Nobel Văn chương 2011 ở lại Thụy Điển

Trong thông cáo đăng trên website chính thức Nobelprize.org ngày 6.10, Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển tuyên bố vinh danh nhà thơ 80 tuổi của nước mình vì “thông qua những hình ảnh huyền ảo và súc tích, ông đã cho chúng ta một cách tiếp cận mới mẻ với thực tại”. Được xem là nhà thơ có ảnh hưởng nhất Thụy Điển và cả khu vực Scandinavia trong vài chục năm qua, Transtroemer đã sáng tác hơn 10 tập thơ được dịch ra hơn 50 thứ tiếng và đoạt nhiều giải thưởng văn chương danh giá.

Chủ nhân mới của Nobel Văn chương Tomas Transtroemer cùng vợ (phải) - Ảnh: AFP

Theo AP, những tác phẩm nổi tiếng nhất của Transtroemer bao gồm tập thơ Windows and Stones năm 1966 và tập thơ Baltics năm 1974. Thơ ông mê hoặc người đọc bằng những ẩn dụ và hình tượng tưởng như đơn giản nhưng lại rất huyền bí và gây ấn tượng mạnh. Khác với đa số các tác giả từng đoạt giải Nobel khác, tác phẩm của Transtroemer không mang tính chính trị hay gắn liền với hiện thực xã hội mà tập trung thể hiện thế giới tự nhiên và những vấn đề của cá thể người như ký ức, sự sống, cái chết… Điều này làm nảy sinh một số chỉ trích rằng Transtroemer “xa rời thực tại”. Tuy nhiên, nhà thơ Thụy Điển chỉ tránh xa chính trị chứ không tránh xa con người hay cuộc sống. “Ông ấy viết về những câu hỏi lớn của nhân loại, về cái chết, lịch sử, ký ức và tự nhiên”, AP dẫn lời Thư ký thường trực Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển Peter Englung.

Sinh năm 1931 tại Stockholm, Transtroemer say mê văn chương từ thuở niên thiếu và xuất bản tập thơ đầu tiên 17 Poems khi mới 23 tuổi. Năm 1990, nhà thơ bị đột quỵ và suy giảm khả năng nói nhưng ông vẫn sáng tác đều đặn. Tập thơ cuối cùng của ông được xuất bản năm 2004, theo BBC.

Transtroemer là tác giả Thụy Điển đầu tiên đoạt Nobel Văn chương cùng phần thưởng 10 triệu kronor (1,5 triệu USD) từ khi Eyvind Johnson và Harry Martinson được vinh danh vào năm 1974. AP dẫn lời Thư ký Englund nói Hoàng gia Thụy Điển đặc biệt thận trọng khi trao giải cho các nhà văn nước nhà vì lo ngại mang tiếng ưu ái người nhà. Từ năm 1901 đến nay, đã có 104 giải Nobel Văn chương được trao cho 108 người nhưng chỉ có 8 tác giả Thụy Điển, tính luôn Transtroemer. Tuy nhiên, từ lâu nhà thơ này luôn được xem là ứng viên sáng giá cho giải thưởng. “Ông ấy rất vui mừng”, phát ngôn viên Anna Tillgren của Bonniers, nhà xuất bản chuyên giới thiệu tác phẩm của Transtroemer cho hay. Bà kể thêm rằng khi biết tin, nhà thơ 80 tuổi đã cố gắng thốt lên được hai từ “Tốt quá!”.

Lê Loan