Một số đoạn video được đưa lên Twitter và TikTok ngày 6.2 cho thấy nhiều con chim bay thất thường trên những tòa nhà phủ đầy tuyết và chó tru lên inh ỏi. Sau đó, một trận động đất kinh hoàng xảy ra, san bằng hàng ngàn tòa nhà ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, khiến tổng cộng hơn 33.000 người chết, tính đến ngày 12.2.
Hình ảnh từ clip được đưa lên Twitter về việc nhiều con chim được cho là đã có hành vi bất thường trước khi trận động đất 7,8 độ Richter xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 6.2
Chụp từ clip
Giả thuyết có ít nhất từ thời cổ đại?
TờThe Washington Post không thể xác minh ngay hai đoạn video nói trên, nhưng ý tưởng cho rằng động vật có thể phát hiện ra những trận động đất mạnh trước con người là một giả thuyết đã có ít nhất từ thời cổ đại và đã có nghiên cứu khoa học ủng hộ giả thuyết này.
Động vật đã cảm nhận trước được trận động đất chết người ở Thổ Nhĩ Kỳ, Syria?
The Washington Post dẫn lời các nhà khoa học cho hay giống cách các máy địa chấn có thể thu nhận những chấn động mà cơ thể con người không thể phát hiện được, động vật được trang bị tốt hơn để cảm nhận những cơn chấn động nhỏ di chuyển vài giây trước khi những cơn sóng động đất mạnh xuất hiện. Các động vật thậm chí có thể cảm nhận được cơn sóng động đất mạnh trước khi những cơn chấn động nhỏ xuất hiện, theo The Washington Post dẫn một số nghiên cứu.
Hình ảnh từ clip được đưa lên Twitter về việc nhiều con chim được cho là có hành vi bất thường trước khi trận động đất 7,8 độ Richter xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 6.2
Chụp từ clip
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), hành vi bất thường của động vật trong vài giây trước trận động đất được giải thích là do sự khác biệt giữa hai dạng sóng địa chấn. Sóng sơ cấp (P) là sóng đầu tiên được phát ra từ một trận động đất, di chuyển với tốc độ vài km/giây từ tâm chấn. USGS cho hay động vật dễ dàng cảm nhận sóng P, được theo sau bởi sóng thứ cấp mạnh hơn (S), làm rung chuyển mặt đất theo chuyển động lăn.
"Rất ít người nhận thấy sóng P nhỏ hơn, vốn truyền nhanh nhất từ nguồn động đất và đến trước sóng S lớn hơn. Nhưng nhiều loài động vật có giác quan nhạy bén hơn có thể cảm nhận được sóng P vài giây trước khi sóng S đến", USGS nêu rõ trong các hướng dẫn, theo The Washington Post.
Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đi ngang qua một tòa nhà bị hư hại khi họ tuần tra, sau trận động đất chết người ở tỉnh Hatay ngày 11.2
Reuters
Những chấn động nhỏ ban đầu, được phát hiện và phân tích bởi các máy địa chấn, cũng được sử dụng bởi các hệ thống cảnh báo sớm để dự báo động đất, với thời gian cảnh báo thường chưa đầy một phút.
Tuy nhiên, liệu động vật có thể cảm nhận được động đất sớm hơn và tốt hơn máy móc hiện đại hay không? Trong khi con người trong hàng ngàn năm qua đã quan sát thấy các loài động vật dường như phát hiện ra động đất vài phút hoặc vài giờ trước khi chúng xảy ra, khoa học lại mù mờ hơn, theo The Washington Post.
Động vật có thể cảm nhận dấu hiệu động đất trước 12 giờ?
Một nhà nghiên cứu cho biết động vật có thể cảm nhận được động đất ngay cả trước những cơn chấn động nhỏ. "Chúng tôi nhận thấy một tín hiệu rất tốt rằng động vật thực sự cảm nhận được dấu hiệu báo trước của động đất và đó không phải là hoạt động địa chấn", ông Martin Wikelski, giám đốc Viện Hành vi Động vật Max Planck (Đức), cho hay trong một cuộc phỏng vấn hôm 7.2.
Trong nghiên cứu của ông Wikelski được xuất bản vào năm 2020, các nhà nghiên cứu đã gắn thẻ điện tử cho bò, chó và cừu tại một trang trại ở Ý để quan sát chuyển động của chúng trong vài tháng khi động đất được phát hiện gần đó. Họ phát hiện ra rằng những con vật này "siêu năng động" bất thường, được định nghĩa là di chuyển liên tục trong hơn 45 phút, trước khi 7 trong số 8 trận động đất lớn được phát hiện gần đó. Tuy nhiên, ông Wikelski nói rằng lý do động vật phản ứng bất thường vẫn chưa rõ ràng.
Chủ bị chôn vùi vì động đất, chó mệt, đau vẫn trung thành chờ đợi
Nghiên cứu trên được thực hiện với các thiết bị mà ông Wikelski mô tả là "điện thoại di động nhỏ dành cho động vật", gợi ý rằng động vật có thể phát hiện động đất có khả năng xảy ra trước khi con người biết tới 12 giờ đồng hồ.
Ông Wikelsk cho biết thêm trong nghiên cứu của mình, động vật có thể đã có khả năng phát hiện trước các trận động đất cách tâm chấn lên đến 19 km. Ông định thực hiện nhiều nghiên cứu hơn, có khả năng là nghiên cứu liệu các động vật trong trang trại có phản ứng với hàm lượng sắt được giải phóng trong không khí do áp suất dưới lòng đất hay không.
Trong khi đó, một đánh giá năm 2018 về 700 tuyên bố được ghi lại về hành vi bất thường của động vật trước khi động đất xảy ra đã kêu gọi đưa ra thêm bằng chứng trước khi đưa ra kết luận. Các nhà nghiên cứu đang tập trung vào câu hỏi liệu động vật có khả năng phát hiện động đất trước cả máy địa chấn hay không, theo The Washington Post.
Bình luận (0)