Khu tưởng niệm Mỹ Lai được mở ra từ năm 1992 trên địa phận xóm Bống. Đây là nơi lưu giữ những dấu vết cuộc thảm sát của quân đội Mỹ tại mảnh đất đau thương này. Chính tại nơi đây, 7 giờ 30 ngày 16/3/1968, Trung đội Charlie dưới sự chỉ huy của trung úy William Calley đã đổ xuống Mỹ Lai và gây ra những tội ác kinh hoàng. Chỉ trong vòng 4 tiếng đồng hồ, 504 thường dân vô tội phần lớn là người già, phụ nữ và trẻ em đã bị tàn sát không thương tiếc. Khi vụ thảm sát Mỹ Lai bị phanh phui và những bức ảnh tội ác chiến tranh được đăng tải trên báo chí quốc tế, dư luận thế giới đã chấn động. Những cuộc biểu tình với quy mô toàn cầu bày tỏ thái độ chống lại cuộc chiến tranh phi nghĩa của quân đội Mỹ trên đất Việt Nam khiến chính quyền của tổng thống Nixon chao đảo. Việc xây dựng khu tưởng niệm Mỹ Lai để gợi nhớ đến những linh hồn đã khuất và ghi nhớ nỗi đau chiến tranh là điều nên làm và cần phải làm. Tuy nhiên vấn đề là làm như thế nào?
Khu tưởng niệm Mỹ Lai đang được sửa sang lại. Nếu như trước đây nền đất cũ - nơi có hào đất từng thấm máu của những người dân vô tội - vẫn còn đó thì nay, sau khi sửa sang, nền đất đã bị bê tông hóa triệt để. Những nền nhà cũ (đã bị quân Mỹ đốt cháy) bằng đất cũng được phủ bê tông lên. Một số du khách hỏi tại sao không để nguyên những hào nước cũ và nền nhà cũ mà lại đổ bê tông lên để làm gì ? Để tái hiện lại cảnh quân Mỹ giết gia cầm, người ta đắp thêm hình mấy con gà, con vịt sơn màu đỏ của máu nằm chỏng chơ trên nền bê tông. Nếu như trước đây qua khu Mỹ Lai, những nền đất gợi cho ta nỗi xúc cảm bao nhiêu thì nay khi nhìn những khối bê tông nham nhở ta bỗng thấy phản cảm bấy nhiêu.
Tôn tạo di tích lịch sử không có nghĩa là phải làm mới lại di tích lịch sử đó. Việc tối cần thiết trong việc tôn tạo một di tích lịch sử là việc bảo tồn và giữ nguyên hiện trạng của di tích lịch sử đó. Việc bê tông hóa khu di tích Mỹ Lai đã làm mất đi tính nguyên bản của một trong những dấu tích quan trọng trong cuộc chiến tranh chống Mỹ của nhân dân ta. Đây là một việc làm thiếu khoa học và phá hỏng những dấu tích lịch sử đem đến sự tiếc nuối cho du khách. Thiết nghĩ những việc "tân trang" di tích như trên cần phải triệt để dẹp bỏ.
Hoàng Tùng (Hà Nội)
Bình luận (0)