Nỗ lực để kiểm soát cân bằng giới tính khi sinh

Sinh bằng được con trai

Nghệ An hiện có hơn 3,3 triệu người. Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh có xu hướng tăng ở tỉnh này khi tỷ lệ trung bình các năm trước là 114 bé trai/100 bé gái, nhưng đến năm 2020 đã tăng lên 114,48 bé trai/100 bé gái. Tỷ lệ này cao hơn so với mức trung bình của cả nước năm 2019 là 111,5 bé trai/100 bé gái.

Tại H.Yên Thành, tỷ lệ giới tính khi sinh của năm 2019 là 110 bé trai/100 bé gái, nhưng đến năm 2020, tỷ lệ này tăng lên 120 bé trai/100 bé gái. Có những xã, tỷ lệ sinh trong năm giữa bé trai và bé gái rất cao như: xã Thịnh Thành 64 bé trai/32 bé gái, xã Liên Thành 44 bé trai/25 bé gái...

Phát tờ rơi tuyên truyền cho người dân trong độ tuổi sinh đẻ ở Nghệ An về kiểm soát giới tính khi sinh

D.S

Tại TP.Vinh, tỷ lệ này cũng ở mức 121 bé trai/100 bé gái. Các phường có tỷ lệ mất cân bằng giới tính rất cao như: P.Bến Thủy 136,6 bé trai/100 bé gái, P.Đông Vĩnh 120 bé trai/100 bé gái, P.Hà Huy Tập 121,6 bé trai/100 bé gái.

Năm 2020, tỷ lệ sinh con thứ 3 tại xã Nghi Phú (TP.Vinh) tăng 4% so với năm trước. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tỷ lệ giới tính của xã Nghi Phú năm 2020 là 118 con trai/100 con gái (cao hơn 4 trẻ so với năm trước).

Ông Phan Văn Huê, Phó Chi cục Dân số Nghệ An, cho biết có hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó, nguyên nhân phụ trợ là do áp lực giảm sinh và các cặp vợ chồng chỉ sinh 1-2 con, nhưng lại có mong muốn trong số đó phải có con trai. Thứ hai, do nhu cầu phát triển kinh tế gia đình và các công việc nặng nhọc, công việc nông, ngư nghiệp, đi biển… đều đòi hỏi sức lao động cơ bắp của nam giới. Vì vậy, con trai vừa là trụ cột về tinh thần, vừa là trụ cột về kinh tế cho cả gia đình.

Một lý do khác là do hệ thống an sinh xã hội cho người cao tuổi chưa phát triển và đại đa số người cao tuổi lo lắng cho tương lai và bất an khi về già nếu không có con trai, nhất là khi hiện nay tỷ lệ người cao tuổi không có lương hưu ở thành thị là 64,4% và ở nông thôn là 78,1%. Nhóm nguyên nhân trực tiếp đó là việc lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ để thực hiện lựa chọn giới tính trước sinh hoặc khi đã có thai...

Nỗ lực vận động để người dân tự giác

Mất cân bằng giới tính sẽ dẫn tới hậu quả thừa nam giới, thiếu nữ giới khi đến độ tuổi kết hôn, dẫn đến tan vỡ cấu trúc gia đình, số lượng nam giới không có khả năng kết hôn tăng.

Tuyên truyền giáo dục đề án sàng lọc trước sinh cho phụ nữ ở H.Yên Thành, Nghệ An

D.S

Trước thực trạng nêu trên, thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, Chi cục Dân số tỉnh Nghệ An đã chủ động xây dựng nhiều kế hoạch, đa dạng hóa các hình thức truyền thông nhằm thay đổi nhận thức của người dân, hướng tới mục tiêu thực hiện gia đình ít con, khỏe mạnh, nâng cao chất lượng dân số. Mặt khác làm thay đổi nhận thức của các cặp vợ chồng về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện kế hoạch hóa gia đình.

Nghệ An đã triển khai đề án "can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh" giai đoạn 2016-2020. Qua đó, đã tổ chức hàng chục buổi truyền thông, tư vấn về báo động mất cân bằng giới tính khi sinh và những hệ lụy cho hàng ngàn người trong độ tuổi sinh đẻ. Bên cạnh đó, ngoài truyền thông tập trung, hiện nay nhiều địa phương đã tổ chức tuyên truyền theo nhóm, theo hộ gia đình để tăng tính hiệu quả.

Ngoài ra, đề án “sàng lọc trước sinh và sơ sinh” đã giúp nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân trong tham gia thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Năm 2020, Chi cục phối hợp với báo chí, tận dụng mạng xã hội thường xuyên phản ánh, tuyên truyền, cung cấp thông tin chính thống đến người dân trên không gian mạng để tương tác, lan tỏa đến đông đảo người dân. Trước đó, Nghệ An đã triển khai đề án “can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” tại 21 huyện, thị của tỉnh.

Ông Phan Văn Huê, Phó Chi cục Dân số Nghệ An, cho biết đưa tỷ lệ giới tính khi sinh trở về mức sinh học bình thường là một việc khó và không thể đạt được trong ngày một, ngày hai. Tuy nhiên, đơn vị vẫn kiên trì tuyên truyền, vận động, thuyết phục để người dân tự giác thực hiện, không tham gia vào quá trình lựa chọn giới tính khi sinh.

Lãnh đạo Chi cục Dân số Nghệ An cũng đề nghị cần tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các trung tâm y tế công lập, các phòng khám y tế tư nhân nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm lựa chọn giới tính thai nhi để xử lý theo phạm theo quy định của pháp luật.