Dân gian có câu:
“Nước không chưn sao kêu nước đứng?
Con cá không thờ sao gọi cá linh?
Học giả Nguyễn Hiến Lê ghi lại: “Tháng 10 là mùa của cá linh. Nó theo con nước từ Campuchia đổ xuống nhiều vô số kể, lội đầy rạch, chỉ việc lấy thùng thiếc mà xúc”.
Món ngon hữu dụng
Nhiều bậc cao niên kể, ngày trước cá linh chạy đàn nhiều đến nỗi phải xổ đục, ai có đủ phương tiện thì chở vô bờ ủ nước mắm hoặc làm phân bón. Mùa cá tích mỡ thì nấu cá lấy mỡ thắp đèn.
“Tháng Bảy nước nhảy khỏi bờ”, thức ăn đầy đủ, cá lớn nhanh như thổi, người bơi xuồng đụng phải luồng, xem cá nhảy lao xao mà đoán biết năm đó cá nhiều hay ít. Bạn từng thưởng thức món cá linh nấu chua, cá linh kho mía, cá linh kho nước dừa ướp lá gừng, cá linh kho mắm chấm bông điên điển chưa? Cá linh non đầu mùa lăn bột chiên giòn cuốn rau thơm, lá cách hoặc kho mẳn bằm xoài, vừa béo, vừa chua, cay, nồng không có gì sánh kịp…
"Luyện" nước mắm cá linh
 |
Đâu rồi "linh ngư "
Tiến sĩ Nguyễn Văn Huỳnh cảnh báo chuỗi đập lớn trên dòng chính sông Mê Kông đang làm cho môi trường sống của nhiều loài thủy sinh thay đổi. Cá linh bắt đầu ít đi và có nguy cơ cạn kiệt. Ngày trước, nhà nghèo hay giàu cũng có thể tận hưởng món ngon dân dã chế biến từ con cá linh nhưng giờ thì rất kén người ăn. Năm nay, cá linh non càng hiếm. Nếu là dân thị thành, bạn khó phân biệt đâu là cá linh và đâu là cá duồn, do một số lái buôn lẫn nhà hàng cố tình "treo đầu dê bán thịt chó".
Cứ mỗi mùa lũ đi qua, cá linh giảm dần; rồi sẽ biến mất cùng những hương vị đậm đà mang dấu ấn văn hóa ẩm thực của vùng sông nước Cửu Long.
Hoài Phương
Bình luận (0)