Căng thẳng dễ gây chứng uất

Rất dễ mắc bệnh

Ngoài ra, các yếu tố như: bị mất tài sản, vợ (chồng) ngoại tình, con cái hư hỏng, những mâu thuẫn trong quan hệ thường ngày - đều có thể là nguyên nhân gây nên chứng uất. Không chỉ ở người lớn, mà các em vị thành niên cũng dễ bị chứng uất nếu cha mẹ không có thời gian để gần gũi, chăm nom con cái.

Theo y học cổ truyền, uất là khái niệm chung cho một loại bệnh chứng có nguyên nhân từ chính khí bị uất kết, làm cho khí cơ bị uất kết, dẫn đến khí cơ bị uất trệ, rồi lần lượt đến thấp, đờm, nhiệt, huyết bị thực uất. Khí uất sẽ làm thương âm, bắt đầu là thương khí, rồi đến thương huyết và cuối cùng là thành thương lao (bệnh).

Uất là do tình chí bị uất kết, không thông nên dẫn tới hoạt động của khí cơ rối loạn. Khí uất tắc lại với các triệu chứng như: trong lòng u uất, bế tắc không lối thoát, tính tình thay đổi, hay cáu gắt, giận hờn, cạnh sườn đau, trong họng như bị vướng nghẽn cục gì, mà không thể khạc nhổ ra được (dị cảm ở họng).

Nhân sâm và Kỷ tử  - Ảnh: K.Vy

Y học cổ truyền chia chứng uất ra làm 6 loại (lục uất), bao gồm: đờm uất, khí uất, huyết uất, nhiệt uất, thấp uất và thực uất; nhưng trong thực tế cuộc sống thường gặp nhất là cam khí uất kết mà ưu uất thương thần.

Để điều trị chứng uất, người bệnh phải tự giải thoát điều uất ức, nỗi phiền muộn của mình là chính. Ngoài ra, người thân và thầy thuốc phải dùng liệu pháp tâm lý giúp phân tích, chỉ ra và khuyên giải để người bệnh tự giải điều phiền uất.

Chữa trị

Theo y học cổ truyền, tùy từng thể bệnh trong chứng uất mà có phương thuốc chữa trị khác nhau. Cụ thể như:

- Thể can khí uất kết - biểu hiện bằng tính chí uất ức, tâm thần bất an, ngực sườn trướng tức, hay than ngắn, thở dài, bụng trướng, ợ chua, đại tiện thất thường..., thì dùng bài thuốc gồm các vị: xuyên khung 12g, đương quy 16g, bạch thược 12g, thục địa 12g, táo nhân 10 g, hồng hoa 8g, đào nhân 8g.

- Thể khí uất hóa hỏa - biểu hiện đau đầu từng cơn dữ dội, miệng đắng, khô, đau cạnh sườn và mệt mỏi, đau bụng (nếu là phụ nữ kinh nguyệt rối loạn), thì dùng bài thuốc gồm: bán hạ 10g, chỉ thực 10g, phục linh 9g, trúc nhự 10g, trần bì 12g, cam thảo chích 4g, đại táo 3 quả, gừng tươi 5 lát.

- Thể tâm tỳ hư nhược - biểu hiện người hay suy nghĩ căng thẳng, miên man, ăn ít, người mệt mỏi, đại tiện thất thường, nhịp tim rối loạn, hay hồi hộp, hay quên, mất ngủ, thì dùng bài thuốc gồm: đương quy 12g, phục thần 10g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 16g, long nhãn 8g, mộc hương 8g, nhân sâm 8g, viễn chí 8g, cam thảo chích 6g.

- Thể uất lâu thương thần - biểu hiện người buồn rầu, tiêu cực hay lo sợ, hoảng hốt, rối loạn tâm thần, thể này dùng bài thuốc gồm: sa sâm 12g, đương quy 12g, kỷ tử 16g, mạch môn 12g, sinh địa 24g, xuyên luyện tử 6g, toan táo nhân 8g, địa cốt bì 10g.

Cách nấu các bài thuốc trên: cho tất cả các vị thuốc vào nồi cùng với 750 ml nước (3 chén), sắc kỹ, chắt lấy 250 ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngày. Ngày uống 1 thang, mỗi liệu trình điều trị 7 - 10 ngày.

Hoài Vũ