Miền Trung vào mùa mưa bão

Dự báo ngắn hạn của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương cho biết: đêm 2.9 và ngày 3.9, mực nước các sông từ Thừa Thiên - Huế đến Quảng Ngãi và Nam Tây Nguyên dâng lên tạo lũ, nhiều nơi lên mức báo động I, có nơi lên mức báo động II. Có khả năng xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi các tỉnh từ Thừa Thiên - Huế đến Quảng Ngãi.

Dự báo này làm gợi nhớ những đợt lũ lịch sử cách nay đúng 10 năm, 1999 - 2009. Khi ấy, những trận mưa liên tục từ 18.10 đến 6.11.1999 đã nâng mực nước các sông lớn ở miền Trung đến độ cao chưa từng thấy. Gần 1,4m (1.384 mm) nước mưa đã đổ xuống TP Huế trong vòng 24 giờ (từ 7 giờ sáng 2.11 đến 7 giờ sáng ngày 3.11), làm mực nước sông Hương dâng cao gần 6m, cao hơn mực nước trận lụt năm 1953 đến 0,46m. Theo TS Khí tượng và môi trường Trần Tiễn Khanh (Mỹ) đây là lượng nước mưa lớn thứ nhì trên thế giới, sau kỷ lục 1.870 mm đo được tại Cilaos, đảo Réunion vào ngày 16.3.1952.

Tiếp đến là các trận mưa lớn đã xảy ra từ ngày 1 đến 7.12, nhất là ở hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi. Lượng nước mưa lên đến 2.192 mm ở thượng lưu sông Tam Kỳ và 2.011 mm ở gần Ba Tơ. Đặc điểm của trận lụt năm 1999 là nước lũ dâng cao rất mau nhưng xuống chậm, làm nhiều nơi bị lụt ngập đến 3-4 ngày. Nguyên nhân các trận lũ do bão đến từ biển Đông và mưa lớn đổ xuống từ thượng nguồn. Cạnh đó, nạn phá rừng càng làm chúng trầm trọng thêm.

Ảnh vệ tinh do Singapore liên tục cập nhật cũng cho thấy từ mấy ngày nay mây mù phủ kín biển trời từ Philippines đến Việt Nam. Mùa mưa bão đang chính thức hình thành tại miền Trung - Tây Nguyên.

“Tháng bảy nước nhảy lên bờ”. Mùa mưa bão tại miền Trung thường kéo dài từ tháng 8 đến tháng 11, và trung bình hằng năm có 4 cơn bão đổ vào đây trong điều kiện gió mùa đông bắc hoạt động mạnh. Những cơn bão biển và áp thấp nhiệt đới này thường xuất phát từ Philippines, 3-4 ngày sau ập vào bờ biển nước ta. Người miền Trung có nhiều kinh nghiệm phòng tránh bão lũ, nhất là từ sau bão Xangsane 2006. Tuy nhiên, năm nay do El Nino lại xuất hiện, bão có khả năng mạnh hơn bình thường. Những thiệt hại to lớn tại Đài Loan, Hồng Kông, Trung Quốc như vừa qua là lời cảnh báo rất mạnh mẽ. 

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương, trưa 3.9, một áp thấp trong dải hội tụ nhiệt đới ở vùng biển ngoài khơi các tỉnh Quảng Nam - Quảng Ngãi đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Hồi 13 giờ ngày 3.9, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở khoảng 15,4 độ vĩ bắc; 110,5 độ kinh đông, cách bờ biển các tỉnh Quảng Nam - Quảng Ngãi khoảng 180 km về phía đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6, cấp 7 (tức là từ 39 đến 61 km một giờ), giật cấp 8, cấp 9. Dự báo trong 24 giờ tới, áp thấp nhiệt đới hầu như ít di chuyển và có khả năng mạnh thêm. Đến 13 giờ ngày 4.9, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở trong khoảng 15,5 độ vĩ bắc; 110,8 độ kinh đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6, cấp 7 (tức là từ 39 đến 61 km/giờ), giật cấp 8, cấp 9. Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, vùng biển các tỉnh từ Quảng Trị đến Bình Định và khu vực quần đảo Hoàng Sa có mưa giông, gió xoáy mạnh dần lên cấp 6, cấp 7, giật cấp 8, cấp 9. Biển động mạnh. Các tỉnh từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi và Tây Nguyên có mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to và giông; vùng núi cần đề phòng lũ quét và sạt lở đất. Ngoài ra, do ảnh hưởng kết hợp với gió mùa tây nam hoạt động mạnh, khu vực giữa và nam biển Đông, vùng biển từ Bình Thuận đến Cà Mau có gió mạnh cấp 6, cấp 7, giật cấp 8, cấp 9. Biển động mạnh. * Chiều 3.9, Ban Chỉ đạo phòng chống lụt bão T.Ư - UB Quốc gia tìm kiếm cứu nạn đã có công điện khẩn yêu cầu các tỉnh, TP ven biển từ Quảng Ninh đến Cà Mau quản lý chặt chẽ tàu thuyền ra khơi, hướng dẫn cho các tàu thuyền đang hoạt động trên biển chủ động phòng, tránh, thoát ra khỏi hoặc không đi vào khu vực nguy hiểm. Khu vực Tây Nguyên và các vùng núi khẩn trương rà soát địa bàn và có phương án phòng, tránh lũ quét, sạt lở đất. Đ.N.K - M.Vọng - Q.Duẩn

Đặng Ngọc Khoa