Mẹ tôi vốn khéo tay, hay lam hay làm nên ngoài công việc đồng áng ra thì việc nấu nướng, chế biến món ăn bao giờ mẹ cũng chu đáo. Từ các loại rau quả cây nhà lá vườn, từ những sản vật đồng quê như cua, cá, tép, tôm, lươn, chạch... dưới bàn tay chế biến của mẹ đều trở nên tuyệt ngon, riêng trong đó món cà dầm tương, mặc dù ăn mãi, ăn hoài mà tôi không bao giờ thấy ngán. Chẳng phải riêng tôi mà nội, cha tôi cũng như anh chị em trong nhà đều luôn coi món này là khoái khẩu. Chẳng vậy mà khoảng vài ba bữa cơm, mẹ bận không làm món này thì các thành viên trong gia đình đều “lên tiếng”, và thế là mẹ tôi lại làm một âu to để ăn dần trong mấy bữa.
Chum tương ở góc sân ngả sẵn, vài vại cà trong chái bếp chẳng mấy khi vơi, bởi vườn nhà rộng nên mẹ thường trồng cà tím, cà bát trắng, cà pháo để ăn xổi cũng như muối để dành ăn dài dài. Nếu là cà pháo thì chỉ cần thái làm đôi, hoặc làm ba, rửa sạch cho bớt hạt bên trong rồi mang trộn với tương. Còn cà tím hay cà bát trắng thì sau khi muối chua cũng thái miếng với độ dày bằng đốt ngón ngay theo hình dọc của quả và cũng rửa sạch, bỏ bớt hạt rồi cho vào tô múc tương ngâm ngập xâm xấp.
Trong âu cà dầm tương đó bao giờ cũng phải có nêm một chút đường phèn, chút mì chính (bột ngọt) và đập dập thêm vào đó mấy múi tỏi cho dậy mùi thơm ngon hấp dẫn. Khoảng thời gian để sử dụng món cà dầm tương, tính từ lúc chế biến, tối đa là 2 - 3 ngày là cùng, vì để quá lâu, những miếng cà dầm sẽ bị thâm, độ giòn không còn và vị ngon cũng không được như khi mới chế biến. Công thức làm món này thoạt nghe đơn giản vậy nhưng để đạt tới độ ngon, hấp dẫn, không quá mặn hay không quá nhạt… là cả một nghệ thuật nêm, nếm. Cả nhà tôi hầu như ai cũng biết làm món này nhưng hầu như chỉ có mẹ là chế biến khéo và ngon nhất. Mẹ làm tài tình đến mức chỉ nêm gia vị theo kiểu ước lượng, chẳng bao giờ nếm thử, vậy mà hầu như lần nào chế biến cũng đều ngon như nhau .
Món cà dầm tương có thể ăn cùng với nước luộc rau, hay nước canh rau tập tàng nấu nhạt đều ngon và hợp cả. Ngày bé, nhiều hôm nhà chỉ có mỗi nồi canh rau muống nấu suông và tô cà dầm tương mà tôi “đánh chén” no nê đến cả ba, bốn bát cơm.
Xa quê, ra thành phố học tập nên chỉ khi nào trở về nhà tôi mới được ăn lại món cà dầm tương ngon tuyệt của mẹ, vì ở thành phố do bận bịu nên chẳng mấy khi tôi có thể rảnh rỗi để đi mua cà, mua gia vị về chế biến cho mình và bè bạn một tô cà dầm. Lần nào cũng vậy, cứ về quê, và hôm sau lên thành phố là bao giờ mẹ cũng chu đáo gói ghém cho tôi một hộp cà dầm to tướng mà tôi và mấy đứa bạn cùng phòng trọ có thể ăn mấy ngày mới hết. Mấy đứa bạn tôi tâm đắc, đúng là: “Tương cà gia bản”.
Nguyễn Kim Chung
Bình luận