Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng: Của người mà nhận của ta!

Trong Vinh Sử có Giao Tiên

Lật hai tập cuốn Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng, rất nhiều bài hát được ghi tên tác giả là Giao Tiên-Vinh Sử. Tìm hiểu xuất xứ của những ca khúc xưa như Hỏi vợ ngoại thành, Đường về quê, Rước dâu về làng, Đính ước, Thương lắm đồng quê, Cô Thắm về làng, Mưa bụi cao nguyên, Ru em vào mộng..., được biết tất cả đều do nhạc sĩ Giao Tiên sáng tác vào thập niên 70 thế kỷ trước. Tuy nhiên điều đáng nói ở đây là trong Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng có một số bài ký tên tác giả là Giao Tiên-Vinh Sử, số khác lại ghi những cái tên... lạ hoắc mà cả trong giới nhạc sĩ cũng chẳng biết là ai như Xuân Hậu-Nguyệt Sử, Cô Phượng-Dương Tiến Thu, Diễm Nhi-Diễm Đào, Xuân Hòa-Vinh Quang, Hương Xuân-Cô Phượng...

Nhạc sĩ Giao Tiên

Gặp nhạc sĩ Giao Tiên, ông đưa ra nhiều ca khúc như Vó ngựa trên đồi cỏ non, Tình đẹp mùa chôm chôm, Nàng xuân chung tình, Cô Thắm về làng... với đầy đủ bản thảo viết tay khi sáng tác và khẳng định có 21 trên tổng số 86 ca khúc trong hai tập Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng là do ông sáng tác. Ở tập 1, ông chỉ đồng ý nhạc sĩ Vinh Sử cùng đứng tên đồng tác giả hai ca khúc Quán Gấm đầu làng - Chàng chưa thi đỗ và Quán Gấm đầu làng - Vinh quy bái tổ, 5 ca khúc còn lại ông không có bất cứ thỏa thuận nào với nhạc sĩ Vinh Sử trong việc đồng tác giả. Tương tự, 14 ca khúc trong tập 2, nhạc sĩ Vinh Sử cũng tự ý ghi tên mình đồng tác giả với Giao Tiên và "sáng tác" thêm rất nhiều "nghệ danh" khác.

Nhạc sĩ Giao Tiên cho biết: "Các ca khúc của tôi đã được phổ biến khá nhiều và những người biên tập hai cuốn sách này hẳn phải biết. Đáng tiếc là trong Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng xuất hiện nhiều ca khúc có ghi tên tôi, nhưng Nhà xuất bản m nhạc không hề kiểm tra xem tôi có ủy quyền cho phép in tác phẩm của mình hay không?". Đến đây thì lời giải thích đã rõ: không hề có một cặp Giao Tiên - Vinh Sử mà là sự... hô biến, tùy tiện thay đổi tên tác giả của nhạc sĩ Vinh Sử.

Tình bạn "thà trắng, thà đen"!

Các ca khúc của nhạc sĩ Giao Tiên

Trước năm 1975, Giao Tiên và Vinh Sử có quen biết nhau. Sau đó vì sinh nhai, hai người không còn dịp gặp lại. Năm 1997, cả hai có cơ hội trùng phùng và Giao Tiên đã đồng ý làm giấy ủy nhiệm cho nhạc sĩ Vinh Sử đứng ra thay thế ký kết các hợp đồng thu thanh, thu hình với các hãng sản xuất băng đĩa nhạc ở TP Hồ Chí Minh. Nhạc sĩ Vinh Sử đã thay Giao Tiên (đang ở Cam Ranh) nhận tiền tác quyền từ các hãng băng đĩa. Song theo lời nhạc sĩ Giao Tiên thì: "Lúc đó tôi cũng không biết số tiền là bao nhiêu, thỉnh thoảng Vinh Sử đưa tôi năm, bảy chục ngàn nói là tiền thu băng đĩa".

Theo nhạc sĩ Giao Tiên, trước đây khi sản xuất băng đĩa nhạc, nhạc sĩ Vinh Sử đã nhiều lần vi phạm bản quyền của ông. Đơn cử, nhạc sĩ Vinh Sử đã tự ý đổi tựa bài hát Mất nhau rồi thành Thà trắng, thà đen và tự ý ghi tên tác giả là Vinh Sử mà không có sự đồng ý của Giao Tiên. Vì vậy, từ năm 2000, ông không quan hệ công việc với nhạc sĩ Vinh Sử nữa. Mới đây, ông đã gọi điện thoại cho nhạc sĩ Vinh Sử, thắc mắc vì sao làm tuyển tập nhạc của Vinh Sử mà lại đưa tác phẩm của Giao Tiên vào rồi đồng ký tên hai người hoặc tự tiện đặt tên tác giả mới? Nhạc sĩ Vinh Sử trả lời "vì tình anh em" nên đưa ca khúc của Giao Tiên vào luôn! Nhạc sĩ Giao Tiên cho rằng như vậy là vi phạm tác quyền, đồng thời yêu cầu nhạc sĩ Vinh Sử làm bản tường trình về những vi phạm bản quyền đối với tác phẩm của Giao Tiên từ trước đến nay, rồi gửi bản tường trình cho Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc (phía Nam), sau đó công khai xin lỗi trên báo chí. Nhạc sĩ Giao Tiên cho biết sẽ làm việc với Nhà xuất bản m nhạc về việc in Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng. 

"Tình", "tiền" hay "danh"?

Nhạc sĩ Vinh Sử

Để rộng đường dư luận, chúng tôi đã gặp nhạc sĩ Vinh Sử. Sau đây là ý kiến của ông: "Đó là chuyện riêng tư. Hai chúng tôi từng là bạn bè, tình nghĩa lắm. Tôi dự định gặp Giao Tiên để giải quyết rắc rối này. Ngày xưa nhận được tiền tác quyền đồng nào là mừng lắm rồi. Tôi cũng có đưa cho ông ấy tiền tác quyền, tuy không nhiều, vì lúc đó số tiền nhận được cũng không là bao. Nhạc sĩ Giao Tiên đã đồng ý bán cho tôi mỗi ca khúc là 50.000đ, thỉnh thoảng tôi còn đưa thêm chút đỉnh tiền nữa mà giờ lại nói vậy". Song khi hỏi ông tại sao lại tự ý để tên mình vào các ca khúc của Giao Tiên hay đổi thành tên tác giả khác, ông ấp úng: "Tôi biết mình làm thế là không đúng. Vả lại trước đây tình nghĩa anh em nên tôi không nghĩ gì cả, cứ cho là nhạc của Giao Tiên cũng là của mình vì tôi có biên tập lại đôi chút cho hợp với thị hiếu khán thính giả hơn. Sau chuyện này, tôi sẽ cắt đứt quan hệ với nhạc sĩ Giao Tiên. Còn những cái tên lạ trong hai cuốn Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng đều là tên con tôi hoặc con anh Giao Tiên, số khác thì do tôi tự đặt(!)".

Nhạc sĩ Vinh Sử đã ngang nhiên thay đổi tên tác giả một cách tùy tiện như thế! Hỏi ai đã lĩnh tiền tác quyền hai tập cuốn Tuyển tập Vinh Sử - Những tình khúc vàng, nhạc sĩ Vinh Sử xác nhận ông đã nhận và chưa (hay không?) đưa cho nhạc sĩ Giao Tiên.

Riêng nhạc sĩ Giao Tiên thì bày tỏ: "Tôi không bao giờ chấp nhận việc vi phạm bản quyền vì đã gọi là một nhạc sĩ, tức là một người trí thức, thì phải có lương tâm nghề nghiệp, có danh dự. Đối với tôi, chuyện tiền bạc không thành vấn đề, quan trọng vẫn là xác định tên tác giả. Từ năm 1998 đến nay, tôi không hề liên lạc hay giao bất cứ bản nhạc nào cho Vinh Sử nữa. Tôi muốn chuyện này sớm kết thúc".

Đây cũng là bài học cho nhạc sĩ Vinh Sử khi ông không hiểu hoặc cố tình không hiểu chuyện tác giả, tác quyền và tự ý cho mình được quyền trở thành cha đẻ những đứa con tinh thần của người khác.

Ông Đinh Trung Cẩn - Giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc (khu vực phía Nam) Khi sáng tác xong, nhạc sĩ trình tác phẩm mới lên Cục Bản quyền Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa - Thông tin để được cấp chứng nhận quyền tác giả. Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc là cơ quan được nhạc sĩ ký ủy thác thu hộ tiền tác quyền. Riêng trường hợp nhạc sĩ Giao Tiên-Vinh Sử, khi ký hợp đồng ủy thác, nhạc sĩ Vinh Sử phải chịu trách nhiệm về những sáng tác của mình. Chúng tôi cũng đã có nhiều đợt trao tiền tác quyền cho nhạc sĩ Vinh Sử. Hai nhạc sĩ Giao Tiên và Vinh Sử phải có trách nhiệm trao đổi với nhau chuyện tên tác giả. Giờ đã có Luật Bản quyền và sở hữu trí tuệ thì việc xác định tác giả sẽ liên quan mật thiết đến tiền tác quyền. Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc đã đề nghị nhạc sĩ Giao Tiên làm bản tường trình rồi sẽ mời nhạc sĩ Vinh Sử đến để có kết luận chính thức. Nhạc sĩ Lương Dũng - Chịu trách nhiệm xuất bản và nhạc sĩ Phương Loan - Biên tập nội dung Tuyển tập Vinh Sử -  Những tình khúc vàng Nhà xuất bản m nhạc có bản cam kết của nhạc sĩ Vinh Sử ký xác nhận toàn bộ 86 ca khúc trong Tuyển tập Vinh Sử -  Những tình khúc vàng là do ông sáng tác. Khi có đủ giấy tờ, chúng tôi mới xin giấy phép xuất bản được. Chuyện nhạc sĩ Vinh Sử tự ý sử dụng ca khúc của người khác và mạo nhận của mình thì chính ông ấy sẽ phải chịu trách nhiệm. Nhạc sĩ Vinh Sử khẳng định rằng tất cả những nghệ danh trong hai cuốn Tuyển tập Vinh Sử -  Những tình khúc vàng là của ông. Chúng tôi đã phát hành hai tập Tuyển tập Vinh Sử -  Những tình khúc vàng cách đây độ hai tháng.

X.H - Đ.T