Vị thế Cam Ranh

02/11/2010 23:19 GMT+7

Vịnh Cam Ranh trong lịch sử là quân cảng quan trọng vào loại bậc nhất khu vực và nay đang góp phần lớn phát triển an ninh, kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Trong ngày bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 và Hội nghị Cấp cao Đông Á tại Hà Nội hôm 30.10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Việt Nam sẽ dùng nguồn lực của chính mình để tạo dựng dịch vụ cảng tổng hợp tại Cam Ranh. Thủ tướng cho biết Việt Nam sẵn sàng cung cấp dịch vụ cho tàu hải quân tất cả các nước, kể cả tàu ngầm. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho biết Việt Nam sẽ xem xét thuê các doanh nghiệp có trình độ cao và giàu kinh nghiệm của Nga để tư vấn xây dựng trung tâm dịch vụ cảng Cam Ranh.

Bước đi này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của vịnh Cam Ranh, vốn từng được sử dụng làm một căn cứ quân sự lớn tại khu vực tây Thái Bình Dương.

Nơi tập trung của các cường quốc

Theo các chuyên gia, có 3 cảng biển tự nhiên tốt nhất thế giới là San Francisco (Mỹ), Rio de Janéro (Brazil) và Cam Ranh ở tỉnh Khánh Hòa. Nơi đây còn được đánh giá là cảng nước sâu tốt nhất Đông Nam Á.

Theo bài Cam Ranh quyến rũ từng đăng trên Báo Thanh Niên cách đây vài năm, vịnh Cam Ranh có diện tích hơn 60 km2, chỗ rộng nhất khoảng 6 km, ăn sâu vào nội địa chừng 12 km, thông với biển bởi một cửa rộng khoảng 3 km. Phần lớn vịnh có độ sâu từ 18-32m, tàu trên 3 vạn tấn có thể vào bất cứ lúc nào. Vịnh còn có khả năng đón nhận nhiều hạm đội cùng lúc, bao gồm cả tàu chiến, tàu ngầm.

Một ưu điểm quan trọng khác là vịnh chỉ cách đường hàng hải quốc tế 1 giờ tàu biển (cảng Hải Phòng cách 18 giờ). Thủy triều trong vịnh khá đều đặn, tương đối đúng giờ. Đáy vịnh gần như bằng phẳng, cấu tạo bởi loại cát pha bùn khá chắc, thuận tiện cho việc thả neo. Vịnh Cam Ranh được bán đảo che chắn nên khá kín gió, là nơi trú bão tốt cho tàu thuyền. Phía ngoài vịnh có một số đảo và cù lao án ngữ, trong đó có điểm cao thuận tiện cho việc xây dựng hệ thống đèn biển và radar.

Với những đặc tính trên, từ lâu vịnh Cam Ranh có vị trí quan trọng về mặt quân sự. Theo Từ điển bách khoa mở Wikipedia, Hạm đội Baltic của đế quốc Nga do Đô đốc Zinovy Rozhestvensky chỉ huy từng ghé Cam Ranh vào năm 1905 để chuẩn bị trước trận hải chiến Tsushima với hải quân Nhật Bản. Như vậy, ngay từ đầu thế kỷ 20, vịnh Cam Ranh đã đón tiếp một trong những hạm đội mạnh nhất thời điểm đó.

Đến năm 1911, Pháp quyết định xây dựng một quân cảng ở vịnh Cam Ranh và đến giữa năm 1939, chủ trương xây dựng nơi đây thành một căn cứ hải quân lớn trong kế hoạch phòng thủ ở Đông Dương. Năm 1942, phát xít Nhật chiếm quân cảng Cam Ranh, sử dụng nơi đây làm bàn đạp chính để tiến đánh Malaysia và các thuộc địa của Anh, Mỹ ở Thái Bình Dương cho đến năm 1945.

 
Tàu quân sự tại Cam Ranh năm 1967 - Ảnh: Darryl Graney/Academic.uofs.edu

Căn cứ lớn nhất Đông Nam Á

Trong chiến tranh Việt Nam, Cam Ranh là một trong những căn cứ quan trọng nhất của quân đội Mỹ và quân đội chính quyền Sài Gòn. Theo tài liệu của Cơ quan Nghiên cứu lịch sử không quân Mỹ (USAFHRA) đăng trên website Airforcehistoryindex.org, ngày 10.6.1965, 4.000 công binh Mỹ đến Cam Ranh xây dựng căn cứ quân sự và sân bay Cam Ranh. Tháng 8.1965, 4.000 binh sĩ thuộc Lữ đoàn 1 Sư đoàn dù 101 đến Cam Ranh và 2 tháng sau đến lượt Trung đoàn 30 Sư đoàn Bạch Mã Nam Triều Tiên đến đây. Đến tháng 11.1965, căn cứ được chuyển giao cho Bộ Chỉ huy không quân Thái Bình Dương quản lý.

Cam Ranh sau năm 1975

Năm 1979, Việt Nam ký hợp đồng cho Liên Xô thuê căn cứ Cam Ranh và nơi đây trở thành căn cứ hải quân lớn nhất của Liên Xô bên ngoài lãnh thổ của liên bang, theo The New York Times. Đến năm 2002, khu liên hợp quân cảng Cam Ranh được trao trả cho Việt Nam và vào năm 2004, sân bay Cam Ranh được chuyển thành sân bay dân sự và được nâng cấp thành sân bay quốc tế vào năm 2007.

Năm 1967, vịnh Cam Ranh trở thành trung tâm chỉ huy cho các hoạt động tuần dương trên không của hải quân Mỹ. Cùng năm, lực lượng tuần duyên chuyển hẳn sở chỉ huy từ Sài Gòn ra Cam Ranh để giám sát Chiến dịch Market Time, vốn nhằm ngăn chặn quân giải phóng đổ bộ vào miền Nam. Căn cứ Cam Ranh trở thành địa điểm chính sửa chữa tàu chiến và cung cấp đạn dược, hậu cần cho hải quân, bao gồm cả cho khu trục hạm và tàu đổ bộ của Hạm đội 7. Từ đó, Mỹ và đồng minh liên tiếp đổ quân vào Cam Ranh, năm cao nhất (1968) lên tới 30.000 binh sĩ.

Cam Ranh thật sự trở thành một căn cứ quân sự liên hợp hải, lục, không quân và khu hậu cần lớn cho cả chiến trường nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Với sân bay cấp 1 và hệ thống đường sá với tổng chiều dài 260 km. Mỹ đã biến Cam Ranh thành căn cứ hải quân lớn nhất Đông Nam Á. Sau khi Mỹ rút quân khỏi miền Nam Việt Nam vào năm 1973, căn cứ Cam Ranh trở thành cứ điểm quan trọng của không lực miền nam Việt Nam cho đến khi được giải phóng vào ngày 3.4.1975.

Với lợi thế địa lý, hàng hải cũng như vị thế lịch sử quan trọng, thông tin Việt Nam chuẩn bị xây dựng trung tâm cảng dịch vụ ở đây đang thu hút sự chú ý quan tâm của nhiều nước.

Trọng Kha

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.