Nhân viên y tế phải đối phó ‘nguy cơ bị xử lý hành chính lẫn hình sự’

Chiều 27.10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2022, dự kiến kế hoạch năm 2023.

Nêu ý kiến về ngành y tế, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, cho biết tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XV từng phát biểu ý kiến “y tế cơ sở rất thiếu và yếu, nhưng rất tiếc sau 1 năm vẫn không có gì thay đổi, chưa có chính sách cụ thể nào triển khai để “cứu” y tế cơ sở, như đồng lương thấp của nhân viên y tế đến nay vẫn chưa có gì thay đổi”.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM)

quochoi

Theo bà Lan, hiện nay ngoài y tế cơ sở, tình trạng rất nghiêm trọng với cả 2 chân kiềng còn lại là y tế điều trị và cung ứng. “Chúng tôi luôn nhận được lời phàn nàn về chất lượng khám chữa bệnh, đặc biệt là chất lượng bảo hiểm y tế. Nhưng ở các bệnh viện anh em từ lãnh đạo đến nhân viên đều nói “lực bất tòng tâm”, thiếu tất cả, thiếu từ thuốc đến thiết bị và cả trang thiết bị hiện đại điều trị”, đại biểu nêu.

Cũng theo đại biểu Phong Lan, dù đã có chính sách xã hội hoá, tự chủ bệnh viện nhưng rất khó để tự chủ. Lý do triển khai đang lệch hướng, tự chủ không phải cắt đi đầu tư của nhà nước. Đầu tư cho y tế “nhẽ ra phải ngày càng tăng, đồng thời mở ra các nguồn đầu tư khác để tăng chất lượng khám chữa bệnh cho người dân”, nhưng thực tế nhà nước đã cắt hầu hết các khoản chi cho bệnh viện tự chủ và tự chủ một phần.

Điều này dẫn đến thực tế bệnh viện không tự chủ được cả về nguồn thu và nhân lực, mua sắm từ thuốc, trang thiết bị, nên rất khó có điều kiện để hoạt động đảm bảo chất lượng tốt nhất.

“Chúng ta có Quỹ Bảo hiểm y tế, thu khó nên chúng ta giảm chi. Ép từ giá y tế, giá thuốc, vật tư... không đúng giá trị thực, ép càng rẻ càng tốt nên rất khó đảm bảo chất lượng. Dù đã ép giá như thế rồi nhưng không dễ để thanh toán”, bà Lan nói và cho biết, từ năm 2020 đến 8 tháng 2022, các bệnh viện tại TP.HCM đang bị bảo hiểm y tế từ chối thanh toán số tiền là 1.400 tỉ đồng, vì tổng mức thanh toán vượt quá Nghị định 146 do bệnh nhân tăng lên.

Theo đại biểu, đây là thực tế rất vô lý, nếu đã chấp nhận thanh toán theo tổng mức, khi bệnh nhân tăng không có bù đắp, trong khi giám định bảo hiểm y tế vẫn xem xét từng trường hợp.

“Một ước mơ bình thường của bất kỳ cán bộ y tế nào trên thế giới, không chỉ Việt Nam, là làm sao chúng tôi chỉ tập trung vào điều trị cho bệnh nhân một cách tốt nhất, chứ không phải hàng ngày đối phó với quy định thanh toán và nguy cơ bị xử lý cả hành chính lẫn hình sự”, bà Lan nêu thực tế.

Về giải pháp tình thế, đại biểu đoàn TP.HCM đề nghị giảm các thủ tục bằng nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, nếu thiếu thì ngân sách chi bù.

Cải cách tiền lương rất khẩn cấp

Về vấn đề cải cách tiền lương và phụ cấp của nhân viên y tế, theo ĐB Lan là khẩn cấp. Dù tiền lương không phải là nguyên nhân mấu chốt khiến nhân viên y tế nghỉ việc, nhưng “làm được cái gì thì phải làm”.

Đồng thời, hoàn thiện các luật liên quan, luật Khám chữa bệnh, luật Dược, Bảo hiểm y tế, cân đối thu chi... Ngoài ra, đa dạng hoá nguồn thu, giá trị thanh toán phải đúng để đảm bảo chất lượng. Nếu thiếu thì ngân sách nhà nước phải bù, nhưng “bù thiết thực chứ khôg phải trên danh nghĩa như hiện nay”.

“Theo quy định, 30% ngân sách địa phương chi cho y tế dự phòng, nhưng thử hỏi bao nhiêu địa phương làm được điều đó. Giải ngân của ngành y tế mới đạt 18%, chi không được thì phải tìm xem thấu đáo nguyên nhân tại đâu”, bà Lan đặt câu hỏi.

Chia sẻ nỗi lòng của nhân viên ngành y, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cũng cho rằng, cán bộ y tế có nhiều áp lực. "Chứng kiến bệnh nhân không được khám chữa kịp thời, bệnh nhân ra đi chúng tôi đau khổ lắm rồi. Nếu không được tạo điều kiện cho ngành y tế phát triển thì nguy cơ càng lớn hơn. Như dịch bệnh thời gian qua ngành y tế đã hy sinh và mất mát rất nhiều”, ĐB Lan chia sẻ.