Làm giàu nhờ chả
Từ khách sạn Laithong, trung tâm thành phố Ubon, đi dọc đường phố Xinalon chừng 2 km là đến dãy phố mặt tiền giàu có với những cửa hiệu chả Việt nổi tiếng. Dừng chân ở đây, tôi chợt gặp lại cái cảm giác thân quen như đang ở đâu đó trên đường phố Nam Định, Sài Gòn hay Hà Nội.
Thấy người Việt từ quê hương sang, những cô bán hàng đang nói tiếng Thái lập tức chuyển sang nói tiếng Việt. Phát âm của họ tuy không thành thạo lắm nhưng cũng đủ để chúng tôi cảm thấy ấm lòng. Dãy phố chừng 5-7 ngôi nhà, chủ yếu là anh em trong một gia đình đã di cư sang Thái từ trước năm 1945. Những người thợ làm chả, người đứng bán hàng ở đây đa số cũng là thế hệ thứ 2, thứ 3 sinh ra trên đất Thái. Thế nhưng, khi biết đoàn chúng tôi từ VN sang, ai cũng tay bắt mặt mừng như gặp lại người thân.
Tiệm chả bò bà Mạo, có hiệu là Daothong (tức Sao Vàng) nằm ngay mặt tiền của dãy phố. Ngay bên trong ngôi nhà là một xưởng làm chả với gần 20 công nhân chủ yếu là người Việt. Cái tên Sao Vàng của cửa hiệu cũng là cách để chủ nhân ngôi nhà nhớ về quê hương. Bà Mạo năm nay cũng đã hơn 90 tuổi, bà theo gia đình sang Thái từ khi còn là thiếu nữ. Cả dãy phố chả Việt này đều là anh em bà con của bà. Chị Mai, con gái bà Mạo, năm nay cũng đã gần 40 tuổi. Chị được sinh ra ở đất Thái, nhưng vẫn được gia đình dạy tiếng Việt để không bị mất gốc. Chị Mai tâm sự: “Bố mẹ mình kể, hồi mới sang Thái, họ cũng đã rất khó khăn. Họ đã làm đủ thứ nghề để kiếm sống từ rửa chén bát cho các nhà giàu đến bán hàng rong trên các phố. Một lần, khi gia đình có tiệc, mẹ chị đã làm vài món ăn Việt để đãi khách, trong đó có các món chả truyền thống của VN. Sau khi ăn và thấy ngon, những người bạn Thái của gia đình đã khuyến khích bố mẹ chị nên làm các loại chả Việt để bán. Phố chả Việt ra đời từ đó”.
Người Thái vốn quen ăn các món nướng với gia vị nhiều ớt, tỏi... nên khi ăn các loại chả Việt họ rất thích. Cửa hiệu vì thế ngày một phát triển và trong gia đình nhiều người trưởng thành đã tách ra làm cửa hiệu riêng tạo nên một dãy phố chả Việt đặc trưng. Bên cạnh chả là món chủ lực, các cửa hiệu còn sản xuất nhiều loại thịt nguội khác như bò khô, cá khô tẩm gia vị, xúc xích bò, heo...
Chị Mai cho biết, hiện mỗi ngày tiệm chả của gia đình chị có thể bán hết 300 cây (đòn) chả bò, chả heo các loại. Đặc biệt những ngày cuối tuần, tiệm chả có thể tiêu thụ đến 1.000 cây chả.
Không quên nguồn cội
Đa số công nhân làm chả cho các cửa hiệu ở phố Ubon đều là con em người Việt. Bên cạnh những người Việt định cư lâu năm ở Thái được nâng đỡ để có việc làm, tiệm chả bà Mạo còn là nơi tiếp nhận và tạo việc làm cho hơn 10 lao động khác từ VN sang. Nguyễn Khắc Chung, 23 tuổi, quê Hà Tĩnh, sang đây từ hơn 3 năm nay làm công nhân cho tiệm chả của bà Mạo, cho biết: “Bọn em sang làm việc ở đây được gia đình bà chủ rất thương, ngoài việc lo giấy tờ để trở thành lao động hợp pháp, gia đình bà chủ còn cho ở chung trong nhà như con cái. Mỗi năm, sau khi trừ ăn uống chi phí, bọn em cũng gửi về cho gia đình được hơn 30 triệu đồng”. Cùng với Chung còn có hơn 10 thanh niên khác cũng từ Nghệ An và Hà Tĩnh sang làm việc tại đây.
Ở tiệm chả bà Mạo, chúng tôi còn được những công nhân kể một câu chuyện khá xúc động. Chủ tiệm đã đặt ra một giải thưởng cho các công nhân gốc Việt là nếu ai làm giỏi mỗi năm sẽ được thưởng một chuyến về thăm quê hoặc đi du lịch VN. Phần thưởng vừa thể hiện lòng yêu nước của người chủ đồng thời cũng khuyến khích tạo điều kiện cho tất cả những người Thái gốc Việt ở đây được về VN để không quên nguồn cội.
Không chỉ tiệm chả bà Mạo mà nhiều doanh nhân người Thái gốc Việt khác hiện nay cũng học cách này để khuyến khích công nhân của mình làm việc tốt và không quên nguồn cội. Dù chỉ một thời gian ngắn dừng chân ở dãy phố chả Việt trên đất Thái, nhưng với tình cảm của đồng bào hướng về quê hương, đã làm chúng tôi ấm lòng trong suốt hành trình của chuyến du lịch Nam Lào - Đông Bắc Thái.
Bùi Ngọc Long
Bình luận (0)