Mặt trận lòng dân chống tham nhũng

08/06/2012 03:50 GMT+7

Tham nhũng, lãng phí, cơ chế trách nhiệm trong bộ máy chính quyền... là những vấn đề được các ĐBQH đề cập nhiều khi thảo luận tại nghị trường hôm qua 7.6 về tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2012.

>> Đại biểu kiến nghị giảm thuế, Bộ trưởng nói không thể

Lo ngại trước vấn nạn tham nhũng, Phó trưởng đoàn chuyên trách đoàn ĐBQH Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa đề nghị: “Chính phủ cần có giải pháp mạnh về phòng, chống tham nhũng và lãng phí. Các bộ, ngành và địa phương cần nêu cao chế độ trách nhiệm, sẵn sàng chịu trách nhiệm trước Đảng và nhân dân khi xảy ra sai trái”.

 

Nhiệm vụ quan trọng lúc này là cần phải có mặt trận lòng dân chống tham nhũng, cần có những quân binh chủng hợp thành đủ mạnh, những vị tướng lĩnh tài năng và ái quốc thì chắc chắn cuộc chiến đấu chống tham nhũng của chúng ta mới giành được thắng lợi

Ông Lê Nam, Phó trưởng đoàn chuyên trách đoàn ĐBQH Thanh Hóa

Phó trưởng đoàn chuyên trách đoàn ĐBQH Thanh Hóa, ông Lê Nam cũng quả quyết: “Bây giờ tham nhũng không còn tinh vi nữa, không còn e dè nữa, nó đã là giặc tràn vào lãnh thổ, đã bắt làm tù binh một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Do vậy, nhiệm vụ quan trọng lúc này là cần phải có mặt trận lòng dân chống tham nhũng, cần có những quân binh chủng hợp thành đủ mạnh, những vị tướng lĩnh tài năng và ái quốc thì chắc chắn cuộc chiến đấu chống tham nhũng của chúng ta mới giành được thắng lợi”.

Ông Lê Như Tiến, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh Thiếu niên và Nhi đồng của QH: Hối lộ len lỏi “theo đường tiểu ngạch”

Báo cáo của Chính phủ về kinh tế - xã hội trình QH tại kỳ họp này đã nhận định: tình trạng tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng với những biểu hiện phức tạp, xảy ra trên nhiều lĩnh vực gây bức xúc trong xã hội là thách thức lớn đối với sự quản lý của nhà nước. Tham nhũng có mặt khắp nơi với nhiều mặt nạ, nhiều vỏ bọc khác nhau như thách đố kỷ cương phép nước. Các lĩnh vực là nơi khu trú của tham nhũng, là mảnh đất màu mỡ nuôi dưỡng tham nhũng nảy nở phát triển và lũng đoạn đó là lĩnh vực đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng cơ bản, tín dụng ngân hàng, thu chi ngân sách, quản lý vốn và tài sản nhà nước, mua sắm tài sản công, công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ.

Chỉ riêng lĩnh vực đất đai với trên 365.000 ha đất bỏ hoang hóa, cấp sai đối tượng, chuyển nhượng trái pháp luật, sử dụng sai mục đích, kém hiệu quả, nhiều dự án treo xuyên thế kỷ của trên 10.796 tổ chức, cá nhân, đơn vị trong toàn quốc là lĩnh vực phát sinh nhiều tham nhũng, tiêu cực nhất. Người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp có quyền gần như tuyệt đối trong việc định đoạt đất đai, khi đất đai trở thành hàng hóa có giá trị đặc biệt thì những người được giao quyền rất dễ "xúc động" trước những nguồn lợi béo bở đó. Trong khi các cơ sở y tế, các thiết chế văn hóa, các nhu cầu bức thiết về an sinh xã hội, các cơ sở giáo dục, đào tạo đang thiếu đất nghiêm trọng nhằm giảm tải cho các nhu cầu bức xúc về văn hóa, xã hội, khám, chữa bệnh cho nhân dân và giáo dục đào tạo thế là "quốc nạn có nguy cơ hạ đo ván quốc sách".

Lê Như Tiến 
Ông Lê Như Tiến phát biểu tại nghị trường - Ảnh: Ngọc Thắng

Thưa QH, gần đây dư luận xã hội và cử tri đặc biệt quan tâm đến các "quả đấm thép" của nền kinh tế, đó là các tổng công ty, tập đoàn nhà nước mà các DN vừa và nhỏ luôn kính cẩn nghiêng mình gọi là các ông lớn, các đại gia. Sau PMU 18, Vinashin nay là Vinalines, mỗi DN này đã làm thất thoát, lãng phí, nợ đọng hàng chục nghìn tỉ đồng của nhà nước, của nhân dân, cử tri thấp thỏm chờ xem tiếp theo còn xuất hiện các Vina nào nữa. Các  tổng công ty, tập đoàn nắm trong tay vốn chủ sở hữu của nhà nước lên tới 700.000 tỉ, lớn hơn tổng số thu ngân sách hằng năm của quốc gia song hiệu quả kinh doanh lại không tương xứng với đầu tư của nhà nước và sự kỳ vọng của nhân dân.

 

Giống buôn lậu, gian lận thương mại, tham nhũng hối lộ không đi theo con đường chính ngạch mà thường len lỏi theo các con đường tiểu ngạch. Đó là các quý bà, quý cô, quý cậu, quý người thân trong gia đình...

Ông Lê Như Tiến, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục  - Thanh Thiếu niên và Nhi đồng của QH

Một số "quả đấm thép" đang tan chảy khiến chúng ta phải tính đến tái cấu trúc, phải nghĩ đến phương thức đầu tư và cách thức quản trị doanh nghiệp. Phải chăng có nguyên nhân là do nhà nước quá nuông chiều "các công tử" này, sẵn sàng cung ứng bầu sữa ngân sách, nguồn lực đất đai mà chưa xem xét toàn diện đến năng lực hiện thực và khả năng thực hiện của các DN này. Mỗi khi các DN hoạn nạn nhà nước dễ dàng mở ngân khố hầu bao quốc gia để giải cứu, ném phao cứu sinh, đến nỗi nhiều DN không mặn mà, hồ hởi cổ phần hóa chỉ muốn bao cấp dài dài "làm gà công nghiệp".

Thưa QH, giống buôn lậu, gian lận thương mại, tham nhũng hối lộ không đi theo con đường chính ngạch mà thường len lỏi theo các con đường tiểu ngạch. Đó là các quý bà, quý cô, quý cậu, quý người thân trong gia đình. Bằng hình thức chuyển dịch tiền và tài sản của chủ sở hữu khác nhau bằng cách dùng phép thuật nhào nặn, biến hóa các số liệu thu, chi tài chính phi pháp thành hợp pháp mỗi khi thanh tra, kiểm toán hỏi thăm là bằng rất nhiều mỹ từ thân thiện lọt tai, quà biếu, quà cảm ơn, mừng sinh nhật, mừng nhà mới, tặng thẻ tín dụng hàng chục nghìn đô, khuyến mãi gia đình tour du lịch nước ngoài, thậm chí còn mừng cả căn hộ, ô tô khi lên chức…

ĐB Dương Trung Quốc: Có trách nhiệm của Quốc hội

...Một trong những chức năng quan trọng cũng là trách nhiệm nặng nề nhất của Chính phủ phải là điều hành đất nước ở tầm vĩ mô. Vĩ mô vừa mang nội hàm về không gian (to lớn) lẫn thời gian (lâu dài).

 Ta có thể đặt ra những câu hỏi: Vì sao đất nước đã hòa bình gần bốn mươi năm mà con đường huyết mạch số 1 hay hệ thống đường sắt vẫn gần như thời kỳ Tây cai trị?

Dương Trung Quốc 
ĐB Dương Trung Quốc - Ảnh: Ngọc Thắng

 Vì sao trên lĩnh vực công nghiệp hóa hiện đại hóa luôn được coi là mục tiêu chiến lược và được Chính phủ đầu tư nhiều nhất trong đó đặt vai trò động lực hàng đầu cho các tập đoàn nhà nước lại là lĩnh vực kém thành công nhất. Để nhắc đến một thương hiệu hay một sản phẩm công nghiệp đáng để cho thế giới biết đến dường như chưa có! Còn nhắc đến con số những thất thoát ngân sách khổng lồ gắn với những đổ vỡ của một vài tập đoàn như Vinashin, Vinalines thì có ai không xót ruột...

 

Năng lực lắng nghe bị hạn chế phải chăng do Chính phủ chưa tin vào dân, vào những người không nằm trong bộ máy tư vấn gần gũi của Chính phủ, hay còn vì lợi ích nhóm?!

ĐB Dương Trung Quốc

 Trong khi đó, như chúng ta vừa thảo luận về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, thì chính những người nông dân, ngư dân vốn ít được sự quan tâm đầu tư của Chính phủ, thậm chí phải chịu đựng nhiều rủi ro không chỉ của thiên tai mà của cả những sai sót trong điều hành của Chính phủ lại làm nên những thành tựu, những thương hiệu hơn hẳn công nghiệp. Nó cho thấy trên nhiều lĩnh vực quan trọng, thực tiễn đã vượt qua sự chủ động trong tầm nhìn và tầm tay quản lý của Chính phủ!?

 Một ví dụ nữa, đội ngũ cán bộ công chức được tuyển chọn, đào tạo trong đó dường như ai cũng được bồi dưỡng những khóa học về “quốc phòng toàn dân” mà vẫn để hiện tượng sử dụng lao động người nước ngoài, cho thuê đất rừng hay khai thác khoáng sản và gần đây nhất là nuôi hải sản ở ngay những vị trí trọng yếu của an ninh quốc gia đều vượt ra ngoài tầm kiểm soát của bộ máy nhà nước?!

 Nhìn bản đồ quốc gia, chúng ta sẽ thấy không ít sự bất hợp lý và lãng phí, hệ quả của mối quan hệ giữa Chính phủ trung ương và chính quyền các địa phương bị chi phối bởi tầm nhìn cục bộ cũng như sự thỏa hiệp của mối quan hệ xin - cho. Cần nhấn mạnh rằng mối quan hệ xin - cho đang ngày càng trầm trọng và gây tác hại lớn nhất cho việc điều hành đất nước, phá hoại những giá trị xã hội, đã tạo nên hiện tượng đáng quan ngại không chỉ là các vụ tham nhũng và thất thoát lớn đã được phát hiện hay không thể phát hiện, mà còn là hiện tượng đã được thừa nhận là “tham nhũng vặt”.

Trong khi đó, đối với nhân dân, chính bộ máy công quyền ấy lại phải chăng quá khắt khe cảnh giác để rồi hành xử có phần vụng về, thô bạo đối với một bộ phận nhân dân, làm phương hại đến hình ảnh của một nhà nước của dân, do dân và vì dân mà chúng ta đang phấn đấu. Chỉ số lòng tin của dân đối với Chính phủ chưa khi nào được quan tâm tính đến, nhưng chắc chắn không như chúng ta mong muốn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế ấy, nhưng theo tôi nguyên nhân đáng quan ngại nhất là năng lực “lắng nghe” của Chính phủ. Nhìn lại một chặng thời gian dài hơn mỗi kỳ họp, chúng ta sẽ thấy có rất nhiều vấn đề đã được cảnh báo đến từ phát biểu của nhiều nhà khoa học hay hoạt động xã hội, trong đó có những ĐBQH, từ rất nhiều cuộc hội thảo, đề tài nghiên cứu... mà Chính phủ chậm tiếp thu để rồi thực tiễn chứng minh những lời cảnh báo ấy đã trở thành hiện thực. Năng lực lắng nghe bị hạn chế phải chăng do Chính phủ chưa tin vào dân, vào những người không nằm trong bộ máy tư vấn gần gũi của Chính phủ, hay còn vì “lợi ích nhóm”?!

Trong những hạn chế của Chính phủ ấy có trách nhiệm của QH. Vì sao khi thảo luận về “luật phòng chống tham nhũng”, nhiều vị ĐBQH và dư luận xã hội đã can rằng không nên giao trách nhiệm đứng đầu cơ quan này cho cơ quan hành pháp, thế mà chính QH chúng ta lại thông qua luật để tới nay phải sửa lại. Vì sao từ nhiệm kỳ trước tại QH, tôi đã thấy có vị ĐB nêu lên sự cần thiết phải xây dựng luật nhằm quản lý và phát huy vốn của nhà nước, mà QH vẫn chưa tiếp thu. Vì sao khi xảy ra những vụ việc như ở Tiên Lãng (Hải Phòng), Văn Giang (Hưng Yên)... chẳng thấy QH sớm vào cuộc. Tại sao xảy ra hiện tượng người Trung Quốc vào nuôi cá ngay kề địa bàn quân sự ở Cam Ranh người phát hiện lại chỉ là báo chí… Tất cả các bản báo cáo ngân sách Chính phủ trình, QH đều... cho qua, thì sự thất thoát ngân sách lớn như thế có trách nhiệm của QH không? Thưa QH, nói đến QH tôi cũng ý thức rằng trong đó có cả chính mình.

Từ những ý kiến trên, tôi kiến nghị: các bản báo cáo mỗi kỳ họp QH của Chính phủ ngoài phần báo cáo như cách viết hiện nay, QH cần hướng việc giám sát vào những vấn đề nổi bật gắn với tầm điều hành vĩ mô của Chính phủ để thấy những tiến bộ của Chính phủ sau mỗi kỳ họp thông qua những đánh giá việc thực hiện những mục tiêu lớn và dài hạn.

Cuối cùng tôi xin nhắc lại lời của người xưa đúc kết về thuật trị nước. Đó là câu đối của một viên quan thời Hậu Lê (Hoàng Ngũ Phúc) vào một thời kỳ lịch sử rối ren đã nhắc nhở: “Nước lấy dân làm gốc, lúc bình yên, nước hãy để dân yên - Dân lấy nước làm lòng khi hữu sự dân sẽ ra gánh vác”.

Thử đặt ra một câu hỏi, vào thời điểm này “khi hữu sự” liệu dân có ra gánh vác như những thời kỳ đầy thử thách trong quá khứ lịch sử hào hùng hay không? Đặt lòng câu hỏi ấy, Chính phủ sẽ thấy nhiều việc cần làm… 

Nguyệt Minh - Tuệ Nguyễn

>> Lạm phát giảm nhưng tiềm ẩn nguy cơ suy thoái
>> Tham nhũng từ đất đai khá phổ biến
>> Thích làm “hộ nghèo”
>> Tránh đầu tư dàn trải, nửa vời vào nông nghiệp
>> Lỗ hổng tập đoàn, tổng công ty: Kiểm soát, giám sát còn nể nang nhau
>> Giữ lạm phát cả năm ở mức 7 - 8%

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.