* Thưa GS, là người Việt Nam làm khoa học ở nước ngoài, lại cùng ngành toán, ông đánh giá việc GS Ngô Bảo Châu chứng minh thành công Bổ đề cơ bản và được trao huy chương Fields như thế nào?
- Giải Fields của Ngô Bảo Châu là một niềm tự hào lớn cho Việt Nam, và cho giới toán học của Pháp. Đối với tôi, việc Ngô Bảo Châu được giải thưởng Fields là hoàn toàn xứng đáng và không có gì ngạc nhiên. Ngay từ khi Ngô Bảo Châu giải quyết xong Bổ đề cơ bản của Langlands cách đây khoảng 2 năm, tôi cũng đã dự đoán GS Châu sẽ được giải Fields. Và khi kết quả của GS Châu được Time đánh giá là 1 trong 10 kết quả nổi bật nhất của khoa học thế giới năm 2009 thì điều này càng trở nên rõ ràng. Từ đầu năm nay, giới toán học đã có đồn đại nhiều về những ứng cử viên của giải Fields cho năm nay, trong đó Ngô Bảo Châu có thể coi là ứng cử viên được nhiều người ủng hộ nhất
 |
| GS Nguyễn Tiến Dũng |
Thành tích của GS Châu đạt được tất nhiên là do tài năng xuất chúng và sự đammê toán học của GS Châu mà ai cũng phải công nhận. Ngoài ra còn cần kể đến những điều kiện hết sức thuận lợi khác của GS Châu, mà nhiều người khác không có được: sinh ra trong một gia đình trí thức cao cấp và khá giả; luôn được học trong những điều kiện tốt nhất, kể cả ở bậc phổ thông, đại học và sau đại học (Ecole Normale Supérieure ở Paris, cái lò sản sinh các nhà toán học ở Pháp); có người thầy đỡ đầu thuộc loại hàng đầu thế giới và rất quan tâm đến học trò (ông Laumon - viện sĩ của Pháp, thầy của 2 giải thưởng Fields); làm việc cũng trong những điều kiện tốt nhất (như ở Paris 11 hay Princeton); không bao giờ phải lo lắng chuyện thiếu tiền; luôn có thể yên tâm nghiên cứu toán, có được một bài toán lớn để tập trung làm trong nhiều năm, và tất nhiên là đã tìm được đúng hướng để giải bài toán đó. Để đạt được một thành tích như Ngô Bảo Châu, cần có sự tập trung của rất nhiều yếu tố thuận lợi như vậy, mà ngay cả ở các nước tiên tiến cũng ít người có được, chưa nói đến Việt Nam.
| GS Nguyễn Tiến Dũng từng là sinh viên toán tại Đại học Lomonosov, Moscow (Nga) và nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện SISSA, Trieste (Ý), ông bảo vệ luận án tiến sĩ tại Strasbourg, Pháp vào năm 1994 và sau đó làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại SISSA. Từ năm 2002, ông là GS toán tại Đại học Toulouse, Pháp; được phong GS hạng nhất bởi Ủy ban Quốc gia về đại học của Pháp từ năm 2007. Ông đã viết nhiều công trình khoa học bằng tiếng Pháp và tiếng Việt, có nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy khoa học - giáo dục Việt Nam phát triển, cũng như kết nối các nhà khoa học Việt trên toàn thế giới, trong đó có GS Ngô Bảo Châu. |
Thành tích của Ngô Bảo Châu một lần nữa chứng tỏ người Việt Nam có trí tuệ không kém gì thế giới. Nếu chúng ta còn đạt được ít thành quả, đó là do môi trường và điều kiện còn thiếu thốn. Nhưng tôi tin rằng, trong tương lai, khi kinh tế của Việt Nam mạnh lên, cùng với nền tảng văn hóa chung và khoa học công nghệ mạnh lên, sẽ có không ít người Việt Nam đạt đến đỉnh cao thế giới trong khoa học cũng như trong các lĩnh vực khác.
* Đang có một "cơn sốt Ngô Bảo Châu" ở Việt Nam. Theo ông, phải làm thế nào để những nguồn cảm hứng như Ngô Bảo Châu có tác động tích cực và dài lâu tới sự phát triển của khoa học, chứ không chợt bùng lên rồi tắt lịm như việc người ta hâm mộ một ngôi sao nhạc pop?
- Hiện tượng Ngô Bảo Châu sẽ làm cho Việt Nam phấn chấn và quan tâm hơnđến khoa học, và đây là điều rất đáng mừng. Việc Chính phủ phê duyệt đầu tư hơn 600 tỉ đồng cho chương trình trọng điểm toán học có lẽ một phần nhờ vào "hiệu ứng Ngô Bảo Châu", và tất nhiên điều này có lợi cho sự phát triển của toán học Việt Nam.
 |
| GS Châu (thứ 2 từ trái sang) cùng các nhà toán học đoạt giải thưởng Fields tại ICM 2010 - Ảnh: AFP |
Tuy nhiên, như người ta nói, "một con én không làm nên mùa xuân". Để có được một "mùa xuân" cho nền khoa học Việt Nam, thì một vài con én như Ngô Bảo Châu chưa đủ. Cái quan trọng nhất là phải có chiến lược và cơ chế tốt, mới có thể thúc đẩy khoa học phát triển. Nếu như nền khoa học của chúng ta còn phát triển quá chậm trong vòng 35 năm qua kể từ ngày thống nhất đất nước, thì là do chúng ta đã có nhiều sai lầm về chiến lược và cơ chế. Theo tôi ước tính, hiện tại các nhà khoa học ở Việt Nam mới chỉ tận dụng được khoảng 30% công suất lao động tiềm năng, tức là để lãng phí khoảng 70% khả năng. Cần cải cách mạnh về cơ chế, thay đổi cách quản lý, minh bạch hơn, năng động hơn, chú trọng chất lượng và hiệu quả hơn, coi trọng những người thực tài hơn là những người "leo quan", tạo môi trường thích hợp cho khoa học công nghệ phát triển, thì nó mới phát triển mạnh được.
Một điểm tôi muốn nhấn mạnh, là cần đặc biệt chú trọng nâng đỡ thế hệ trẻ, vì tương lai của đất nước. Những người trẻ và có trình độ thực sự và tâm huyết cần được chú trọng hướng vào các vị trí quan trọng càng sớm càng tốt, giúp Việt Nam chóng phát triển, không để phí phạm thêm một thế hệ. Điều này đã bắt đầu ở một vài nơi, ví dụ như các trưởng phó khoa của khoa Toán ở ĐH Quốc gia Hà Nội đều còn trẻ. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn còn nặng các hủ tục như "sống lâu lên lão làng" và nhiều người trẻ và có trình độ cao vẫn cứ "đợi đấy". Nhưng đợi đến lúc "đủ tuổi" thì cũng cạn sức rồi, còn thay đổi được gì nữa.
|
Sáng 20.8, khai mạc phiên họp thứ 33 của Ủy ban TVQH, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đã thay mặt Ủy ban TVQH chúc mừng GS Ngô Bảo Châu nhân sự kiện GS được trao giải thưởng danh giá Fields dành cho các nhà toán học xuất sắc nhất thế giới. Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng đề nghị, thời gian tới cần tạo cơ chế khuyến khích, thúc đẩy để Việt Nam có nhiều người tài danh như GS Ngô Bảo Châu. Lan Chi - TTXVN |
|
Cư dân mạng sôi sục Ngay khi GS Ngô Bảo Châu vừa được nhận giải Fields, hầu như tất cả cư dân mạng Việt Nam đều lên blog, trang mạng cá nhân để chúc mừng. Một không khí háo hức đã lan tỏa đến mọi ngóc ngách của thế giới mạng này. Đăng Nguyên |
|
Tôi có ý kiến Xin chúc mừng và cảm ơn Rất nhiều lời chúc, lời cảm ơn mà bạn đọc Báo Thanh Niên đã gửi đến GS Ngô Bảo Châu thông qua Thanh Niên. Nguyễn Cao Phong (Vĩnh Long) Xin cảm ơn! Nguyễn Thị Mộng Trinh (Nguyễn Kiệm, Q.Phú Nhuận, TP.HCM) Khoảng trống phía sau Ngô Bảo Châu Đàm Thị Xuân Uyên (Lê Thị Hồng Gấm, P.6, Mỹ Tho, Tiền Giang) Đừng để mất họ Mấy ngày qua báo chí tốn khá nhiều giấy mực viết về GS Ngô Bảo Châu đã đoạt giải "Nobel Toán học". Tôi cũng mừng nhưng cũng lo, tôi sợ, trường hợp GS Châu cũng sẽ như nghệ sĩ Đặng Thái Sơn năm xưa đã đoạt giải nhất cuộc thi piano quốc tế. VN sẽ được gì ngoài cái tiếng "anh ấy là người Việt" ? Vì vậy, đất nước chúng ta phải biết ươm mầm và trọng dụng nhân tài, lôi kéo họ trở về phục vụ đất nước, muốn thế phải có chính sách đãi ngộ chiêu hiền đãi sĩ xứng đáng. Ban CTBĐ (tổng hợp) |
Đỗ Hùng (thực hiện)
Bình luận (0)