'Lãng phí trách nhiệm đang phổ biến, gây thất thoát niềm tin của nhân dân'

Lãng phí trách nhiệm

Sáng 31.10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) phát biểu thảo luận tại Quốc hội

gia hân

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) cho rằng những thất thoát, lãng phí rất lớn, nghiêm trọng, làm mất đi cơ hội phát triển mà đoàn giám sát của Quốc hội đã chỉ ra “chỉ là phần nổi của tảng băng”.

Ông cho rằng, đằng sau những lãng phí hữu hình ấy là những lãng phí vô hình với sức tàn phá lớn hơn nhiều, không chỉ “làm mất đi cơ hội phát triển” mà còn làm nghèo đất nước, làm lãng phí những nguồn lực quý giá của quốc gia, suy yếu bộ máy công quyền và có thể sẽ đe dọa sự tồn vong của chế độ.

Đề cập một loại lãng phí khác ông cho là "lãng phí trách nhiệm", đại biểu Tây Ninh dẫn lại câu chuyện nhiều bệnh viện công xin thôi tự chủ, ách tắc đấu thầu thuốc, thiết bị trong bệnh viện công… đang làm trì trệ bộ máy, gây nhiều lãng phí được nhiều đại biểu đề cập trong 2 ngày thảo luận kinh tế - xã hội tuần trước.

Theo đại biểu, ở một góc độ nào đó những người trong cuộc bị đánh giá là thiếu tinh thần trách nhiệm; thiếu ý thức đấu tranh, thiếu năng động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm… Tuy nhiên, ông cho rằng phần đông trong số họ là những người có lương tâm và trách nhiệm, chỉ có điều tinh thần trách nhiệm của họ không được phát huy, bị lãng phí.

Đại biểu Trần Hữu Hậu: "Lãng phí trách nhiệm đang phổ biến, gây thất thoát niềm tin của nhân dân"

Chuyện thật như đùa

Minh chứng cho nhận định này, đại biểu Hậu dẫn vướng mắc trong luật Đầu tư công liên quan tới sử dụng kinh phí chi thường xuyên trong thực hiện việc nâng cấp, cải tạo, sửa chữa các công trình công cộng cấp bách tại nhiều địa phương nhưng chậm được sửa đổi.

“Trong những ngày này, các địa phương đang xây dựng dự toán ngân sách 2023; rất, và rất nhiều địa phương đang đau đầu trong việc sử dụng ngân sách thế nào cho có hiệu quả, đáp ứng những nhu cầu bức thiết của cử tri, của người dân mà không vi phạm các quy định”, đại biểu Hậu nêu.

Theo ông, nhiều công trình cần thiết, nên làm bằng kinh phí chi thường xuyên để tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đáp ứng mong mỏi của cử tri… nhưng theo quy định phải sử dụng nguồn đầu tư công với quy trình thủ tục nhiêu khê, tốn kém nhiều công sức thời gian; không tương xứng với số vốn cần sử dụng cho công việc.

Điều này dẫn đến tình trạng, khi dùng nguồn chi thường xuyên, họ biết làm như vậy là phù hợp, là hiệu quả nhưng nơm nớp lo bị kiểm điểm, bị xuất toán. Để hạn chế chuyện ấy xảy ra, nhiều trường hợp, họ phải tốn không ít thời gian và trí tuệ chỉ để tìm cho ra một cái tên của dự án sao cho phù hợp quy định và tránh sự chú ý của cơ quan kiểm toán.

“Đó là một trong những việc không ai muốn làm nhưng không ít những người có trách nhiệm với dân, với công việc đang phải làm. Đáng tiếc, đó là chuyện thật như đùa đang diễn ra ở nhiều nơi trong mỗi kỳ lập dự toán ngân sách hàng năm”, ông nói.

Đại biểu Quốc hội đề xuất Chính phủ 'đáng chi phải chi', mua xe cũ nhưng tiền sửa lớn

Lách luật để làm việc cần làm

Đại biểu đoàn Tây Ninh cho biết, trả lời chất vấn tại kỳ họp 3 Quốc hội XV, cả 2 Bộ trưởng GTVT và Tài chính đều xác nhận trước Quốc Hội đây là một vướng mắc lớn với các địa phương và bộ, ngành, cần phải sửa. Thế nhưng, tới nay chưa được sửa đổi dù Bộ Tài chính đã có phương án trình Chính phủ, Quốc hội ban hành nghị quyết riêng về việc này.

“Gần nửa kỳ họp trôi qua vẫn chưa thấy động tĩnh gì, tôi hỏi một vị có trách nhiệm trong Bộ Tài chính thì được biết: Vẫn chưa xong!”, ông cho biết.

Ông Hậu nhìn nhận, tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo, cán bộ, công chức Bộ Tài chính đang bị lãng phí và sự lãng phí ấy sẽ đưa đến những thiệt hại thế nào thì khó mà đong đếm hết được.

Bên cạnh đó, tại kỳ họp lần này, nếu Quốc hội không thông qua nghị quyết về vấn đề này thì những tháng cuối năm 2022 và năm 2023 sẽ có rất nhiều cán bộ công chức, viên chức không dám làm chuyện cần làm. "Tức là trách nhiệm của họ bị thất thoát", ông Hậu nhận định.

Đồng thời, có thể có không ít cán bộ, công chức, cơ quan đơn vị do lấy hiệu quả làm mục tiêu; lấy việc làm tròn trách nhiệm với dân, với địa phương, đơn vị làm trọng… mà tìm cách “lách” để làm sẽ phải giải trình với kiểm toán, thanh tra; cũng có thể sẽ có những cán bộ, công chức, viên chức sẽ bị kiểm điểm, nhắc nhở, thậm chí xem xét kỷ luật…

Từ đó, ông Hậu đề nghị Chính phủ sớm xem xét thông qua đề xuất của Bộ Tài chính, nhanh chóng trình Quốc hội dự thảo nghị quyết về vấn đề này.

Theo đại biểu đoàn Tây Ninh, quy luật của sự phát triển là: “Khi cái tiêu cực, cái yếu kém, cái trì trệ… trở thành phổ biến thì lỗi không chỉ thuộc về những người trực tiếp làm ra cái tiêu cực, cái yếu kém, cái trì trệ mà lỗi trước hết thuộc về tổ chức bộ máy và phương thức vận hành bộ máy ấy. Để xóa đi những tiêu cực, trì trệ, yếu kém thì không chỉ dừng ở xử lý những người trực tiếp gây ra nó mà vấn đề căn bản là phải cải tổ bộ máy và phương thức vận hành của bộ máy ấy”.

Từ câu chuyện dẫn ra, ông Hậu cho rằng, thất thoát, lãng phí trách nhiệm đang trở nên phổ biến trong các cấp, các ngành, ở bộ phận không nhỏ cơ quan đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức.

Đại biểu Quốc hội: "Nhiều vụ án liên quan đến cán bộ đều có bóng dáng quản lý đất đai"

"Sự thất thoát, lãng phí này đã và đang gây ra những hậu quả khôn lường trong hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước, trong thực thi công vụ… làm thất thoát, lãng phí niềm tin của nhân dân với Đảng, với Nhà nước", đại biểu Trần Hữu Hậu nhấn mạnh.