tàu Viking 2 do PVN thuê đang tiến hành thu nổ địa chấn 3D tại lô 136.03, tọa độ 6º47’5” bắc, 109º17’5” kinh đông khu vực thềm lục địa của Việt Nam, thì tàu cá Trung Quốc mang số hiệu 62226 được sự yểm trợ của hai tàu ngư chính Trung Quốc số hiệu 311 và 303 đã chạy ngang qua mũi tàu Viking 2, sau đó đổi hướng và tăng tốc độ. Mặc dù phía Việt Nam đã phát pháo hiệu cảnh cáo, nhưng tàu 62226 vẫn cố tình lao vào tuyến cáp khảo sát của tàu Viking 2 và bộ phận cắt cáp chuyên dụng của tàu 62226 đã mắc vào tuyến cáp của tàu Viking 2 làm cho tàu Viking 2 không thể hoạt động bình thường.

Trước đó, tại cuộc họp báo do PVN tổ chức ngày 27.5.2011, ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc PVN, cho biết khoảng 6 giờ sáng ngày 26.5.2011, khi tàu Bình Minh 02 đang hoạt động tại tọa độ 12º48’25’’ bắc, 111º26’48’’ đông, 3 tàu hải giám của Trung Quốc đã chủ động chạy thẳng đến gần tàu Bình Minh 02, tiếp cận khu vực thả dây cáp và có hành động cắt cáp thăm dò của tàu Bình Minh 02. Sau đó, tàu Trung Quốc tiếp tục uy hiếp tàu thăm dò của Việt Nam và ra thông báo tàu Việt Nam đã vi phạm chủ quyền của Trung Quốc. Tuy nhiên, khu vực tàu Trung Quốc ngăn cản trái phép tàu Bình Minh 02 ở ngoài khơi tỉnh Khánh Hòa, điểm gần nhất cách mũi Đại Lãnh (tỉnh Phú Yên) chỉ 116 hải lý. Tất cả các lô mà tàu Bình Minh 02 thăm dò dầu khí hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.

Hành động đầy khiêu khích Lại bất ngờ cắt cáp tàu Bình Minh 02, Trung Quốc rõ ràng đang chứng tỏ sự thiếu hợp tác và đi ngược lại Tuyên bố của các bên về ứng xử trên biển Đông (DOC). Trao đổi với Thanh Niên qua điện thoại, các chuyên gia nhận định Bắc Kinh đang hành động theo hướng bất chấp các quy tắc ngoại giao. Giáo sư Carl Thayer (Học viện Quốc phòng Úc): Rõ ràng, đây là một hành động mang đầy tính khiêu khích. Điều này sẽ khiến cho các nước như VN ngày càng khó khăn hơn trong việc mời thầu dầu khí đối với các công ty nước ngoài, nếu như Bắc Kinh còn tiếp tục gây rối. Chỉ có điều chưa rõ là không biết ai là người đứng đằng sau vụ cắt cáp này - một cơ quan trung ương Trung Quốc hay chính quyền địa phương? Tuy vậy, kết nối lại một loạt các hành động gần đây từ Bắc Kinh - in hộ chiếu có hình đường lưỡi bò, loan báo quy định khám xét tàu, và giờ lại cắt cáp - cho thấy Trung Quốc sẽ ngày càng không chùn bước để khẳng định cái gọi là chủ quyền trên biển Đông. Theo dự báo, còn hai năm nữa thì sẽ cho ra đời Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC), và có vẻ như Trung Quốc đang chạy đua với thời gian để khiêu khích càng nhiều càng tốt trước khi COC hoàn chỉnh. Bắc Kinh không phải chịu áp lực để tuân thủ luật chơi theo những nguyên tắc ngoại giao. Trong lúc mọi người nghĩ Trung Quốc đã bớt khiêu khích, họ lại giở trò. Điều này hoàn toàn đi ngược lại tinh thần của DOC. Điều này cho thấy, Trung Quốc hoàn toàn không nghiêm túc tuân thủ DOC. Tiến sĩ Kerry Brown (Tổ chức Chatham House, Anh): Động thái này chỉ càng cho thấy Trung Quốc không có dấu hiệu hay sẵn ý nào cho một thỏa hiệp để giải quyết các bất đồng trên biển Đông. Cần phải gây áp lực lên Trung Quốc để nước này đi theo con đường tuân thủ luật pháp quốc tế, hơn là cứ áp dụng những chiến thuật cũ rích như thế này - vốn chỉ làm xói mòn thêm giá trị đạo đức của chính Bắc Kinh cũng như làm gia tăng bất an và bất ổn trong khu vực. An Điền (thực hiện)

Mai Hà