Mất mạng, tàn phế vì đá cảnh - Bài 2: Chính quyền bất lực?

27/01/2015 09:01 GMT+7

(TNO) Theo tìm hiểu của Thanh Niên Online , tình trạng người dân địa phương công khai khai thác và buôn bán đá cảnh diễn ra từ nhiều năm nay có phần là do sự làm ngơ của cơ quan chức năng địa phương.

(TNO) Theo tìm hiểu của Thanh Niên Online, tình trạng người dân địa phương công khai khai thác và buôn bán đá cảnh đã diễn ra từ nhiều năm nay có phần là do sự làm ngơ của cơ quan chức năng địa phương.

khai-thac-daĐể khai thác được những phiến đá đẹp như thế này, nhiều người dân đã phải bỏ mạng
hoặc chịu cảnh tàn tật suốt đời - Ảnh: Dương Trang
Anh Nguyễn Văn Tuân (48 tuổi), ngụ tại thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, một tay buôn đá cảnh có tiếng tại tỉnh này cho biết, thời điểm hiện tại, giá các loại đá cảnh đang giảm mạnh so với cách đây 3 tháng. Cụ thể, một khối đá vân đỏ dùng để làm bàn uống nước trước đây có giá khoảng 16 triệu đồng thì nay chỉ 12 triệu đồng.
Trong các loại đá cảnh, đá mồ côi thuộc dạng khó định giá nhất, bởi vẻ đẹp của nó thường phải nguyên bản, không bị cắt, gọt... Nếu người mua thấy ưng ý, người dân có thể bán được giá cao, nếu không thì số tiền thu lại có khi chỉ hòa vốn. Đá ngọc và đá vân đỏ được thợ chế tác lại, đục, đẽo thành những hình dạng khác nhau để bán cho khách.
Đá ở đây thường được chở trực tiếp đến các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… để tiêu thụ.
Ông Sổng A Nủ, Chủ tịch UBND xã Suối Giàng, cho biết: Hiện ở địa phương có hai địa điểm khai thác đá cảnh nổi tiếng là khu vực Suối Lóp và Giàng Cao. Khu Suối Lóp tập trung khối lượng lớn đá ngọc và đá vân xanh, vân đỏ, trong khi ở Giàng Cao tập trung chủ yếu là đá mồ côi. Người dân địa phương thường khai thác đá để bán cho dân buôn từ Yên Bái đến Hà Nội.
Theo anh Vàng A Thầu, một người dân bản địa: “Cách đây 4 năm, bãi đá Giàng Cao mỗi ngày thu hút cả trăm người đến đào đất tìm đá mồ côi. Nay đá khan dần, dân lại chuyển sang ngọn núi khác khai thác. Mặc dù đường vận chuyển khó khăn hơn trước nhưng mà chúng tôi vẫn phải làm mới có cái ăn, nếu không thì chết đói”.
Khai thác, mua bán công khai
Theo lời kể của người dân địa phương, việc khai thác đá cảnh diễn ra công khai từ 10 năm nay. Thỉnh thoảng chính quyền địa phương có đi truy bắt nhưng mới dừng ở mức xử phạt. Nhiều người cho rằng, nguyên nhân khiến tình trạng khai thác đá trái phép vẫn diễn ra và diễn biến phức tạp là do sự thiếu kiên quyết từ các cơ quan chức năng địa phương trong xử lý vi phạm.
“Hiện đã có một công ty xin đầu tư vào khu vực Suối Giàng để khai thác đá. Tuy nhiên, dự án này vẫn chưa được triển khai do đá phân bố rải rác khiến cho việc khai thác khó khăn. Nếu dự án này được triển khai thì sẽ giúp hạn chế đáng kể tình trạng khai thác đá cảnh trái phép”,(Ông Vũ Văn Tỉnh, Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Yên Bái)
Bằng chứng là hàng chục cơ sở chế tác đá cảnh nằm ngay dưới chân núi thuộc địa phận thị trấn Văn Chấn, gần các cơ quan chức năng vẫn công khai thu mua. Rải rác theo con đường từ trung tâm huyện Văn Chấn đến đỉnh Suối Giàng có hàng chục điểm tập kết đá trái phép với khối lượng lớn, nhưng không thấy bóng dáng lực lượng chức năng truy bắt.
Nổi tiếng nhất trong các bãi tập kết đá cảnh trái phép trên đoạn từ Suối Giàng đi Văn Chấn là khu vực km5. Địa điểm này là nơi trung chuyển hàng ngàn khối đá cảnh từ Suối Giàng tỏa khi các nơi trong địa bàn Yên Bái. Nhiều người dân địa phương phản ánh: Điểm tập kết đá tại Km5 đã mọc lên từ nhiều năm nay nhưng không hiểu sao vẫn không bị cơ quan chức năng “phát hiện”?
Ngược lên khu vực gần UBND xã Suối Giàng cũng có nhiều địa điểm thu mua, kinh doanh các loại đá cảnh.
khai-thac-da-canhĐá cảnh bị cơ quan chức năng huyện Văn Chấn thu giữ - Ảnh: Nam Anh
Một cán bộ Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Yên Bái cho biết: Đá cảnh là loại khoáng sản nếu khai thác phải xin phép và được sự đồng ý của cơ quan chức năng. Sở đã phối hợp với chính quyền cơ sở để tuyên truyền về luật cho người dân hiểu. Thế nhưng, họ vẫn bất chấp pháp luật, vào rừng khai thác đá.
Để vận chuyển đá ra ngoài, người dân buộc hẳn khối đá lên cáng tre rồi tập trung 5 - 6 người khiêng như kiến tha mồi. Khi bị cơ quan chức năng truy đuổi thì vứt đá bỏ chạy... Đá cảnh ở đây không tồn tại tập trung, quy mô lớn mà rải rác quanh các quả đồi. Cho nên việc ngăn cấm người dân đến khai thác đá là rất khó.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.