Học ngoại ngữ kiểu Mỹ trên đất Thái

01/05/2007 22:21 GMT+7

Tôi đang đi học tiếng Thái tại một trường của Mỹ ở Bangkok. Tên nó rất nhiều người biết, gọi vắn tắt là AUA. Nơi đây dĩ nhiên cũng chú trọng kỹ năng nói, nhưng phương pháp dạy thì quả là "độc". Tờ rơi giới thiệu chương trình của họ bắt đầu như thế này: "Chương trình tiếng Thái của chúng tôi có lẽ không phải là cái mà bạn mong đợi!".

Chương trình tiếng Thái tại AUA gồm 10 cấp học, mỗi cấp tương đương với khoảng 200 giờ lên lớp. Học viên đến đăng ký học vỡ lòng được khuyên: "Hãy đừng cố tập nói, dù ở trong lớp hay bên ngoài, cho đến khi bạn đạt đến cấp 5". Quả là "không mong đợi" thật! Vào lớp thì cô giáo vẽ lên bảng 1 con mắt, 1 lỗ tai và 1 quyển từ điển, rồi viết ngay bên cạnh con mắt chữ AT1 (tức cấp 1), cạnh lỗ tai chữ AT2, và gạch chéo quyển từ điển rồi viết bên cạnh chữ AT3. Có nghĩa là, ở cấp 1 học viên chỉ cần quan sát điệu bộ và hình vẽ để đoán xem giáo viên muốn nói gì, cấp 2 thì bắt đầu tập nghe, lên cấp 3 thì chưa được phép xem từ điển. Đạt đến cấp 5 thì học viên mới được dạy đọc và viết, cũng như được khuyến khích nói.

Phương pháp dạy của AUA xuất phát từ cái triết lý khá đơn giản rằng lĩnh hội một ngôn ngữ là một quá trình tự nhiên, và người lớn cũng có thể học một ngôn ngữ thứ hai giống như trẻ con học tiếng mẹ đẻ của chúng. AUA lý giải, trẻ con nhìn và nghe bằng cách hấp thu những kinh nghiệm trong cuộc sống. Chúng không để ý nhiều đến từ ngữ và âm thanh, mà chỉ quan tâm đến ý nghĩa trong cuộc giao tiếp. Ngược lại, người lớn thường chỉ chú ý đến âm thanh, ngữ pháp, các định nghĩa, cố ghi nhớ các tiểu tiết, kết quả là không nắm được cái đại cục. Thay vì cố tập nói như người lớn, trẻ con chỉ đơn giản cố gắng hiểu chuyện gì xảy ra xung quanh chúng. Cho đến một lúc nào đó, sự tích lũy về ngôn ngữ đủ nhiều, trẻ con sẽ bắt đầu nói. Chúng nói một cách tự nhiên, không gượng ép, có thể lúc đầu chưa được tròn trịa, nhưng thời gian sẽ giúp chúng tự điều chỉnh và hoàn thiện.

AUA khuyên người lớn cũng học như thế. Tất nhiên là hơi mất thời gian. Nhưng họ có lý. Người lớn khi phát âm sai, rồi quen đi và rất khó để sửa chữa. Hồi mới sang Thái Lan, tôi cứ nói tên các địa danh theo kiểu được phiên âm ra tiếng Anh. Rất không chính xác. Bây giờ nghe người Thái nói, biết mình đọc không đúng, nhưng sửa thì hơi khó. Người tập nói quá sớm có thểá giới thiệu về mình: "Tôi có hai mươi con vịt" thay vì nói: "Tôi hai mươi tám tuổi"; một ông Tây rất dễ biến lời khen ngợi: "Các cô gái Thái rất gợi cảm" thành việc báo một thông tin hết sức giật gân: "Có một cô gái chết trong tình trạng hở hang".


Minh họa đề tài quảng cáo - ảnh: Thục Minh

Với phương pháp như thế, giáo viên ở đây, tất nhiên đều là người Thái, buộc phải có trước tiên hai khả năng, khả năng thể hiện lời nói bằng điệu bộ và khả năng hí họa. Học viên AT1 đến AT4 đến trường chẳng cần giấy bút, sách vở gì cả. Vào lớp, sau khi điểm danh, giáo viên bắt đầu nói thao thao bất tuyệt. Vừa nói họ vừa dùng điệu bộ và mọi sắc thái biểu cảm để minh họa. Chỗ nào không minh họa được bằng động tác thì họ vẽ lên bảng, hoặc dùng tranh ảnh có sẵn. Thỉnh thoảng giáo viên cũng đặt câu hỏi với học viên, nhưng họ không khuyến khích, thậm chí là không cho phép trả lời bằng tiếng Thái.

Hôm đầu tiên tôi vào lớp thì chứng kiến một cuộc cãi nhau. Cô giáo khăng khăng chính Columbus tìm ra châu Mỹ. Còn Alex, người Pháp, học AT2, thì nửa tiếng Anh, nửa tiếng Pháp khẳng định chính Magellan. Cô giáo cau mặt và đưa nắm đấm về phía Alex để tỏ ý không đồng tình. Nghe có vẻ hơi thiếu sư phạm, nhưng thực tế là không khí lớp học rất vui. Các thầy cô rất khéo làm trò cười. Họ nói tất cả các chủ đề trong cuộc sống, dĩ nhiên là theo kế hoạch và chủ ý sắp sẵn. Họ nói từ chuyện sex cho tới chuyện hoàng gia, họ ca ngợi nhiều điểm tốt cũng như cười nhạo những điều quái gở của người Thái. Chuyện gì cũng có thể làm học viên cười và cảm thấy thoải mái. Có khi cả giờ học thầy trò chỉ... đánh bạc.

Còn việc bố trí lịch học thì cũng hết sức... trời ơi. Học viên đóng tiền mua một số lượng giờ học nào đó mà mình thích, mỗi giờ là 102 baht (gần 3 USD), mua nhiều có khuyến mãi, và muốn đi học lúc nào cũng được trong vòng 2 năm. AUA dạy liên tục từ 7 giờ sáng đến 4 giờ chiều, rồi từ 6 đến 8 giờ tối. Mỗi lớp học kéo dài 1 tiếng đồng hồ và có 2 giáo viên đứng lớp. Học viên bước vào lớp thì được giáo viên đánh dấu vào sổ, trừ đi 1 giờ! AT1 và AT2 có thể học chung; AT3, AT4 cùng một lớp, AT5 đến AT10 cũng chỉ có một lớp.

AUA khuyến khích học viên đến lớp đều đặn và càng nhiều giờ càng tốt, tối đa là 6 giờ/ngày. Kết quả học tập được đánh giá thông qua số giờ đến lớp, cách thức tiếp nhận và hiểu bài của học viên, các yếu tố có ảnh hưởng đến việc tiếp xúc với tiếng Thái, cũng như sự tự đánh giá của học viên. Có vẻ như họ không coi trọng lắm việc đánh giá bằng thi cử, bởi việc họ quan niệm học phải thoải mái, học là một sự tự thân vận động để đạt được mục tiêu thiết thực do chính học viên đặt ra.

Thục Minh (từ Thái Lan)

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.